نفس های آخر نمدمالی

 با آن که ظرافتی چون ابریشم ندارد اما ضخامت و طرح های رنگی نقش بسته از جنس پشم هر بیننده ای را مجذوب خود می کند. حالا دیگر نمد در جهیزیه عروس ترکمن جایش را به فرش های ماشینی داده است و کودکان جرگلانی از تماشای ذره ذره کنار هم چیده شدن پشم ها روی حصیر برای شکل گیری یک زیرانداز نمدی محرومند. نمد که روزگاری زینت بخش خانه های کاهگلی و خشتی بود و حتی از آن به عنوان جانماز استفاده می شد حاصل دسترنج زنان و مردان ترکمن است که امروزه در طبابت از آن بهره می برند و گاهی در ابعاد کوچک به صورت تزیینی آماده می شود. با آن که هنرهای دستی در شرف احیا هستند، حرفه نمد مالی در جرگلان رو به فراموشی است و آخرین نفس هایش را در آخرین روستای جرگلان در خانه «بایرام دردی» ۶۳ ساله می کشد. دست های پینه بسته ای که بیش از نیم قرن با نقوش ساده اما زیبا مانوس بوده اند دیگر توان گذشته را ندارند ولی باز هم تلاش می کنند. او محل مراسم و مسابقات اسبدوانی را که فرصتی برای تجمع مردمی است که دیگر نمد را فراموش کرده اند و گاهی بنا به تجویز پزشک مجبور به خریدنش می شوند به مکانی برای خودنمایی زیراندازهای نمدی اش که در زبان ترکمنی (کچه)گفته می شود تبدیل کرده است.
«بایرام دردی پورمند» می گوید: نمد مالی حرفه پدر و مادرم بود و در گذشته اکثر روستانشینان جرگلانی با شیوه درست کردن آن آشنا بودند و کاربرد بسیار زیادی داشت و هر سال پس از پشم چینی اهالی مشغول نمد مالی می شدند.
وی می افزاید: طی چند سال اخیر با تغییر سلایق و  نبود آگاهی از فواید نمد، این هنر، صنعت به طور چشمگیری فراموش شده است و با توجه به سختی نمدمالی کمتر کسی حاضر می شود این حرفه را دنبال کند.
وی با بیان این که در جرگلان کمتر کسی حاضر به خریدن زیر اندازهای نمدی می شود تصریح می کند: با این که دیگر خودم هم کمتر نمد مالی می کنم اما گاهی برای خرید زیراندازهای ساخته شده توسط اهالی با پای پیاده و در بعضی مواقع با موتورسیکلت های گذری به روستاهایی مانند «شبلی» و «یارچلی» سر می زنم و برای فروش و تشویق و ترغیب اهالی زیراندازها را با خودم به روستاهای مختلف جرگلان می برم و فرصت هایی مانند مسابقات اسبدوانی را برای فروش غنیمت می دانم.
وی اظهار می کند: امروزه از نظر علمی ثابت شده است که نمد می تواند برای درمان برخی بیماری ها مورد استفاده قرار گیرد اما متاسفانه کمتر کسی حاضر به استفاده از آن می شود و بیشتر نقش تزیینی دارد و تقریبا فراموش شده است.
او که تاکنون دستی در صنایع و هنرهای دستی داشته و اکنون کمتر نمدمالی می کند و با خرید نمد از تولید کنندگان در مناطق دورافتاده و توزیع در جرگلان سعی در زنده نگه داشتن هنر اصیل آبا و اجدادی اش دارد می گوید که از داشتن بیمه محروم بوده و تاکنون از سوی مسئولان هیچ حمایتی صورت نگرفته است و مشتریانش جوانانی هستند که در کلان شهرها کار می کنند و نمد را با خود به شهرهایی مانند تهران می برند. وی معتقد است: توجه به مشاغل روستایی به ویژه صنایع دستی با برگزاری نمایشگاه های مختلف و عرضه نمد و شناساندن آن در نمایشگاه های سراسری باعث فراموش نشدن این صنعت و همچنین رونق منطقه خواهد شد.