از قلم شما
تعداد بازدید : 27
نقش آموزش مهارت های ارتباطی در پیشگیری از وقوع جرم
بشر همواره به دنبال تأمین آرامش، سلامت و کارآمدی در ابعاد زیستی، روانی و اجتماعی بوده است. تغییرات سریع اجتماعی و فرهنگی، تغییر و تحول در ساختار خانواده، پیچیدگی و گسترش ارتباطات انسانی و گستردگی و تنوع منابع اطلاع رسانی، همه افراد به ویژه قشر جوان و نوجوان را با چالش ها، استرس ها و فشارهای متعددی روبه رو کرده است .
مقابله مؤثر با این فشارها و چالش ها نیازمند توانایی های روانی و اجتماعی است و نبود مهارت های اجتماعی افراد را در مواجهه با مسائل و مشکلات آسیب پذیر کرده است و آن ها را در معرض انواع اختلالات روانی ، اجتماعی و رفتاری قرار میدهد. عمده مسائل و مشکلاتی که افراد چه در دوران کودکی و چه در بزرگسالی با آن مواجه می شوند به دلیل ناتوانی در برخورد با موقعیت های مختلف و در برخی موارد چالشی است .
افراد با فراگیری مهارت های ده گانه ای که سازمان بهداشت جهانی برشمرده از جمله خودآگاهی، روابط بین فردی، ارتباط، تفکر نقادانه، تفکر خلاقانه، تصمیمگیری، حل مسئله، مقابله با فشار، مقابله با هیجانهای ناخوشایند و همدلی می توانند در موقعیت های مختلف تصمیم گیری مناسبی داشته باشند .
آموزش مهارت های زندگی موجب افزایش سلامت روانی و جسمانی و تقویت اعتماد به خویشتن و احترام به خود می شود و از مشکلات روانی ، رفتاری و اجتماعی پیشگیری می کند .
تقویت اعتماد به نفس ، تقویت روحیه مشارکت و همکاری ، رشد و تقویت عواطف انسانی ، ایجاد روحیه مقاومت در برابر تبلیغات مسموم، تقویت روحیه همزیستی مسالمت آمیز و ارتقای سازگاری فرد با خودش ، دیگران و محیط زندگی نیز از دیگر کاربردهای آموزش مهارت های زندگی در زندگی روزمره است .
جامعه سالم در گرو داشتن خانواده ای سالم است. خانواده اصلی ترین نقش را در آموزش مهارتهای زندگی به فرد برعهده دارد، زیرا هر فردی یکی از مهمترین مراحل رشد خود را که همان دوران کودکی است در خانواده میگذراند و این نهاد اجتماعی بسیاری از اصول و اخلاقیات را به فرد آموزش میدهد . پس از آن با ورود به مدرسه و دوره نوجوانی گروه همسالان و سپس رسانهها و فضای مجازی نقش مهمی را در آموزش مهارت ها و روابط اجتماعی به فرد ایفا می کنند.
بنابراین هر چه خانواده استوارتر و توانمند تر باشد میتواند اثرات نادرست گروههای دیگر مانند همسالان و رسانهها را تضعیف کند یا باعث شود فرد اثرات مثبت آن ها را جذب و اثرات منفی شان را دفع کند. از این رو برای ارتقای سلامت جامعه و تحکیم بنیان خانواده باید به ارزش و اهمیت مهارت های زندگی توجه ویژه ای داشت.
آموزش مهارت های زندگی به افراد کمک می کند که به توانایی هایی از جمله کسب خودآگاهی ، عزت نفس ، برقراری ارتباط با دیگران ، توانایی همکاری و کنار آمدن با فشارهای روحی و ابراز آرزوهای خود دست یابند. همه این عوامل باعث می شوند که افراد با آگاهی بیشتری به انتخاب در همه زمینه ها ، به خصوص زندگی زناشویی دست بزنند. مهارت های زندگی باعث ارتقای توانایی های روانی-اجتماعی افراد می شوند.
همچنین این مهارت ها فرد را قادر می سازد که نگرش ها ، ارزش ها و استعدادهای بالقوه اش را به بالفعل تبدیل و خود را برای سازگاری مناسب و مؤثر با موقعیت های زندگی آماده کند که این امر موجب افزایش اعتماد به نفس در فرد می شود.
آموزش مهارتهای زندگی به فرزندان از لحظه تولد در خانواده آغاز می شود. در سال های نخست زندگی کودکان بیشتر از رفتارهای والدین خود درس می گیرند تا آنچه که به آن ها می گویند.
اگر در یک خانواده اصول اخلاقی و حریم ها رعایت شود، زن و مرد به یکدیگر احترام بگذارند و محبت کنند فرزندانی هم که وارد این سیستم سالم میشوند حدود، وظایف و تکالیف خود را در بدو امر نسبت به تمام اعضا و سپس در برابر تمام افراد جامعه رعایت می کنند.برعکس در یک سیستم ناسالم که هر کس خود را طلبکار و صاحب حق می داند فرزندان نیز معیارهای زندگی موفق یا همان مهارت زندگی را نمی آموزند.باید به این نکته توجه داشت که اگرچه گروه های ناکارآمد می توانند به صورت مقطعی تاثیراتی بر افراد بگذارند اما اگر خانواده نقش خود را به صورت پویا و ماندگار ایفا کرده باشد، تاثیرات محیط نیز به میزان قابل توجهی کاهش خواهد یافت. به طور طبیعی در درازمدت هم فرزندان این راه را ادامه می دهند و آن را به کودکان خود خواهند آموخت.بدون تردید تمام خانوادهها در زمینه آموزش مهارت ها به اعضای خود موفق عمل نخواهند کرد.
باید در دوران تحصیل در قالب بستههای مختلف آموزشی مانند تیزرها و نمایشهای تلویزیونی در دوران دبستان، تئاترهای نمایشی در سنین راهنمایی و واحد های درسی متناسب با سنین متوسطه و ارائه آموزش هایی در قالب درس، ضعف های موجود در سیستم خانواده را جبران کرد.البته در میان افراد جامعه گروه هایی هستند که باید غربال شوند و آموزش بیشتری را فرابگیرند که برای این دسته از افراد نیز باید آموزش های بیشتر و ویژه ای تعریف و طراحی شود .
مدینه بادلو – روابط عمومی دادگستری استان خراسان شمالی