سرمایه گذار خارجی، مخاطب اولتیماتوم استانداری
تعداد بازدید : 115
پروژه بزرگ ترین نیروگاه خورشیدی کشور در شرایط خاکستری
نویسنده : اسدی
سال 95 قرارداد احداث بزرگ ترین نیروگاه خورشیدی کشور با جذب سرمایه گذاری خارجی در خراسان شمالی منعقد شد. با صدور مجوز احداث بزرگ ترین نیروگاه خورشیدی از سوی وزارت نیرو، خراسان شمالی پایلوت تولید انرژی های نو قرار گرفت و با آغاز عملیات اجرایی آن پیش بینی می شد که استان در صدر جدول تولید برق از انرژی های پاک قرار گیرد. این پروژه که قرار بود بهار سال 97 به بهره برداری برسد نه تنها اجرایی نشد بلکه به دلیل تحریم ها و نوسانات نرخ ارز مُهر تعطیلی بر اجرای آن خورد و این تعطیلی آن قدر ادامه داشت که استانداری خراسان شمالی در اولتیماتومی دو ماهه به سرمایه گذار سوئیسی اعلام کرد اگر در این مدت عملیات اجرایی را از سر نگیرد به طور کلی اجرای طرح را به سرمایه گذار دیگری واگذار می کند.
سابقه اجرای طرح
سال 95 به گفته مدیر عامل شرکت توزیع برق منطقه خراسان شمالی پس از تلاش و پیگیری برای رفع موانع سرمایه گذاری، سرانجام قرارداد فاز نخست احداث بزرگ ترین نیروگاه خورشیدی کشور با ظرفیت ۳۰ مگاوات به امضای سازمان انرژی های نوی ایران رسید.
این نیروگاه قرار بود با مشارکت و سرمایه گذاری مستقیم کشورهای سوئیس و ایتالیا احداث شود و زمینی۶۰ هکتاری در ضلع غربی کارخانه آلومینای جاجرم که در مجاورت پست ۴۰۰ کیلوولت این شهرستان قرار داشت، برای احداث پروژه در نظر گرفته شد. پیش بینی ها با توجه به نیاز برق شهرستان های گرمه و جاجرم این گونه بود که علاوه بر تامین 32 مگاوات برق مورد نیاز این دو شهرستان می توان برق مورد نیاز صنعت آلومینای جاجرم را نیز از این نیروگاه تامین کرد، از سوی دیگر گفته می شد این شرکت سرمایه گذار سوئیسی تا 300 مگاوات احداث نیروگاه در شهرستان های شیروان، اسفراین، بجنورد و جاجرم را در دستور کار دارد که به تدریج مورد بهره برداری قرار میگیرد. این سرمایه گذار اعلام کرده بود که برای احداث نیروگاه ۳۰ مگاواتی خورشیدی در خراسان شمالی، ۴۰ میلیون یورو معادل هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال هزینه خواهد کرد.
بهاری که گذشت
اواخر سال گذشته مدیر عامل شرکت توزیع نیروی برق خراسان شمالی در جلسه ای اعلام کرد که بزرگ ترین نیروگاه خورشیدی کشور در جاجرم بهار97 به بهره برداری می رسد؛ بهاری که آمد و گذشت اما پروژه ای به بهره برداری نرسید. «صبوری» در همان زمان اعلام کرد: «نخستین محموله ماشین آلات و تجهیزات خریداری شده این نیروگاه 17 بهمن سال 96 وارد استان می شود». اواخر سال گذشته 60 هکتار زمین تسطیح و شیب بندی شد و در اختیار سرمایه گذار قرار گرفت، اما اکنون با گذشت 9 ماه از زمان تحویل آن نه تنها اقدامی برای اجرای پروژه انجام نشده بلکه زمین واگذار شده پس گرفته شده است.
در همین باره «حسین پور» رئیس گروه تحقیقات و مجری انرژی های تجدید پذیر شرکت توزیع برق خراسان شمالی در گفت و گویی با روزنامه خراسان شمالی با اشاره به این که نوسانات نرخ ارز و تحریم ها کار سرمایه گذاری را به تاخیر انداخته، اعلام کرد: «23 نقطه در استان بر اساس ظرفیت شناسایی و به سرمایه گذاران معرفی و زمین از سوی منابع طبیعی و راه و شهرسازی به 10 کشور خارجی واگذار شده و این نیروگاه ها در مرحله پیگیری است اما به دلیل نوسانات نرخ ارز و تحریم ها سرمایه گذاران کار را به تاخیر انداخته اند. احداث نیروگاه 30 مگاواتی جاجرم بزرگ ترین مجوز نیروگاه خورشیدی است که از سوی وزارت نیرو صادر و بر همین اساس استان پایلوت تولید انرژی های نو شده است، اما سرمایه گذاران سوئیسی این پروژه به دلایل مطرح شده کار را متوقف کرده و به تاخیر انداخته اند.»یک کارشناس اقتصاد نیز با بیان این که مشکلات نوسانات نرخ ارز و تحریم ها حجم سرمایه گذاری را کاهش می دهد، می افزاید: سرمایه گذاران نمی دانند قرار است در آینده چه اتفاقی بیفتد و این عدم آگاهی از آینده آن ها را نسبت به ادامه سرمایه گذاری و کار بی رغبت کرده است.
وی ادامه می دهد: بیشتر شرکت های سرمایه گذار خارجی با بانک های بزرگ کار می کنند و تحریم بانکی کشور موجب شده مراودات طولانی یا منجر به عدم بهره برداری شود. «ایمانی» می افزاید: یکی از دلایلی که از سوی سرمایه گذاران استقبالی صورت نمی گیرد این است که آن ها نمی دانند به اصل و سود پول خود می رسند یا نه؟ این موضوع در خصوص پروژه 30 مگاواتی نیروگاه خورشیدی نیز وجود دارد و زمانی می توان به سرمایه گذاری خارجی امید داشت که سرمایه گذار مطمئن شود اصل و سود پول خود را دریافت می کند.
وی ادامه می دهد: در هر حال مسائل پیش آمده در خصوص نوسانات نرخ ارز و تحریم ها منجر به عدم پیشرفت کار در این پروژه شده و گفته می شود پروژه رو به تعطیلی رفته است.
وی با بیان این که نرخ ارز، در اقتصاد موثر و اهمیت آن در تعیین زمینه های رقابت، غیر قابل انکار است، ادامه می دهد: سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای در حال توسعه یکی از ابزارهایی است که از طریق آن می توان کسری های مربوط به سرمایه داخلی را پوشش داد.
وی می افزاید: از سوی دیگر این شیوه سرمایه گذاری دسترسی به فناوری، مهارت ها و فنون مدیریتی را امکان پذیر می کند و سرمایه گذاری مستقیم خارجی مزایای متعددی را در کشورهای میزبان دارد که در این بین می توان به افزایش سطح رقابت، بهبود عملکرد صنایع داخلی، کاهش قیمت ها و ارتقای رقابت پذیری بنگاه ها اشاره کرد. وی اضافه می کند: عدم اطمینان از نرخ ارز واقعی تاثیر منفی و قابل توجهی بر سرمایه گذاری خارجی دارد و همین موضوع موجب بی رغبتی سرمایه گذاران خارجی شده است. وی با اشاره به این که در گذشته مباحثی در خصوص ورود یک شرکت اسپانیایی و تامین تجهیزات این کارخانه مطرح شد، ادامه می دهد: با توجه به وضعیت ایجاد شده احتمال این که این شرکت از خرید منصرف شود وجود دارد هر چند اخبار جدیدی در این باره منتشر نشده است. وی با بیان این که در چند ماه گذشته شنیده شد سرمایه گذارانی از ترکیه و تاجیکستان برای ورود به بخش خرید پنل های خورشیدی اعلام آمادگی کرده اند، اظهارمی کند: هیچ گاه عملا سرمایه گذاری انجام نشد و این امر از تبعات نوسانات نرخ ارز و تحریم هاست.
«میر کریمی» مدیر کل دفتر سرمایه گذاری استانداری خراسان شمالی نیز درباره سرنوشت این پروژه به گزارشگر ما می گوید: هم اکنون سرمایه گذار فعالیت اجرایی در نیروگاه انجام نمی دهد و پروژه کاملاً تعطیل شده است.
وی با بیان این که نوسانات نرخ ارز تاثیر زیادی بر سرمایه گذارانی گذاشت که قصد سرمایه گذاری داشتند، اظهارمی کند: سرمایه گذار داخلی دیگری برای سرمایه گذاری در نیروگاه 30 مگاواتی جاجرم اعلام آمادگی کرده است و بر همین اساس استانداری خراسان شمالی به سرمایه گذار سوئیسی اولتیماتوم داده است ظرف مدت مشخص پروژه را اجرا کند و اگر عملیات اجرایی دوباره آغاز نشود پروژه به سرمایه گذار متقاضی واگذار می شود.
وی اضافه می کند: در هنگام واگذاری پروژه به یک سرمایه گذار، زمانی برای سرمایه گذاری مشخص و به محض اتمام آن اقدامات لازم برای ادامه پروژه انجام می شود.«صبوری» مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق خراسان شمالی نیز در پاسخ به سوال گزارشگر ما در خصوص وضعیت این پروژه و سرمایه گذاری خارجی فقط به گفتن این موضوع بسنده می کند که زمان تحویل پروژه تمدید شده و نیروگاه خورشیدی جاجرم باید شهریور سال 98 به بهره برداری برسد اما با توجه به مسائل ایجاد شده استانداری فرصتی دو ماهه به سرمایه گذار برای تعیین تکلیف داده که سر رسید آن 15 دی ماه امسال است.