زخم سالک عمیق تر شد

 چند وقتی است که  بیماری سالک بلای جان اهالی «دشت» و «چشمه خان» شده است. شیوع این بیماری به گفته برخی مسئولان منطقه، در 6 ماه گذشته شدت بیشتری یافته و طبق گفته برخی ها در این مدت 60 نفر به این بیماری مبتلا شده اند. گفته می شود در یک سال گذشته به دلیل فعالیت های سد سازی و ایجاد کانال های زهکشی آبیاری کشاورزی، محیط زیست جانوران موذی تخریب و موجب شیوع این بیماری شده است. از مهم ترین مناطق ایران که بیماری سالک به صورت پایدار در آن‌ ها شایع است، می‌توان به استان‌ های خراسان شمالی و رضوی، سمنان، اصفهان و یزد اشاره کرد. «سالک» بیماری بومی استان خراسان شمالی و انتقال آن در شهرستان های «گرمه» و «راز و جرگلان» به خصوص در فصل گرما شایع است. روستاهای «دشت» و «چشمه خان» چند سالی است که به کانون بیماری سالک در منطقه تبدیل شده اند. شیوع این بیماری باعث بروز نگرانی هایی در بین اهالی این روستاها شده چون آثار به جا مانده گاهی به صورت زخم همیشگی است و درمان قطعی برای آن در منطقه وجود ندارد. «آذری» یکی از مبتلایان به بیماری سالک و اهل روستای «دشت» است که قسمت هایی از بدنش مورد گزیدگی قرار گرفته و به این بیماری مبتلا شده است. او می گوید: در فصل تابستان موقع خواب در فضای باز دچار گزیدگی پشه ناقل بیماری سالک و پس از مراجعه به پزشک متوجه ابتلا به این بیماری شدم.
وی با بیان این که نگران خانواده و دو پسر دانش آموزش است، ادامه می دهد: اگر فرزندانم به بیماری سالک مبتلا شوند می تواند تاثیر منفی بر ادامه تحصیل آن ها داشته باشد چون آثار زخم ناشی از این بیماری ماندگار و بسیار زشت است و در صورتی که زخم روی پوست دست و صورت ایجاد می شود گرچه خطرناک نیست اما به دلیل باقی ماندن آثار آن روی پوست، ناراحتی های روحی و روانی را به دنبال دارد. مسئول خانه بهداشت روستای «دشت» علت شیوع این بیماری در منطقه طی چند سال اخیر را فعالیت های ناشی از سد سازی و همچنین ایجاد کانال های زهکشی آبیاری کشاورزی می داند. وی معتقد است: فعالیت های عمرانی موجب تخریب لانه و محل زندگی جوندگان و حشرات و بیماری به اهالی منطقه منتقل می شود. «ابراهیمی» می افزاید: اگر چه تاکنون اقدامات زیادی برای پیشگیری از جمله جونده کشی، تله گیری و توزیع تراکت نحوه آموزش و راه مقابله با آن بین اهالی انجام شده است اما با توجه به حجم بالای زاد و ولد جوندگان به ویژه موش های صحرایی عملاً ریشه کن کردن این معضل و بیماری غیرممکن است. در این میان اگرچه مسئول خانه بهداشت روستای دشت اقدامات انجام شده برای مقابله با بیماری را تا حد زیادی مطلوب می داند اما «محمد زاده» عضو شورای اسلامی این روستا نظر دیگری دارد و اقدامات انجام شده را خیلی ضعیف و روند آن را به نوعی لاک پشتی می داند.
او می گوید: بیش از یک سال  است که شیوع بیماری سالک در منطقه «دشت» و «چشمه خان» سرعت زیادی گرفته و به نوعی در بین اهالی در سنین مختلف فراگیر شده است.وی می افزاید: با توجه به اهمیت موضوع و سرعت بالای شیوع بیماری و با وجود این که باید اقدامات به شکل ضرب الاجل انجام شود اما تاکنون اقدامی برای پیشگیری از ابتلا به آن انجام نشده است.وی با بیان این که از لحاظ درمانی کارهای خوبی انجام شده است، خاطرنشان می کند: با توجه به تله گذاری نوع پشه ناقل بیماری شناسایی شده اما هنوز چگونگی شیوع این بیماری برای مردم نامشخص است.
وی می افزاید: گرچه کارهایی همچون سم پاشی انجام شده است اما با توجه به این که طی شش ماه اخیر ابتلا به آن شدت گرفته نیاز به اقدام ضروری است که متاسفانه روند امور انجام شده برای پیشگیری به صورت لاک پشتی پیش می رود.«محمد زاده» اعلام می کند: عدم اطلاع رسانی و آگاهی بخشی و همچنین پنهان کاری سرعت بروز این بیماری را افزایش داده است. وی ادامه می دهد: از 400 خانوار روستای دشت و همچنین روستای مجاور آن چشمه خان به طور میانگین از هر 5 خانواده یک خانواده مبتلا به بیماری سالک شده اند.وی اضافه می کند: تاکنون حدود 50 درصد مبتلایان برای درمان مراجعه کرده اند اما 50 درصد دیگر به دلایلی از جمله ترس از اعلام و منزوی شدن درمان شان را به تعویق انداخته اند و به خانه بهداشت و مراکز درمانی مراجعه نکرده اند.وی خاطرنشان می کند: کارهای اولیه انجام شده اما کافی نیست و هنوز برای اهالی مبدا شیوع بیماری سالک نامشخص است و نمی دانند تا کی ادامه پیدا می کند و به نوعی مردم در دلهره به سر می برند.وی در بخش دیگری از سخنان خود می گوید: اطلاعی نداریم که آیا در صورت ابتلای کودکان و افراد خردسال باید آن ها را به بیمارستان یا نزد پزشک متخصص بفرستیم یا نه؟ این امر موجب بلاتکلیفی خانواده ها شده است.
در همین باره مدیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان گرمه می گوید: بیماری سالک جزو بیماری های بومی گرمه و جاجرم بوده و هر سال از روستاها و مناطق شهری این منطقه این بیماری گزارش می شود.
دکتر«جلیل فخرانی» با بیان این که این بیماری از همه دهستان های شهرستان گرمه و جاجرم گزارش می شود، ادامه می دهد: مبتلایان یا ساکن در مناطق آلوده هستند یا سابقه سفر به این مناطق را دارند.وی با بیان این که بروز بیماری سالک در دهستان «گلستان» این شهرستان با شروع سد سازی در منطقه «گلمندره» در بین کارکنان و کارگران بومی (روستای چشمه خان)  در سال 4931 افزایش پیدا کرد، اظهارمی کند: با اقدامات بهداشتی انجام شده در آن سال شیوع بیماری کنترل شد.
این مسئول اضافه می کند: تعداد بیماران گزارش شده از روستای «دشت» در سال 1397 افزایش داشته که  برای کنترل بیماری در این روستا دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی نیازمند همکاری و هماهنگی با دیگر ادارات است.وی ادامه می دهد: نیازمند توجه ویژه فرمانداری شهرستان گرمه و استانداری خراسان شمالی و تخصیص اعتبار لازم به منظور کنترل بیماری سالک در سال 98 هستیم .وی می افزاید: به دلیل تغییرات آب و هوا ( گرم شدن هوا، کاهش بارندگی، تغییرات فصلی) و همچنین مداخله انسان در طبیعت، بیماری که در طبیعت بین حیوانات (پشه خاکی و جوندگان) وجود دارد به انسان منتقل می شود.وی با بیان این که وجود پشه ناقل سالک در این مناطق، باعث آلودگی پشه ها و این روند باعث انتقال بیماری به مناطق پاک و موجب شیوع بیماری در این مناطق می شود، اعلام می کند: برای درمان بیماران مبتلا به سالک در روستای دشت، پزشک به همراه کادر بهداشتی در مرکز خدمات جامع سلامت «رباط قره بیل» مستقر می شوند و به صورت هفتگی به این روستا جهت درمان و پیگیری امور بیماران مراجعه می کنند.وی می افزاید: برای پیشگیری از این بیماری در  شهر و روستا، به برنامه ریزی میان مدت به همراه انجام اقدامات کنترلی در زمینه به سازی و بهداشت محیط روستا، تهیه و توزیع وسایل حفاظت فردی، نصب تورهای ریز بافت آغشته به سموم پایدار، آموزش خانواده ها و هماهنگی با ادارات مختلف استان  و برای انجام این اقدامات به تخصیص بودجه نیاز است.