بازخوانی خاطرات آن روزها

کف صندوقچه مادر بزرگ

علوی- بند بند وجودت جان تازه ای می گرفت. به هر طرف که می نگریستی نشانه ای از تازگی، هنر و زحمت دستان پر تلاش بانوانی را می دیدی که با عشق، خانه های خود را مزین کرده بودند. در و دیوار خانه ها از سادگی حرف می زد و همه چیز در عین اصالت، ساده بود و بی آلایش. بالش ها و مخده های رنگی دور تا دور اتاق ها را فرا گرفته بود.
 حس زندگی
قدم به این خانه ها که می گذاشتی، انگار همه در و دیوارها زنده بود و حرف می زد. خانه های قدیمی با آن در و  دیوارهای کاهگلی و خشتی، همه اهل خانه را به ذوق می آورد تا غروب به غروب، حیاط خانه را آب پاشی کنند و صفایی به آن بدهند.
دیدن نورهای رنگی از میان پنجره های ارسی  خانه مادربزرگ هم خالی از لطف نبود، هر چه بود هنر بود، سادگی بود و عشق.
صبح به صبح صورتت را نورهای رنگی که از میان پنجره ارسی به اتاق ها سرک می کشید نوازش می داد و تو را از خواب ناز بیدار می کرد و همه خستگی را از تنت می ربود. زیستن در خانه ای که هر روز خورشید با تقلا، خود را از میان شیشه های رنگی پنجره ارسی به کف اتاق می رساند، صفایی دیگر داشت. وقتی خورشید سخاوتمندانه نور خود را از لا به لای چوب و شیشه به داخل خانه ها پیوند می زد، زندگی در سرتاسر خانه هایی ساده با آن سقف های چوبی اش جاری می شد.  
سادگی میهمان همیشگی
ساعت قدیمی شماته دار خانه با آن تیک تاک و حرکت چشم نوازش ندا می داد که اهل خانه باید زودتر از خواب برخیزند و روزی نو را آغاز کنند.
آن روزها همه چیز ساده بود، بیشترخانه ها شبیه هم بود در همه خانه ها آفتابه، لگن ، مجمعه، ظروف مسی و صندوقچه بود و اهل خانه بیشتر مواقع در یک مجمعه و کنار هم غذا می خوردند، اما امروزه فقط خاطره ای از آن روزها باقی مانده و فقط برخی خانواده ها برای دکور خانه از آن ها استفاده می کنند. آن روزها از طراحان چیره دست معماری خبری نبود. در بیشتر خانه ها طاقچه هایی ساده وجود داشت که گاهی نیز با گچ بری تزئین شده بود و روی آن وسایل قدیمی، قاب عکس های خانوادگی، ساعت، برخی ظروف بلوری و برنجی جا خوش کرده بود. هر کس هر چه داشت به عنوان تزئین در گوشه ای از خانه اش می گذاشت.هنوز هم می توان در کف صندوقچه خاطرات قدیمی ها، روایت های بسیاری از زندگی با صفای زنان قدیم را پیدا و  فرهنگ ساده زیستن را  به نسل جدید منتقل کرد.
دکوراسیون خانه های قدیمی ساده و بی آلایش بود چنان که شهروندی 74 ساله هم به این موضوع اذعان دارد و می گوید: در زمان قدیم به واسطه آن که مردم مانند اکنون اهل چشم و هم چشمی و تغییر خانه، ماشین و وسایل مختلف زندگی نبودند آرامشی عمیق حکم فرما بود و هر کس هر چه داشت به همان قناعت می کرد. دکورها مانند اکنون پرهزینه و پر تجمل نبود. وسایل آن چنانی و ظرف های گران قیمت در کمتر خانه ای پیدا می شد و به جای آن در همه خانه ها آینه و شمعدان های کریستال قدیمی و یک جلد کلام خدا که بر طاقچه خانه ها همچون نگینی می درخشید، دیده می شد. وی که خود را « اکبری» معرفی می کند، ادامه می دهد: در زمان قدیم  برای تزئین خانه از کوزه یا گلابدان های قدیمی از جنس بلور استفاده می کردند و آن را روی «رف» یا همان  برآمدگی و سکویی که در خانه ها بود، می چیدند. وی به هنر بانوان قدیمی هم اشاره ای می کند و می گوید: در آن زمان بیشتر زنان سعی می کردند تا دست بافته های خود را به نمایش بگذارند و پولک دوزی و منجوق دوزی از هزاران کارها و هنرهایی بود که زنان قدیمی داشتند و از  هنر خود در گوشه و کنار خانه استفاده می کردند.
خبری از تجملات نبود
بانوی کهنسالی هم با تایید این حرف ها بیان می کند: آن روزها وسایل و اسباب خانه دیر به دیر نو می شد و مانند اکنون نبود که هر  روز وسایل جدید و تازه ای به مغازه ها بیاید و همه را وسوسه کند تا وسایل جدید خریداری کنند، آن موقع هر از چند گاهی و به مدت طولانی شاید وسیله کوچک جدیدی به بازار می آمد که به خوبی به یاد دارم زمانی که تازه عروس بودم فنجان های قهوه خوری روسی تازه با بازار آمده بود که یک دست از آن را تهیه کردم و روی کمد ظرف های خود به عنوان دکور گذاشتم. بانو« کاشانی» ادامه می دهد: برخی از افراد نیز تمایل داشتند وسایل قدیمی را که از مادر و مادربزرگ های خود به عنوان جهیزیه دریافت کرده بودند، به عنوان دکور خانه بگذارند که هم از بزرگترهای خود یادی کرده باشند و هم خانه شان را زیباتر کرده باشند. این بانو  که از زمان قدیم یاد می کند، می گوید: بیشتر ظرف هایی که در دکوراسیون خانه های قدیمی استفاده می شد شامل چینی های گل سرخ و مرغی بود که تقریبا همه بانوان از آن داشتند.
وی که صندوقچه خاطرات روزهای قدیم خود را باز می‌کند، می گوید: آن روزها همه چیز بوی سادگی می داد و قدیمی ها آن چه را که با دسترنج خود درست کرده بودند در گوشه و کنار خانه می گذاشتند و برایشان ارزشمند بود.
وی با اشاره به دکوراسیون خانه های کنونی هم عنوان می کند: این روزها همه می خواهند تا وسایل و اشیای تزئینی و گران قیمت  در خانه های خود داشته باشند از این رو مدام در حال خرید کردن هستند و خانه های بیشتر افراد از وسایل تزئینی پر شده است. وی می افزاید: تزئین خانه های کنونی علاوه بر معماری داخلی، تهیه اشیا با هزینه های سنگینی را به خانواده ها تحمیل کرده است و از آن سادگی زمان قدیم اصلا خبری نیست. وی خاطرنشان می کند: با وجود این که امروزه بسیاری از خانواده ها هزینه های زیادی برای دکوراسیون منازل خود خرج می کنند اما تعدادی نیز به استفاده از وسایل و اشیای قدیمی روی آورده اند و با آن خاطره بازی می کنند.
شهروندی دیگر هم درباره دکوراسیون منازل امروزی عنوان می کند: این روزها در برخی از خانه ها اشیای قدیمی مانند رادیوهای ترانزیستوری پلاستیکی، رادیوی چوبی گردان،  رادیوهای لامپی، گرامافون، صندوقچه ها، ظروف مسی و برنجی قدیمی دیده می شود و اهالی خانه با نگهداری از این اشیا یاد و خاطره قدیم ها را زنده  کرده اند.
«سلطانی» یکی دیگر از شهروندان قدیمی بیان می کند: سبک معماری خانه های قدیمی آن قدر زیبا بود که نیازی به تزئینات داخلی نداشت زیرا آن قدر این معماری ها منطقی و چشم نواز بود که افراد خلائی در آن حس نمی کردند به طوری که اتاق ها دور تا دور حیاط چیده می شدند، اتاق های تابستانی معمولا در ضلع جنوبی قرار می گرفتند تا در طول روزهای تابستان، کمتر در معرض آفتاب باشند و اتاق های زمستان نشین، روبه روی اتاق های تابستانی و در ضلعی بودند که در طول روز، بیشترین آفتاب به آن ها می تابید.
باقی فضاها هم پشت اتاق ها جا می گرفتند. وی ادامه می دهد: روی دیوارها و طاقچه ها هم گچ کاری های زیبایی می شد  و اتاق با فرش های قدیمی دستباف و  پشتی های دستبافی تزئین می شد که با اندک وسایلی به زیبایی آن می افزودند.