کم توجهی به حمایت از نخبگان و دانشجویان برتر علوم انسانی
نویسنده : بهروز
دل پردردی از بی توجهی به رشته های علوم انسانی دارد و از نهادهای علمی که از نخبگان در این رشته ها حمایت نمی کنند هم گلایه مند است.
جوانی را پشت سر می گذارد، نویسنده، محقق و مترجم است اما به گفته خودش تاکنون از سوی هیچ نهادی حمایت نشده است.
می گوید: بی توجهی به علوم انسانی به آسیبی در جامعه تبدیل شده است و متاسفانه روز به روز هم بیشتر می شود.
او که مایل به درج نام خود در این گزارش نیست، می افزاید: اگر قرار است در نظام آموزشی ما تغییر و تحولی صورت پذیرد باید از نهادهایی که قانونگذار هستند این اقدام آغاز شود و خود دانشجویان نیز نسبت به علوم انسانی نگاه عمیق تری داشته باشند.
بی توجهی به دانشجویان علوم انسانی
وی خاطرنشان می کند: یکی از علت هایی که باعث شده در حوزه علوم انسانی به توفیق شایسته نرسیم این است که به دانشجویان این رشته هم بی توجهی می شود.
وی می افزاید: دانشجویان رشته های علوم انسانی در زمینه اشتغال با مشکل مواجهند و از سوی دیگر این مباحث در جامعه خریدار ندارد در نتیجه دانشجو دلزده می شود و این در حالی است که در بسیاری از کشورها برای دانشجویان علوم انسانی سرمایه گذاری می شود و این علوم جامعه را مدیریت می کند.
مهندسی زده شدن جامعه
یک دانشجوی کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی نیز می گوید: نگاه اقتصادی صرف خانواده ها به تحصیل فرزندان در رشته هایی که آینده شغلی و درآمدزایی بیشتری دارند موجب شده دانش آموزان رغبتی برای رشته های انسانی نداشته باشند.
سمیه شاکری می افزاید:جذب محدود فارغ التحصیلان این رشته و مهندسی زده شدن سیستم آموزشی کشور نیز بر کاهش تمایل دانش آموزان به این رشته می افزاید. وی خاطرنشان می کند: قابلیت ها و توانمندی های علوم انسانی و مشاغل این رشته به درستی معرفی نشده و هدایت تحصیلی نیز دانش آموزان کم توان را به سوی این رشته ها سوق می دهد.
وی با اشاره به این که بی توجهی به عرصه علوم انسانی ، اجتماعی می تواند جامعه را با آسیب های مختلف مواجه کند می افزاید:نوع نگاه مردم و نخبگان یک جامعه به انسان ، طبیعت، تکنولوژی و... الگوی فکری آنان را در رابطه با شکل زیستن آنان مشخص می کند.
نتایج منفی فقر نیروی انسانی
یک استاد دانشگاه هم در این رابطه می گوید: فقر نیروی انسانی در هر حوزه ای نتایج منفی به بار می آورد به خصوص که در رویکردهای جدید به توسعه پایدار ، نیروی انسانی از جایگاهی غیرقابل انکار برخوردار است.
«صبوری» سیاست های کلان کشور را در استقبال نکردن از رشته های انسانی بی تأثیر نمی داند و می افزاید:پیشرفت سریع فارغ التحصیلان ریاضی ، فنی و علوم تجربی در زمینه های اقتصادی و جایگاه اجتماعی آن ها موجب الگوسازی نا مناسبی برای دانشآموزان و خانواده ها شده است و آموزش و پرورش هم توجه خاصی به رشته های ریاضی فنی و علوم تجربی دارد نمونه آن مدارس تیزهوشان ، مدارس دولتی و مدارس نمونه دولتی و شبانه روزی است که فقط به رشته های ریاضی و تجربی اختصاص دارد و همین خود موجب شده است تا تمایل به تحصیل در این رشته ها بیشتر شود.
وی ادامه می دهد: دانش آموزان از بدو ورود به مدرسه متوجه می شوند دروس پایه بیشتر مورد توجه قرار می گیرد و اهمیت ویژه ای دارد و در دوره دبیرستان که زمان انتخاب رشته تحصیلی است نیز برای شناسایی رشته های تحصیلی و مشاغل موجود در بازار کار، برای دانشآموزان فرصت کافی وجود ندارد. از سویی جذابیت برخی رشته ها و انتخاب آن ها بدون درک میزان علاقه دانشآموزان می تواند نتایج مصیبت باری برای آینده یک نوجوان رقم بزند و برای همین است که تعداد دانش آموزان در رشته های علوم انسانی روز به روز کمتر می شود.
وی بیان می کند: بنیاد نخبگان یکی از مراکزی است که باید در این زمینه اقدام کند و از سویی در استان هایی مانند خراسان شمالی باید شرایط سهل تری برای شناسایی نخبگان حوزه علوم انسانی در نظر گرفته شود. وی ادامه می دهد: در این سال ها ما کمتر نامی از نخبگان علوم انسانی در مراکزی مانند این بنیاد دیده ایم که جای سوال هم از مسئولان آموزش و پرورش و هم دانشگاه ها دارد.
وی ادامه می دهد : حتی در فراخوانی که به تازگی برای شناسایی برترین های علوم انسانی در این بنیاد ارائه شده است، شرایط به گونه ای است که گمان نمی رود کسی بتواند در این شاخه به عنوان استعداد برتر و نخبه قرار بگیرد و این در حالی است که اگر همه دغدغه علوم انسانی را نداشته باشند آن هم در حالی که در کشورهای توسعه یافته این علوم انسانی است که سرنوشت و زمام آینده دولت ها رقم می زند فردا شاید برای هر اقدامی دیر شود.
حمایت از علوم انسانی
در پنجاه وپنجمین جلسه کمیسیون نخبگان و آیندهنگاری علم و نوآوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی عوامل گرایش نداشتن نخبگان به رشتههای علوم انسانی از منظر آسیبشناسی بررسی و در این زمینه تصمیم هایی نیز گرفته شد.از سویی بنیاد نخبگان هم برای شناسایی استعداد های برتر و نخبگان علوم انسانی اقداماتی انجام داده است اما شاید شامل حال بسیاری از افراد فعال در این زمینه ها در استان نشود.
کارشناس امور نخبگان بنیاد نخبگان خراسان شمالی هم در این مورد می گوید: بنیاد ملی نخبگان بر اساس آییننامه «شناسایی و پشتیبانی از برگزیدگان ادبیکشور»، دومین مرحله از فرآیند شناسایی آحاد اجتماعات ادبی را در دو رده «مستعد برتر ادبی» و «سرآمد ادبی» آغاز کرده و تسهیلات ویژهای را به برگزیدگان ادبی کشور اعطا میکند. اباذریان ادامه می دهد:مستعدان و سرآمدان هر یک ویژگی هایی دارند که با آن ویژگی ها در این دو گروه قرار می گیرند و ارزیابی می شوند.
وی خاطرنشان می کند: آثار زبانی و ادبی که دارای نشانههایی خلاقانه، نوآورانه، واجد ارزشهای ادبی و متفاوت با کار عموم باشند در آثار این افراد باید ارزیابی شود و هم چنین سرآمدان ادبی هم باید حتما مستعد برتر ادبی شناخته شوند و بعد در رده سرآمد قرار بگیرند. وی در پاسخ به این سوال که آیا در این حوزه ها بنیاد هم اکنون فردی را تحت پوشش دارد، عنوان می کند: تعداد این افراد به چند نفر محدود است و در حوزه علوم انسانی افراد و فعالیت هایی که منجر به نخبگی شود کم است.
نبود رتبه های برتر علوم انسانی
وی ادامه می دهد: شناسایی نخبگان به این شکل است که افرادی که در زمینه های علمی افتخاری کسب می کنند مثل المپیاد های ادبی و یا رتبه های برتر کنکور شناسایی می شوند و در این زمینه ها استان تاکنون دستاوردی نداشته است به جز یک نخبه خانم که در المپیاد ادبی مقام کسب کرده بود.
وی می گوید: متاسفانه در استان تعداد افرادی که در زمینه های علوم انسانی فعال و حایز شرایط باشند خیلی کم است در حالی که در المپیادهایی مانند شیمی و فیزیک و ریاضی مقام های زیادی کسب می کنیم و این موضوع نشان دهنده این است که به علوم انسانی توجه نمی شود.
وی ادامه می دهد:رتبه های برتر،تک رقمی و دورقمی در استان در کنکور های کارشناسی و ارشد و دکترا در علوم انسانی نداریم و و این ضعف دیگری در استان است.
وی با تاکید بر اهمیت علوم انسانی در جامعه بیان می کند: پایه استان در علوم انسانی ضعیف است و واقعا باید پرسید چرا در المپیادهای علوم انسانی کشوری مدال آور نداریم.
وی بیان می کند: در رشته های علوم انسانی محدودیت هایی در چاپ مقاله ای اس ای وجود دارد که این محدودیت ها در رشته های دیگر نیست و دانشجویان این رشته ها نمی توانند از این امتیاز استفاده کنند و همین طور مجلات علمی و پژوهشی داخل کشور محدود است و برای چاپ مقالات سخت گیری ها زیاد است. اباذریان اضافه می کند: در المپیادهای دانشجویی هم افتخار آفرین نداریم و تعداد نخبگان علوم انسانی در استان به انگشتان یک دست هم نمی رسد.