برآمد باد صبح و بوی نوروز ...

تکتم علوی- شبنم بهار، صورت سپیده دم را نوازش و مردم هر دیاری را به جان گرفتنی دوباره رهنمون می کند. نبض زمان تندتر می زند و هیاهو برای عید، سالی نو و امید به فردایی روشن را نوید می دهد و بازار دید و بازدیدها داغ می شود. شهروندی بجنوردی بیان می کند: در زمان قدیم مردم از سر صبح برای عید دیدنی به خانه همدیگر می رفتند، در بیشتر خانه ها باز بود و رفت و آمد در آن ها جریان داشت، اگر هم به خانه فردی می رفتند و در خانه نبودند، همیشه قلم و کاغذی در دست داشتند و روی آن می نوشتند «آمدیم، نبودید». بازار دید و بازدیدها داغ می شود و البته در این بین توجه به تغذیه و مراقبت از سلامتی دو چندان می شود و رعایت برخی نکات ضروری است.
 

«تحویل سال» یعنی چه؟!
منظور از «تحویل سال» چیست و چه اتفاقی در فضا و طبیعت می افتد، به عبارتی فلسفه تحویل سال چیست؟ زمین همواره به دور خورشید که نزدیک ترین ستاره به آن است می چرخد و با یک بار چرخش واحد زمانی سال به وجود می آید که 365شبانه روز و 5ساعت و چند دقیقه یا ثانیه به طول می انجامد. دراین چرخش، فقط برای یک لحظه آن هم در حد چند ثانیه، چهار نقطه از زمین به همدیگر وصل می شوند که قبل و بعد از آن این اتصال به وقوع نمی پیوندد. به همین دلیل وقتی اعلام لحظه تحویل سال فرا می رسد قبل از آن سال کهنه است و بعد از آن سال نو نام می گیرد. ایرانیان باستان به این موضوع کاملاً واقف بودند. امروزه با دقیق ترین ابزار رصدی و محاسبات ریاضی و هندسی این مسئله اثبات شده است.
«محمد شاددل» کارشناس ارشد جغرافیا
 

مصرف بادام زمینی  بعد از شیرینی و شکلات
علوی- مصرف بادام زمینی بعد از شیرینی و شکلات را  به دلیل خاصیت ضد پوسیدگی دندان ها  در ایام نوروز به کودکان یادآوری کنید.یک عضو هیئت علمی  و دندان پزشک متخصص کودکان در این باره اظهارکرد: استفاده از آجیل بعد از مصرف شیرینی و شکلات به ویژه بادام زمینی که هم خاصیت ضد پوسیدگی دارد و هم بزاق دهان را افزایش می دهد، ضروری است.دکتر «مرضیه صاحب نسق» اظهارکرد: در ایام نوروز که میزان مصرف شیرینی و شکلات بالاست رعایت نکات بهداشتی و استفاده از مسواک و خمیردندان  باید با حساسیت بیشتری باشد.وی افزود: میوه تازه کمتر از میوه خشک روی دندان می چسبد و  کمتر باعث پوسیدگی می شود و در بین میوه ها موز به دلیل چسبندگی که در دندان ها ایجاد می کند خاصیت پوسیدگی زایی بیشتری دارد.
 

ورزش در تعطیلات
 ورزش و تحرک بدنی در ایام نوروز برای جلوگیری از چاقی نباید فراموش شود.یک پزشک متخصص تغذیه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان در این باره گفت: باید برای پیشگیری از اضافه وزن و شادابی بیشتر در این ایام بیش از دیگر مواقع ورزش و تحرک بدنی داشته باشید.دکتر «توپچیان» افزود: از فرصت طلایی نوروز باید برای با هم بودن بیشتر، ورزش های دسته جمعی و خانوادگی، راهپیمایی، استفاده از طبیعت در کنار خانواده و ایجاد ارتباط صمیمانه استفاده کنید.وی اظهارکرد: مصرف آجیل و شیرینی در دید و بازدیدها، جذاب بودن برنامه های تلویزیونی و ... زمینه افزایش وزن و بی تحرکی را فراهم می کند که بهتر است قبل از این ایام برنامه ریزی مناسبی برای این مسئله داشته باشید و حداقل روزی نیم ساعت را به آن اختصاص دهید.

ایمنی در سفر
تعطیلات فرصت مناسبی برای مسافرت است. داشتن یک سفر بی خطر و مفرح همراه با خانواده خاطره خوشی را برای آدم به جا می گذارد.بستن کمربند ایمنی در هنگام رانندگی علاوه بر تامین سلامت راننده باعث می شود تسلط بیشتری در رانندگی داشته باشد.رانندگان باید از سوار کردن سرنشینان بیش از حد مجاز خودداری کنند و اگر در هنگام رانندگی احساس خواب آلودگی دارند حتماً کنار جاده یا در یک جای امن، توقف و استراحت کنند.حفظ فاصله مناسب از وسیله نقلیه جلویی با توجه به سرعت های تعیین شده ضروری است. آن ها باید در حین رانندگی برای حفظ تمرکز، از صحبت کردن با تلفن همراه، خوردن و آشامیدن، مشاجره و شوخی خودداری کنند و از سبقت گرفتن بپرهیزند. میزان باد لاستیک های خودرو اهمیت بسیاری دارد و قبل از سفر باید چک شوند.

تغذیه عیدانه
کارشناس تغذیه مرکز بهداشت دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی برای آن هایی که عید در خانه هستند توصیه هایی دارد و می گوید: در این ایام باید از زیاده روی در مصرف آجیل و شیرینی خودداری کنیم  و بهتر است در دید و بازدیدها یک شیرینی کوچک یا یک میوه به لحاظ دارا بودن ارزش غذایی بالاتر مصرف کنیم. «شهلا جودت» با تاکید بر این که در مصرف آجیل نباید زیاده روی کنیم، اظهارمی کند: هر 100 گرم آجیل 500 تا 600 کیلو کالری دارد و آن هایی که به فشارخون بالا مبتلا هستند نباید از آجیل شور استفاده کنند. وی با بیان این که در ایام عید میزان خوردن شیرینی و آجیل افزایش می یابد، خاطرنشان می کند: بهتر است در این ایام ناهار و شام سبک باشد و از مصرف غذاهای سرخ شده و فست فود اجتناب شود.البته این کارشناس تغذیه به آن هایی هم که قصد مسافرت دارند، توصیه هایی می کند  و می افزاید: در طول سفر نباید ظرف ها را در رودخانه ها بشویید زیرا به آلودگی بیشتر آن ها کمک می کند و اگر در جایی برای خوردن غذا توقف می کنید بهتر است غذا را تا مرحله داغ شدن گرم کنید تا میکروب های آن از بین بروند و لیموی تازه حتماً به همراه داشته باشید زیرا نقش زیادی در از بین بردن میکروب های مواد غذایی دارد. به گفته «جودت»، غذاهای داغ را بیشتر از یک ساعت نمی توان نگه داشت و باید فوراً مصرف شوند. وی می افزاید: بهتر است در طول سفر از غذاهای نیمه مرطوب مانند ماکارونی و عدس پلو استفاده کنید و غذا را به شکل کامل بپزید و بیش از 2 ساعت غذای پخته شده را در دمای محیط نگه ندارید. وی خاطرنشان می کند: میوه ها را نباید با پوست مصرف کرد، همچنین در طول سفر نباید از مصرف آب غافل شد زیرا نشستن طولانی مدت در خودرو ممکن است باعث بروز یبوست شود.

نگهداری از ماهی قرمز
شیری- ماهی قرمز بر سر سفره هفت سین حضور دارد و در صورتی که به خوبی از آن‌ نگهداری نشود موجب انتقال آلودگی می شود.در همین باره، رئیس اداره بهداشت و مدیریت بیماری های آبزیان اداره کل دام پزشکی استان گفت: ماهی قرمز باید از مراکزی که دارای پروانه بهداشتی یا مکان های مسقف و لوازم شست و شو و ضد عفونی کننده هستند تهیه شود.«فرزین حسینی» گفت: مطلوب ترین دمای آب برای نگهداری از ماهی قرمز  20 تا 25 درجه سانتی گراد است، ضمن این که نگهداری از ماهی قرمز در یخچال و محیط‌های سرد کاملاً اشتباه است.وی افزود: برای جلوگیری از انتقال عوامل بیماری زای احتمالی به چشم و دهان کودکان، پس از دست زدن به ماهی باید حتماً دست ها شسته شود.

کوله نوروزی دانش آموزان
علوی- ایام نوروز فرصت مناسبی برای تفریح و استراحت دانش آموزان است اما به منظور جلوگیری از عقب افتادگی از درس‌ها بهتر است روزانه مدت زمان هر چند کوتاهی برای مطالعه و مرور درس ها اختصاص داده شود .معاون آموزش ابتدایی اداره کل آموزش و پرورش استان درباره تکالیف دانش آموزان در ایام عید اظهارمی کند: دانش آموزان دیگر تکالیفی تحت عنوان پیک نوروزی ندارند و 2 سال است که طرحی به نام طرح عید و داستان که مهارت محور است، با عناوین داستان گویی، داستان خوانی و داستان  نویسی در دوره ابتدایی اجرا می شود. «عصمت بدخشان» ادامه می دهد: در دوره اول داستان گویی و در دوره دوم داستان نویسی اجرا می شود.وی تاکید می کند: در ایام عید توزیع هر گونه پیک بهاری در مدارس ابتدایی ممنوع است.

درمان کم خونی و تقویت سیستم عصبی با سمنو
علوی- مصرف سمنو در درمان کم خونی و تقویت سیستم عصبی مؤثر است.مسئول تغذیه مرکز بهداشت دانشگاه علوم پزشکی استان گفت: سمنو سرشار از انرژی و برای کودکان در حال رشد مفید و مؤثر است.«جودت» اضافه کرد: این ماده غذایی پر ارزش از جوانه گندم تهیه می شود و هر ١٠٠ گرم آن ٣٠٠ کیلو کالری انرژی دارد.وی تصریح کرد: سمنو سرشار از ویتامین های گروه B به ویژه اسید فولیک و ویتامین B1 است و مصرف آن برای بهبود وضعیت پوست، تقویت موی سر و جلوگیری از ریزش آن توصیه می شود.وی اظهارکرد: جوانه گندم حاوی ویتامین E است و این ویتامین به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی که دارد باعث پیشگیری از سرطان می شود.

سابقه سین های
سفره هفت سین
سفره نوروزی، «هفت سین» نام دارد. هر کدام از اشیا و خوراکی​های انتخابی بر سر سفره هفت​سین در عید نوروز دارای معنای خاصی در زندگی ایرانیان است. در هفت سین پارسی سیب سرخ یا انار نشانه باروری و عشق است و سبزه با رنگ و طراوت خود دل ها را شادمان و نگریستن به آن طلوع سال جدید را زیباتر می‌کند.سیب، نمادی از تندرستی و زیبایی است. سمنو نماد فراوانی خوراک و غذاهای خوب و پر نیرو است و نیز نمادی برای بارور شدن گیاهان است.عطر برگ و شکوفه‌های سنجد محرک عشق و مهر است و از مقدمات اصلی زایندگی به شمار می‌آید.سیر نماد میکروب زدایی و پاکیزگی محیط زیست و سلامت بدن و نیز زدودن چشم زخم است.سرکه نمایانگر پاکی محیط و زدودن آلودگی و سماق نماد عشق، مهر و پیوند دل هاست.