لزوم حذف قرص مرگبار

 قرص برنج با نام علمی آلومینیم فسفید به وزن تقریبی سه گرم تهیه می شود. این قرص  ترکیبی خطرناک از فسفیدهاست که به عنوان یک حشره‌کش برای جلوگیری از آلودگی و آفت‌زدگی برنج انبار شده، غلات و خوراک دام استفاده می‌شود. این قرص با وجود ممنوعیت فروش به صورت وسیع  مورد استفاده قرار می گیرد به طوری که گاهی در بعضی از  عطاری ها هم عرضه می شود. متاسفانه یکی از علل اصلی مرگ و میر در خودکشی های اخیر استفاده از همین قرص است. گاهی نوجوانان و جوانان با کوچک ترین بحث و جدلی برای ترساندن خانواده خود یا جلب توجه اقدام به خوردن این قرص می کنند. تماس  قرص برنج  با مایعات بدن و اسید معده بلافاصله باعث تولید گاز  فسفین می شود که بسیار کشنده است. هرچه قرص تازه تر باشد گاز بیشتری آزاد می کند و خطرناک‌تر است. این قرص مانع سنتز پروتئین می‌شود و با مهار آنزیم سیتوکروم اکسید و انجام واکنش های شیمیایی دیگر باعث افزایش رادیکال های آزاد و مرگ سلولی می شود. مسمومیت با قرص برنج یکی از مرگ‌آورترین مسمومیت‌هاست و مرگ حتمی را به دنبال دارد. متاسفانه در این خصوص تاکنون راهکاری برای نجات جان بیماران پیدا نشده است بنابراین مهم ترین اصل، پیشگیری است و در این راستا فروش این قرص ممنوع شد. از آن جا که خانواده های کشاورزان و دامداران اولین گروه در معرض خطر هستند بنابراین توصیه می شود  از این قرص استفاده نکنند. به عنوان یک پزشک، پدر و مادران زحمتکش بسیاری را دیده ام که در اورژانس بیمارستان چگونه درمانده به صورت رنگ پریده فرزندشان خیره شده اند و در سوی دیگر پزشکان اورژانس مستأصل هستند و برای نجات جان بیمارشان نمی توانند کاری انجام دهند. از طرف دیگر مراکز بهداشت شهرستان ها  باید نظارت شدید و مستمر بر مراکز احتمالی فروش  این قرص ها داشته باشند و مانع پخش آن ها شوند و برنامه های آموزشی را به منظور آگاه سازی گروه های در معرض خطر در دستور کار قرار دهند.  چنان چه کسی از این قرص اشتباهی یا به قصد خودکشی استفاده کرد با توجه به این که قرص برنج بسیار سریع عمل می کند، تنها راهی که در موارد معدودی کمک کننده است، تحریک برای استفراغ است. بعد از آن  بیمار باید به اولین مرکز درمانی انتقال داده شود. با نگرش به موارد فوق، لزوم حذف قطعی این قرص در استان ضروری است که تحقق این امر به همت همگانی و آموزش عمومی نیاز دارد.

حسن برآبادی، رئیس بیمارستان پورسینای آشخانه

پزشک متخصص داخلی بیمارستان امام حسن(ع) بجنورد