مواد اولیه دامی استان، سرمایه ای که به ثمن بخس می فروشیم
تعداد بازدید : 153
پوست استان در دباغ خانه همسایه ها
نویسنده : اسدی
افشره
خراسان شمالی یکی از استان های قوی در تولید مواد اولیه برای تهیه پوشاک است و ابریشم تولید شده در این استان رتبه چهارم کیفیت را در کشور دارد و پشم و پوست تولید شده هم به دلیل شرایط اقلیمی دارای کیفیت بالایی است با این حال به جای شکل گیری صنعتی قدرتمند در تولید مواد اولیه منسوجات، این استان ارزش افزوده تولید شده در این بخش را به راحتی به دلیل نبود حتی یک واحد فناوری از دست می دهد.
ظرفیت ها و توانمندی های بخش های کشاورزی و دام پروری می تواند اقتصاد ناهموار استان را هموار کنند، با این که توانمندی های این بخش ها از موارد غیر قابل انکار و کاملا مشهود است با این حال از توانایی های بالقوه استان استفاده مطلوب نمی شود و به قولی استعدادهای استان در این بخش به هدر می رود، نه این که برنامه ای برای این ظرفیت ها وجود نداشته باشند چه بسا برنامه هایی به بلندی یک طومار وجود دارد اما نه بسترهای لازم برای اجرای آن ها فراهم است و نه عزمی برای اجرای برخی از آن ها، بسیاری از برنامه هم پشت سد کمبود منابع مالی مانده است.
یکی از مهم ترین ظرفیت های استان در بخش دام پروری تولید مواد اولیه دامی مانند، پوست، پشم و ابریشم است که به راحتی از استان خارج می شود و بدون این که به ظرفیت های آن توجه شود از ارزش افزوده آن چشم پوشی می شود. خراسان شمالی استانی تولید کننده است و قدرت تولید بسیاری از مواد اولیه را دارد ولی به راحتی تبدیل به یک مصرف کننده شده است و برخی مواد اولیه آن بدون توجه از استان خارج و دوباره با قیمتی چند برابر وارد استان می شود. خراسان شمالی از ظرفیت قابل توجهی در حوزه بهره وری از اصل منابع ملی برخوردار است و می تواند در زمینه گیاهان دارویی، تولید مواد اولیه دامی و مواردی مشابه موثر واقع شود، بر اساس اطلاعات موجود سال گذشته ارزش افزوده دام پروری 38.5 درصد تمام ارزش افزوده بخش کشاورزی بود و این به معنای بالقوه بودن توانمندی استان در بخش دام پروری است. اما آنچه مهم است خروج بخش مهمی از تولیدات دامی غیر خوراکی استان با نازل ترین قیمت و چرخه معیوب فراوری و استفاده از مواد اولیه تولید شده در استان است، اهمیت این مواد اولیه و کیفیت آن تا حدی است که در سفر هیئت تجاری ترکیه به استان ارائه مواد اولیه تولید پوشاک شامل پشم و ابریشم مطرح شد.
این کشور یکی از معتبرترین کشورهای تولید پوشاک در جهان است و نیاز آن به مواد اولیه تولید پوشاک استان به معنای ظرفیت بالا و کیفیت خوب محصولات تولید شده است، با این حال هنوز راه به روز کردن تولید مواد اولیه در استان بسته است، چرا که به گفته «سالاری» رئیس اداره امور صنعتی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی حتی یک کارخانه فراوری محصولات دامی غیر خوراکی در استان وجود ندارد و تاکنون واحدی در این رابطه به بهره برداری نرسیده و پروانه بهره برداری وجود ندارد.
یکی از دامداران استان می گوید: مشکل عمده ای که در فروش محصولات دامی وجود دارد، هزینه های بالای تولید و فروش ارزان است، چنانچه قیمت در بازار بالا هم باشد اما به دلیل وجود دلالان سودی که عاید مان می شود بسیار اندک است.
«جعفری» با بیان این که به طور متوسط هر دام 2 کیلو پشم دارد، ادامه می دهد: با این که میزان و کیفیت پشم تولید شده در استان بالاست اما دامداران بازاری برای فروش پشم و پوست به قیمت واقعی ندارند و مجبورند این محصولات را به دلال ها بسپارند.
وی ادامه می دهد: نبود زیر ساخت ها یکی از مشکلاتی است که همواره دامن گیر این صنف شده است و اگر درمانی برای این بیماری اندیشیده نشود این چرخه اقتصادی برای مدتی به حیات خود ادامه می دهد وگذر زمان آن را به سمت و سویی دیگر می برد. به استناد صحبت های مطرح شده می توان نتیجه گرفت مشکل اصلی در نابه سامانی زیرساخت های این بخش است که به نظر می رسد مشکلات بزرگی را برای پشم، پوست و حتی ابریشم استان ایجاد کرده، گزینه هایی مهم از تولید مواد اولیه که می توانند صنعت بزرگی را در استان مدیریت کنند.
یک کارشناس اقتصادی با بیان این که در کشور ما سهم کشاورزی به عنوان یکی از بخش های مهم اقتصادی از تولید ناخالص ملی حدود ۲۵ درصد است که از این میزان، حدود ۴۵ درصد مربوط به دام پروری است، می افزاید: حدود ۱۱درصد از تولید ناخالص ملی را دام پروری تشکیل می دهد پس می توان چنین استدلال کرد که کشاورزی و دام پروری با هم در یک مسیر حرکت می کنند و نباید از یکدیگر جدا باشند.
«قلی زاده» با بیان این که مزیت بخش دام پروری این است که حتی محصولات بسیار کم ارزش کشاورزی را به محصولات با ارزش تبدیل می کند، ادامه می دهد: دام پروری با کمترین فشار نسبت به بخش کشاورزی بیشترین و با ارزش ترین محصول و فراورده ها را تولید می کند.
وی ابرازمی کند: صنعت دام پروری به عنوان یکی از زیر مجموعه های زراعت در سطح جهانی و بین المللی از رشد و گسترش چشمگیری برخوردار است و کارآفرینی آن در اشتغال زایی، ایجاد ارزش افزوده و به طور کلی نقش آن در اقتصاد باعث شده همواره مورد حمایت و توجه دولت ها و کشورهای توسعه یافته یا در حال توسعه قرار بگیرد.
وی با اشاره به مشکلاتی که در این بخش وجود دارد، ابراز می کند: در کشور ما با وجود حمایت های تعریف شده و قوانین و چشم اندازها، همچنان این بخش از نبود زیرساخت ها، عدم مدیریت منسجم و پایدار و نبود اولویت بندی در برنامه ریزی ها رنج می برد و فعالان، سرمایه گذاران و تولیدکنندگان را با نوعی سردرگمی و بی اعتمادی به آینده مواجه کرده است در حالی که با سرمایه گذاری های فعلی، ظرفیت های بالقوه و امکانات موجود می توان به پیشرفت های مهمی در تولید و اقتصاد دست یافت.
اما یک منبع آگاه در مسائل تولید محصولات دامی در استان با بیان این که تولیدات دامی غیر خوراکی به راحتی از استان خارج می شود، می افزاید: بیش از 90 تن ابریشم در فصل تولید در استان تولید می شود با این حال متأسفانه به دلیل نبود صنایع بالادستی ابریشم تولید شده به گیلان و خراسان رضوی فرستاده و ارزش افزوده آن از استان خارج می شود.
وی با بیان این که تدابیری برای تولید ابریشم استان اندیشیده شده است، اعلام می کند: سال گذشته با2 میلیارد تومان اعتبارات دفتر مقام معظم رهبری چرخه تولید ابریشم در بجنورد تکمیل شد و ساختمانی در این رابطه احداث شد.
وی اظهارمی کند: در همین باره 653 متر مربع توتستان به تولید کنندگان واگذار شده است و تولید ابریشم و حتی منسوجات هم توسط خود مردم انجام می شود و پیله تر ابریشم از استان خارج نمی شود.وی ادامه می دهد: امیدواریم بتوانیم این چرخه را در شهرستان های استان انجام دهیم و از طریق واگذاری توتستان های رایگان تولید ابریشم در استان را گسترش دهیم.
وی با بیان این که خراسان شمالی در رتبه چهارم تولید ابریشم کشور قرار و رتبه اول ابریشم جعبه ای را دارد، اعلام می کند: وزن ابریشم جعبه ای کشور 25 کیلو گرم است ولی این رقم در استان 42 کیلو گرم و کیفیت ابریشم تولیدی استان به دلیل نوع توتستان ها و شرایط آب و هوایی بسیار بالا و بازار پسند است.
وی آماری درباره تولید پشم و پوست در استان اعلام نمی کند اما به این نکته اشاره می کند که تمام پشم و پوست تولید شده در استان به دلیل نبود صنایع تبدیلی و تکمیلی از استان خارج می شود. معاون سلامت اداره کل دام پزشکی خراسان شمالی با بیان این که 2 میلیون رأس دام در استان وجود دارند که یک میلیون و 200 رأس مولد هستند، می افزاید: هر دام به طور متوسط 2 کیلو گرم پوست تولید می کند، بنابراین سالانه 2 میلیون و 500 هزار کیلوگرم پشم در استان تولید و به دلیل نبود واحدهای تبدیلی و نساجی از استان خارج می شود.
دکتر «رمضانی» ادامه داد: 2 درصد این تولید برابر با 300 تن از تولید پشم استان با مجوز دام پزشکی و بقیه بدون مجوز از استان خارج شده است.
وی ادامه داد: حدود 150 هزار رأس دام کشتاری در استان وجود دارند و به طور تقریبی 150 هزار جلد پوست در استان تولید می شود که 30 هزار جلد آن با مجوز و بقیه بدون مجوز از استان خارج می شود.وی ادامه داد: تمام تولیدات پشم و پوست از استان خارج می شود.