سینماگران می توانند با خلق آثار نمایشی با موضوعات مختلف در راستای کمک به اقشار مختلف جامعه و مشاغل و مشکلات گام بردارند. «معلولیت» هم یکی از این موضوعات است که در سینما و تلویزیون سال هاست به آن پرداخته می شود. برخی سینماگران هم چون «پوران درخشنده» سال هاست که دغدغه این قشر را دارند و آثار تولیدی شان بیانگر این ادعاست. در گزارش پیش روی تان با چند هنرمند درباره آثار تولیدی درباره معلولیت و فیلم های تولیدی در این باره و این که سینما چگونه می تواند به این قشر بیشتر کمک کند، به گفت و گو نشستیم که در ادامه می خوانید.
زهرا سعیدی:
روش صحیح ارتباط آموزش داده شود
باید خیلی ملموس از طریق فیلم و سریال به مردم آموزش داده شود تا روش صحیح ارتباط با معلولان را یاد بگیرند. متاسفانه این قشر از جامعه همیشه نادیده گرفته شده اند در نتیجه مردم راه و روش رفتار با آن ها را نمی دانند مگر آن که خودشان درگیر باشند. ممکن است فردی از نظر جسمی معلول باشد اما از لحاظ روحی انسان بسیار والایی باشد و توانایی هایی را دارا باشد که معلولیتش به چشم نیاید.
نویسنده ها اندکی مسئولانه تر به این مسئله توجه کنند. مسلم است که تنها نمایش معلولیت یک فرد در آثار کافی نیست بلکه باید بگوییم که فرد معلول هم توانایی و شخصیتی دارد که سبب می شود بیننده نسبت به او احساس علاقه کند و سرنوشت او برایش جذاب باشد. فیلم های «پرنده کوچک خوشبختی» پوران درخشنده و «گل های داوودی» رسول صدرعاملی آثار خوبی در رابطه با معلولان بود و در سال های اخیر فیلم در رابطه با معلولان ندیدم.
مهشید افشار زاده:
توانایی ها به تصویر کشیده شود
«رنگ خدا» اثر مجید مجیدی فیلم تاثیر گذاری درباره معلولان با بازی آن پسر بچه نابینا بود، منتها فیلم به مشکل این پسر بچه در جامعه می پرداخت و غمگین بود. مثلا خودم فیلمی به نام «دخترم سحر» را بازی کردم که کارگردان کار مجید قاری زاده بود. من در فیلم فرزند معلولی داشتم و در زندگی تمام هم و غم خود را برای او گذاشته بودم تا اگر فرزندم فلج است پاهایش خوب شود. فیلم پرفروش و خوبی بود. معتقدم معلولان دنیا و توانایی هایی دارند که باید کشف شود.فیلم سازان باید بیشتر نقاط قوت آدم های معلول و توانایی شان در ارائه کارها را به تصویر بکشند، یعنی معلولی که با وجود داشتن نقص عضو توانسته به مرتبه و جایگاهی برسد.
سوگل طهماسبی:
اطلاع رسانی خیلی اهمیت دارد
ساخت فیلم مستند در رابطه با زندگی معلولان می تواند تاثیر خیلی خوبی در جامعه بگذارد البته اگر بودجه ای در اختیار مستند سازان قرار دهند. تولید و پخش برنامه های موفقی هم چون «دورهمی» یا «خندوانه» هم اثر گذار هستند. مثلا من از بیماری پروانه ای اطلاعی نداشتم و بی خبر بودم و از طریق برنامه «خندوانه» اطلاع رسانی شد. معتقدم هنرمندی مثل خانم درخشنده وقتی فیلمی درباره معلولان می سازد ادای دین می کند. «رنگ خدا» فیلمی بود که روی من خیلی تاثیر گذاشت و با سکانس به سکانس بازی آن پسر بچه من گریه می کردم و خیلی تاثیر گذار بود.
جواد افشار:
کم کاری شده است
می توان با آثار نمایشی غنی و پر محتواتری قدرت اراده و توانمندی های خاص آن ها را به نمایش گذاشت تا سبب تشویق و تقویت معلولان شودو بتوانند بهتر و راحت تر به جامعه برگردند و حضور فعال و موثری داشته باشند. مثلا دیده ام کلیپ ها و فیلم هایی در خارج از ایران از بعضی از معلولان ساخته شده بود که کارهای بسیار خارق العاده ای انجام دادند و حتی افراد سالم و متبحر ترین آدم ها هم نمی توانند چنین حرکت هایی را انجام دهند. وقتی شما می توانید از طریق فیلم و نمایش چنین توانمندی هایی را به مخاطب و حداقل قشر معلول منتقل کنید طبیعتا می توانید قدرت اراده و انگیزه آن ها را بالا و بالاتر ببرید تا بتوانند بهتر در زندگی خود فعالیت داشته باشند.در همه عرصه ها هم چون شعر، موسیقی، تئاتر، سینما و تلویزیون هنرمندان می توانند با خلق یک اثر تاثیر گذار باشند ولی در مجموع سینما کارهایی که از این دست انجام داده است بسیار کم بوده و کم کاری کرده است و می توانیم بهتر از این ها در این رابطه فعالیت داشته باشیم و توجه ویژه ای به این قشر عزیز کنیم.
ضیاء الدین دری:
آثار به شکل غیر مستقیم باشد
فیلم سازان باید در آثار خود و کارهای دراماتیک رایج به شکل غیر مستقیم به مسائل و مشکلات معلولان بپردازند. فیلم ها اگر جنبه ترحم آمیز داشته باشند، درست نیست و دوران آن سپری شده است. نمی شود مسائل و مشکلات شان را با اشک و آه و ناله به تصویر کشید، بلکه باید معلولان را به گونه ای به تصویر بکشیم که بگوییم جامعه به فکر آن ها ست.
ابوالفضل جلیلی:
ابتدا فیلم ساز بسازیم
همیشه می گویم به جای این که فیلم بسازیم ابتدا فیلم ساز بسازیم بعد که فیلم ساز ساخته شد فیلم خوب هم ساخته می شود. در سینما می توان برای قهرمان قصه ها از معلولان استفاده کرد. معلولان نیاز به ترحم ندارند بلکه نیاز دارند ببینند قهرمانی های شان به نمایش گذاشته می شود. فیلم های خوبی که تا کنون دیده ام مربوط به سینمای خانم پوران درخشنده می شود. چون قلبش برای کمک به معلولان می تپد.