درجه هنری؛ طرحی که جدی گرفته نشد

مدار صفر درجه

نویسنده : مرتضوی
 دریافت درجه یا همان گواهینامه هنری چند سالی است که توسط شورای ارزشیابی هنرمندان، نویسندگان و شاعران کشور و براساس تجربه و فعالیت تخصصی و حرفه‌ای هنرمندان حائز شرایط رشته‌های مختلف به آن ها اعطا می‌شود. 
در این میان، هر یک از اهالی فرهنگ و هنر که علاقه مند به دریافت این درجه باشند با ارائه مستندات خود  به شورای ارزشیابی هنرمندان، نویسندگان و شاعران کشور نسبت به دریافت درجه هنری اقدام می کنند اما باید گفت هر چند این مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی از سال ۸۴ تصویب و اجرایی شد ولی بسیاری از اهالی  فرهنگ و هنر از آن بی بهره اند و در این میان اهالی فرهنگ و ادب خراسان شمالی در جرگه افرادی هستند که با گذشت بیش از 20 سال از اجرایی شدن این طرح، در بی خبری به سر می برند؛ نه به این خاطر که نویسندگان و شاعران ما به  جایگاه لازم برای دریافت درجه هنری نرسیده اند بلکه از نگاه اهالی فرهنگ و هنر به واسطه کم کاری مسئولان،  آن ها از این طرح بی اطلاع بوده اند.
 این در حالی است که این طرح برای رشته های هنری هم چون موسیقی، تئاتر و خوشنویسی برای اهالی هنر آشناست و هنرمندانی هم چون «عیسی قلی پور» موفق به دریافت این درجه هنری شدند اما از نگاه اهالی شعر و ادب استان این طرح در میان شاعران و نویسندگان هنوز جای خود را باز نکرده و هیچ یک از اهالی فرهنگ و ادب موفق به دریافت درجه هنری نشده اند؛ در حالی که صدای شعرای خراسانی سال هاست در تاریخ پیچیده است؛ صدایی که از دل آن شاعرانی قد علم کرده اند که امروز میراث دارند؛ میراث دار شاعران دیروز؛ همان هایی که تاریخ وامدار آن هاست و به واسطه این پشتوانه غنی انتظار می رود تا اهالی ادب این خطه به خصوص خراسان شمالی بتوانند سهمی را از مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای ارزشیابی هنرمندان، شاعران و نویسندگان به خود اختصاص دهند. 
«اباصلت رضوانی» در زمره شاعرانی است که برای اولین بار در جشنواره شعر فجر سال گذشته  به واسطه اعطای درجه هنری به چند تن از شاعران کشور از وجود چنین طرحی اطلاع پیدا کرده است و می افزاید:  به نظر  می رسد  این طرح در سطح ملی محروم و مغفول مانده است و خراسان شمالی نیز جزئی از کل  است.
 این شاعر آیینی استان به سابقه کم  جشنواره شعر فجر نسبت به دیگر جشنواره ها  اشاره می کند  و می افزاید:  این امر نشان دهنده  کم کاری در حوزه  شعر و ادبیات  است؛ همان طوری که اهالی شعر و ادب  در دریافت  درجه هنری سهم چندانی نداشتند.
این عضو شورای شعر استان اظهار می دارد: اگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه شعر و داستان برای دریافت درجه هنری سرفصل هایی دارد،  ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی باید در انجمن های شعر نسبت به  اطلاع رسانی اقدام کنند تا این گونه اهالی شعر و ادب خراسان شمالی وارد میدان رقابت شوند.
 از نگاه «رضوانی» چهره هایی در عرصه شعر و ادبیات  داخل و خارج استان  وجود دارند که اصالتا از این خطه برخواستند و می توانند از این درجه بهره مند شوند، در حالی که باید گفت درجه هنری برای اهالی شعر و داستان  ناشناخته است و آشنا نبودن اهالی شعر و ادب با این مقوله و فاکتورها و معیارهایی که از  طریق آن می توانند به این درجه دست پیدا کنند، دلیل  بهره مند نشدن اهالی فرهنگ و ادب استان است.
«آدینه» از دیگر شاعران  و نویسندگانی است که هر چند خود برای دریافت درجه هنری اقدام نکرده است، اما از اجرای این طرح  مطلع و معتقد است: استعدادهای خوبی در استان داریم که صاحب نظر هستند و آثار قابل قبولی دارند اما متاسفانه موفق به دریافت درجه هنری نشدند.
 وی ادامه می دهد:  به نظر می رسد که اهالی شعر و ادب نباید خود برای دریافت درجه  هنری اقدام کنند بلکه باید درخواستی برای ارائه مدارک صورت بگیرد.
 او  می گوید: اطلاع رسانی در این زمینه ضروری است تا اهالی شعر و ادب استان از ظرفیتی که  مورد غفلت واقع شده است بهره مند شوند.
در این میان اما معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان شمالی نظر دیگری دارد  و معتقد است: برای کسب درجه هنری مجموعه ای از آثار تالیف شده و افتخارات و امتیازات کسب شده  لحاظ می شود و به نظر می رسد در این بخش، فردی که حائز رتبه بین المللی و ملی باشد و تالیفات متعددی داشته باشد و در کنار آن فعالیت های شاخص فرهنگی هم چون دبیری جشنواره های مختلف و کسب مقام های مختلف را در کارنامه خود داشته باشد، در استان  نداریم.
«رضا رضایی» ادامه می دهد: فعالان این عرصه حتی در شاخص هایی که در حوزه های فرهنگی در نظر گرفتند  از شرایط لازم برای  عضویت در صندوق هنرمندان برخوردار نیستند چه برسد به این که بخواهند در  این زمینه درجه هنری کسب کنند.
وی اضافه می کند: البته این آمادگی وجود دارد که این جریان را در جلسات ادبی مطرح کنیم و حتی اعضای شورای شعر آن ها را شناسایی کنند تا افرادی که مستندات کافی دارند به شورای ارزشیابی معرفی شوند.
وی با تاکید بر این که این مسئله نافی این نیست که رصدی در این حوزه انجام نمی‌شود، تصریح می کند: در جلسه شورای شعر این مسئله را پی گیری و به روسای شهرستان ها اعلام می کنیم که اگر فردی از شرایط لازم برخوردار است اعلام کنند.
وی البته دریافت نکردن درجه هنری از سوی اهالی فرهنگ و ادب استان را  ناشی از کم کاری  مسئولان  نمی داند و معتقد است: افرادی که این امر را ناشی از کم کاری مسئولان می دانند، در حالی که از این جریان مطلع بودند باید حداقل درخواستی ارائه می دادند در حالی که مراجعه  کننده ای در این بخش نداشتیم.
وی خاطرنشان می کند: مجموعه ای از فعالیت ها،  افتخارات و امتیازاتی هم چون تالیف کتاب، داوری جشنواره، کسب رتبه های کشوری، منطقه ای و بین المللی و یا منشاء یک حرکت و فعالیت ادبی مانند تاسیس انجمن  در زمره  شاخص هایی است که  برای دریافت درجه هنری در حوزه ادبیات نیاز است.