سرطان با خیزی خزنده در خراسان شمالی در حال پیشروی و آمار برخی از سرطان ها از جمله دستگاه گوارش در آن از میانگین کشور بالاتر است و کارشناسان سلامت بر این باورند که خودمراقبتی، اصلاح باورهای نادرست و سبک زندگی و انجام آزمایشهای غربالگری با هدف پیشگیری به موقع در کنترل این بیماری موثر است. به گزارش ایرنا، اگرچه با پیشرفت علم پزشکی از شدت هول و هراس شنیدن نام این بیماری کاسته شده اما سرطان همچنان از بیماریهایی است که بر سلامت افراد سایه می اندازد و زندگی مبتلایان و خانواده آن ها را تحت الشعاع قرار میدهد. با گسترش روز افزون این بیماری هولناک، کشورها نیز به ابزارهای مجهزی برای نبرد با سرطان دست یافته اند اما همچنان در جلوگیری از ورود آن به مرزهای سلامت عاجز بوده اند و روز به روز سونامی این بیماری در حال پیشروی و تعداد افراد درگیر با آن نیز افزایش می یابد به گونه ای تنها در خراسان شمالی شمار آنها به بیش از 4 هزار نفر می رسد. شایع ترین نوع این بیماری نیز در این خطه، سرطان دستگاه گوارش شامل مری، معده، روده بزرگ، سرطان سینه و خون است که متاسفانه میانگین سنی مبتلایان به آن نیز در سال های اخیر کاهش یافته است تا جایی که براساس آمارها حدود ۳۰۰ نفر از بیماران سرطانی استان را افراد زیر ۳۰ سال تشکیل می دهند.
این در حالی است که فارغ از هر گونه عوامل ژنتیکی و ارثی در ابتلا به سرطان، ۵۰ درصد از آن ها با آموزش و پیگیری قابل جبران است تا جایی که اگر آموزش های لازم برای پیشگیری از این بیماری وارد مدار زندگی آن ها می شد دیگر نه تنها شاهد صرف هزینه های هنگفت در حوزه سلامت نخواهیم بود بلکه از بسیاری دردهای روحی، روانی و آسیب های اجتماعی در جامعه جلوگیری خواهد شد. آن چه مسلم است سرطان در استان یک میلیون نفری خراسانشمالی شیوع پیدا کرده و روزانه به طور میانگین 8 فرد درگیر با این بیماری در این خطه شناسایی می شوند این در حالی است که امکانات درمانی و بهداشتی استان توان مقابله با این سونامی رو به گسترش را ندارد و با انتخاب مسیر کوتاه و به صرفه آموزش و پیشگیری از ابتلا به سرطان می توان از صدمات روحی و اقتصادی همچون شیمیدرمانی و پرتونگاری پرهزینه جلوگیری کرد.
خبرگزاری ایرنا در همین خصوص میزگردی با عنوان دلایل و راهکارهای مقابله با سرطان در خراسان شمالی با حضور خانم دکتر «فلوریا انفرادی»، مسئول بیماری های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، «مهری فرشاد» مسئول امور بیماریهای خاص دانشگاه علوم پزشکی استان و «سیدحمید حریری» رئیس انجمن حمایت از بیماران سرطانی خراسانشمالی (عطوفت) برگزار کرد.
شایع ترین نوع سرطان در خراسان شمالی
مسئول بیماری های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در این خصوص می گوید: اگرچه میزان مبتلایان به سرطان خون و سرطان سینه در بین بانوان استان نیز افزایش پیدا کرده است اما شایع ترین نوع آن در خراسان شمالی، سرطان گوارش شامل معده، مری، روده بزرگ و پانکراس است.
عوامل اصلی شیوع سرطان
دکتر «فلوریا انفرادی» می افزاید: بر اساس پژوهش هایی که یکی از پژوهشگران در استان های شمالی ایران همچون گلستان و خراسان شمالی انجام داده است، مصرف تریاک و خوردن چای داغ از عوامل اصلی شیوع سرطان در این مناطق است. وی ادامه می دهد: طبق نمونه برداری هایی که انجام شده، سلول های سرطان در بافت روده بسیاری از افرادی که مصرف تریاک دارند، مشاهده شده است. مسئول بیماری های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی اضافه می کند: همچنین یکی از خصلت های بدی که افراد این منطقه دارند، خوردن چای داغ است تا جایی که این عامل نیز نقش موثری در سرطان مری دارد. «انفرادی» یادآور می شود: همچنین جدا از این ۲ عامل، مصرف میوه و سبزی در خراسان شمالی بسیار پایین است در حالی که وجود میوه و سبزی در سبد غذایی هر فرد، نقشی موثر در پیشگیری از سرطان دارد و هر فردی باید روزانه ۵۰۰ گرم قیبر مصرف کند. وی می گوید: باید با اصلاح عادتهای غذایی (مصرف کمتر گوشتهای پرچرب، افزایش مصرف سبزیجات، میوهها و غلات کامل)، افزایش فعالیت بدنی، حفظ وزن مناسب از بروز یک سوم سرطانها پیشگیری کرد. مسئول بیماری های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با تاکید بر ضرورت فعالیت روزانه بدنی به مدت ۳۰ دقیقه می افزاید: فعالیت بدنی منظم روزانه برای محافظت بدن در برابر سرطان اهمیت زیادی دارد به طور کلی، هرگونه فعالیت بدنی حتی به مقدار کم مفید است زیرا فعالیت بدنی موجب کاهش میزان هورمونهای موثر در بروز سرطان پستان و رحم می شود و با افزایش سرعت عبور غذا از دستگاه گوارش، بروز سرطان روده را کاهش میدهد.
نخستین گام برای اصلاح عادتهای غذایی
وی توجه به بشقاب غذایی را نخستین گام برای اصلاح عادتهای غذایی دانست و ادامه می دهد: بهتر است سه چهارم یا بیشتر بشقاب را سبزیجات، میوهها، غلات کامل، حبوبات و یک چهارم آن با غذاهای حیوانی پر شود. «انفرادی» می افزاید: مصرف بیشتر میوهها و سبزیهای متنوع به دلیل محتوای آنتی اکسیدان و فیبر میتواند از سرطان دهان، ریه، گلو، مری، معده، روده و پروستات جلوگیری کند به همین دلیل صندوق جهانی تحقیقات سرطان، مصرف روزانه حداقل سه واحد میوه و سبزیجات را توصیه میکند.
کاهش سن مبتلایان سرطان در استان
وی با اشاره به کاهش سن مبتلایان به سرطان در استان می گوید: اینک در بین مبتلایان به سرطان گوراش در استان، شاهد افرادی هستیم که زیر ۳۰ سال سن دارند که این امر بی تردید به تغذیه ناسالم (غذاهای فست فودی و سرخ کردنی) و سبد غذایی خالی از سبزی و میوه آن ها برمی گردد. «انفرادی» می افزاید: در واقع با وجود این که مسایل ارثی نیز در ابتلا به سرطان موثر هستند و عوامل ژنتیکی در هر صورت ۴۰ درصد از سرطان ها را ایجاد می کنند اما نحوه غذا خوردن و انتخاب سبد غذایی ما نقشی به مراتب مهم تر در درگیری با این بیماری دارد تا جایی که می توان با تغذیه سالم، فعالیت بدنی خوب و مصرف نکردن دخانیات از ۵۰ درصد سرطان ها جلوگیری کرد.
باورهای غلط
وی با اشاره به باورهای غلط جامعه در حوزه درمان سرطان، یادآور می شود: بسیاری از افراد جامعه فکر می کنند در برابر سرطان کاری نمی توان کرد و این دیدگاه چرخ ترسناکی در جامعه ایجاد کرده است در حالی که می توان با غربالگری و تشخیص زودهنگام بسیاری از انواع این بیماری را خیلی سریع تر درمان کرد. مسئول بیماری های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی تصریح می کند: برای غربالگری و تشخیص زود هنگام نیز می توان ساز و کارهای گوناگونی در نظر گرفت که در این میان، برگزاری برنامه های آموزشی با هدف پیشگیری از سرطان به افراد جامعه، یکی از این راهکارهاست. وی بیان می کند: اگرچه برنامه های مبارزه با شیوع سرطان در هفته ملی سرطان اجرا می شود اما این اقدامات فرهنگی باید با هدف پیشگیری و ارائه آموزش های لازم همواره باید در جامعه تداوم داشته باشد.
مسئول بیماری های غیر واگیر دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در ادامه نسبت به خطرات سوءاستفاده از طب سنتی در تشخیص و درمان غلط بیماریها که به طور جدی، سلامت جامعه را تهدید میکند هشدار می دهد و می گوید: این نوع از درمان در خراسان شمالی رواج یافته است و باید با این معضل برخورد کرد. وی می افزاید: متاسفانه افرادی در جامعه وجود دارند که از ناآگاهی مردم سوء استفاده می کنند و سعی دارند تا با ورود به تخصص علم پزشکی به درآمدی برسند و این جاست که نقش مسئولان پررنگ می شود و با نظارت، اجازه سوء استفاده را به این افراد ندهند. «انفرادی» می گوید: مردم باید به پزشک متخصص طب سنتی مراجعه کنند چرا که پزشکان متخصص طب سنتی که هم بر طب مدرن امروزی مسلط هستند و هم سالها در طب سنتی درس خوانده اند و بر هر ۲ حیطه دانش تسلط دارند به بهترین شکل ممکن و با توجه به تداخلات دارویی (گیاهان با هم و یا با داروهای شیمیایی) موارد منع مصرف و آخرین دستاوردهای علمی در حوزه طب سنتی را برای درمان بیمار به کار می گیرند.
وی با بیان این که فضای اقبال عمومی به طب سنتی در خراسان شمالی افزایش یافته است می افزاید: گروهی غیرپزشک با سوءاستفاده از باورهای جامعه به درمان مردم مبادرت ورزیده و سلامت جامعه را بازیچهای برای استفاده از این فضا و کسب درآمد غیرمشروع خود قرار دادهاند و لازم است مردم با بینش و آگاهی، جان و سلامت خود و عزیزانشان را با فریب این شیادیها دچار مخاطره نکنند.
کمبود نیروی فوق تخصص گوارش
مسئول امور بیماریهای خاص دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی نیز با بیان این که بیمارستان امام علی(ع) بجنورد قطب درمان این بیماری در استان است، می گوید: این مرکز درمانی مجهز به دستگاه های غربالگری، کولونوسکوپی، آندوسکوپی و ماموگرافی است اما کمبود نیروی فوق تخصص گوارش آن را به صورت غیرفعال درآورده است. «مهری فرشاد» می افزاید: اینک تنها سه نیروی درمانی فوق تخصص گوارش در خراسان شمالی وجود دارد. وی با بیان این که تاکنون نام ۲ هزار و ۹۴۶ بیمار سرطانی در سامانه این مرکز درمانی برای دریافت خدمات ثبت شده است، خاطرنشان می کند: بی تردید آمار بیش از این است زیرا که بسیاری از افراد برای معالجه به استان های دیگر مراجعه می کنند. «فرشاد» یادآور می شود: بیشترین نوع سرطانی که ثبت می شود، سرطان گوارش است اما اخیرا آمار مبتلایان به سرطان سینه در بانوان و سرطان خون نیز بیشتر شده است.
استان، نیازمند به بخش رادیوتراپی تیپ۲
وی با بیان این که خراسان شمالی نیازمند بخش رادیوتراپی تیپ۲ نیز است، می گوید: اگرچه شیمی درمانی در این مرکز درمانی انجام می شود و دستگاه رادیوتراپی تیپ یک در حال ارائه خدمات است ولی برای ارائه خدمات درمانی تکمیلی، نیازمند دستگاه تیپ ۲ رادیوتراپی هستیم.
مسئول امور بیماریهای خاص دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی تصریح می کند: تاکنون پیگیری هایی برای تامین این دستگاه شده است تا دیگر بیماران برای دریافت خدمات درمانی به استان های همجوار مراجعه نکنند.
وی می گوید: بروز استاندارد شده سنی در ابتلا به سرطان در ایران، برای مردان ۱۸۰ و در بین زنان ۱۶۰ در هر ۱۰۰ هزار نفر است ولی در خراسان شمالی بیش از این میانگین و ۲۱۰ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر است، ضمن این که مبتلایان به این بیماری در این خطه از شمال شرق کشور به نوع کشنده مبتلا هستند به این دلیل مرگ و میر به نسبت کشوری بالاتر است. «فرشاد» اضافه می کند: الگوی بروز سرطان در خراسان شمالی به دلیل سالمندی و عوامل خطر و سبک زندگی شهرنشینی و مدرن به تدریج شبیه کشورهای توسعه یافته می شود. وی می گوید: سرطان از نظر اقتصادی اهمیت بسیار زیادی دارد زیرا پرهزینه ترین بیماری در کشور است و متاسفانه حدود دو سوم افرادی که مبتلا به سرطان می شوند، ممکن است دچار هزینه های کمرشکن شوند که به احتمال فراوان به زیرخط فقر می روند و اگر نتوانیم در حوزه پیشگیری کار کنیم، خطر ورشکستگی سازمان های بیمه گر به عنوان عمده ترین تامین کنندگان مالی هزینه های سرطان وجود دارد.
مسئول امور بیماریهای خاص دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی می افزاید: هر قدر سرطان دیرتر تشخیص داده شود، درمان و کنترل آن گران تر و کم اثرتر است بنابراین هر میزان در حوزه پیشگیری سرطان سرمایه گذاری کنیم، اثربخشی بالاتری خواهد داشت.
ضرورت راهاندازی پویش همگانی برای مقابله با سرطان
رئیس انجمن حمایت از بیماران سرطانی خراسانشمالی (عطوفت) نیز در ادامه با تاکید بر ضرورت راه اندازی کارزار و پویش همگانی برای مقابله با سرطان، می گوید: اگر می خواهیم اقدامی در حوزه پیشگیری از سرطان در استان انجام دهیم تا آمار مبتلایان به این بیماری کاهش یابد، باید همه دست به دست هم دهیم و با یک خرد جمعی به نبرد این بیماری برویم. «سیدحمید حریری» می افزاید: سرطان بیماری بسیار پیچیده ای است که جدا از تحمیل هزینه های درمانی هنگفت و ضربات روحی و روانی به فرد مبتلا و خانواده ها، آسیب های اجتماعی نیز در برابر دارد که رفع آن نیازمند مشارکت اجتماعی همه بخش های جامعه است. وی ادامه می دهد: اینک سه هزار ۹۸۶ بیمار سرطانی در سامانه این موسسه خیریه برای دریافت کمک های درمانی و دارویی ثبت شده اند که از این تعداد ۲ هزار و ۱۷ نفر را بانوان تشکیل می دهند. وی می گوید: متأسفانه از این تعداد حدود ۱۰۰ بیمار سرطانی خانم از سوی همسران خود به خاطر درگیری با این بیماری رها شده اند. رئیس انجمن حمایت از بیماران سرطانی خراسانشمالی تصریح می کند: در واقع این افراد، فارغ از دردهای جسمانی سرطان، گرانی دارو و هزینه های بستری و رفت و آمدها باید هزینه های روحی ناشی از ترک همسر را نیز متحمل شوند که خود نوعی آسیب اجتماعی است.
وی تاکید می کند: اگر ما می خواهیم آمار سرطان را کاهش دهیم، علاوه بر این که مردم بهداشت انفرادی خود را رعایت می کنند باید نهادهای متولی نیز اقدامات پیشگیرانه ای نیز انجام دهند به گونه ای که از بین بردن آلاینده های شیمیایی باید جدی گرفته شود و اداره نظارت بر مواد غذایی و علوم پزشکی نظارت درستی بر تغذیه مردم داشته باشد تا تغذیه سرسفره مردم سالم باشد.
بیشتر بیماران سرطانی استان، زیر خط فقر قرار دارند
وی با بیان این که بیشتر بیماران سرطانی استان، زیر خط فقر قرار دارند، می گوید: خیران ماهانه بین ۵۰۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان برای درمان بیماران سرطانی کمک می کنند و ماه گذشته حدود ۷۲۰ میلیون تومان برای داروی بیماران سرطانی زیرپوشش این انجمن خیریه هزینه شد. «حریری» می افراید: با این وجود با توجه به شیوع روز افزون این بیماری، همچنان نیازمند کمک های خیرخواهانه این افراد هستیم.