مادر به شدت نگران فرزندش است. با نگاهی به تقویم، زمان امتحانات پایان سال را مرور می کند. هر روز که به زمان امتحانات فرزندش نزدیک تر می شود، نگرانی و استرسش بیشتر می شود با این که می داند در این ایام اضطراب بیش از حد باعث منتقل شدن آن به فرزندش و در نتیجه کاهش نمرات او می شود اما باز هم هراس آن را دارد که فرزندش نتواند نمرات و نتایج دلخواهش را کسب کند. این روزها برخی از والدین دغدغه دارند که مبادا فرزندان شان به دلیل استرس و اضطرابی که دارند در امتحانات پایان ترم موفق نشوند و نمره ایده آلی نگیرند.
تلاش های بی فایده
یکی از دانش آموزان مقطع متوسطه می گوید: هر سال با فرا رسیدن زمان امتحانات، استرس و اضطراب وجودم را فرا می گیرد و نمی توانم تمرکزی برای مطالعه داشته باشم.
«یاشار» می افزاید: حجم درس ها و زمان ناکافی بین امتحانات اضطراب و نگرانی ام را تشدید می کند و هر سال به دلیل استرس، تمرکز پاسخ دهی به سوالات را از دست می دهم.یکی از والدین با نگرانی از اضطراب فرزندش برای امتحان می گوید: تلاش می کنم فرزندم زمان امتحان اضطراب نداشته باشد، اما فایده ای ندارد و با وجود این که در ایام امتحانات وقت زیادی برای درس خواندن می گذارد، اما به دلیل استرسی که دارد نمره خوبی نمی گیرد. یکی دیگر از والدین هم اظهار می دارد: فرزندم دانش آموز خوبی است و همیشه طی سال درس می خواند اما هر وقت امتحان دارد دچار استرس و اضطراب می شود و با این که به گفته خودش پاسخ سوالات را می داند اما نمی تواند به درستی به آن ها پاسخ دهد.
اضطراب امتحان
در همین ارتباط، رئیس اداره سلامت و تندرستی اداره کل آموزش و پرورش خراسان شمالی با اشاره به این که دست یافتن به نمره 20 یکی ازعوامل اضطراب در دانش آموزان است، می گوید:20 نمره ای است که بیشتر والدین و دانش آموزان در پی آن هستند، در حالی که این نمره در برخی مواقع بیانگر یادگیری کامل از سوی دانش آموزان نیست بلکه نشان می دهد که دانش آموزان مطالب کتاب های درسی خود را فقط حفظ کرده اند.«سجادی» با اشاره به این که باید نوع اضطراب بررسی شود که واقعی است یا اخلاقی، ادامه می دهد: اضطراب واقعی بر اثر تسلط نداشتن بر مطالب درسی حاصل می شود و اضطراب اخلاقی، نگرانی از به دست نیاوردن نتیجه مورد انتظار خود، والدین یا معلم مربوطه است.
وی بیان می کند: چنین اضطرابی حتی در صورت داشتن آمادگی کامل برای امتحان می تواند نتیجه آزمون را تحت تاثیر قرار دهد.
وی برنامه ریزی، استراحت، خواب راحت، تغذیه سالم، تمرکز فکری، مثبت اندیشی و آرامش را ازجمله راهکارهای کاهش اضطراب عنوان می کند.
موتور محرکه
در همین حال، رئیس اداره مشاوره تربیتی و تحصیلی آموزش و پرورش استان با اشاره به اضطراب امتحان در بین برخی از دانش آموزان با توجه به نزدیک شدن به فصل امتحانات می گوید: روانشناسان، نگرانی و هیجان ناخوشایند را اضطراب عنوان کرده اند که در بین کودکان و نوجوانان حدود 20 تا 30 درصد مشاهده می شود و در دختران بیشتر است.
«عسگری» با اشاره به این که با وارد شدن دانش آموزان از مقطع ابتدایی به مقطع متوسطه اول و دوم میزان اضطراب از امتحان افزایش می یابد، می افزاید: به طور کلی، اضطراب امتحان، یک اضطراب موقعیتی است که با عملکرد پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه تنگاتنگی دارد.
وی با اشاره به این که اضطراب امتحان می تواند عملکرد تحصیلی دانش آموزان را تحت تاثیر قرار دهد، بیان می کند: عملکرد نامناسب در تحصیل هم باعث بروز اضطراب در زمان امتحان می شود.وی با اشاره به این که اضطراب امتحان به مقدار کم مضر نیست بلکه موتور محرکه ای برای دانش آموزان است، اضافه می کند: این میزان استرس باعث می شود تلاش بیشتر شود.
وی اضافه می کند: افرادی که دارای اضطراب امتحان هستند مشکلات خود به خود گریبانگیر آنان می شود و عملکرد تحصیلی آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد؛ به عنوان نمونه در مدیریت زمان، هنگام مطالعه و زمان حضور در جلسه امتحان و پاسخ دهی به سوالات دچار مشکل خواهند شد.
وی با اشاره به این که عملکرد تحصیلی دانش آموزانی که اضطراب دارند، افت شدیدی پیدا می کند، می افزاید: در دانش آموزان دارای اضطراب، یک سری واکنش های جسمی و فکری پایین می آید که خانواده ها می توانند یک فضای آرام و اطمینان بخش را برای بهبود فرآیند تحصیلی فرزندانشان مهیا کنند.
وی ادامه می دهد: خانواده ها می توانند با مدیریت صحیح رفت و آمد در ایام امتحانات را کاهش دهند و برنامه های تلویزیون و مهمانی را کمتر کنند تا دانش آموزان بتوانند در ساعاتی که برای مطالعه در نظر گرفته اند بهتر عمل کنند و چنانچه این شرایط فراهم شود نتیجه خوبی خواهند گرفت.
وی بیان می کند: اگر دانش آموزی مطالعات مستمر و دائمی داشته باشد به طور حتم از اضطراب دور خواهد شد.
وی با اشاره به این که چنانچه دانش آموزی فقط شب امتحان مطالعه داشته باشد میزان یادگیری آن کمتر می شود، اضافه می کند: چنانچه دانش آموز مدیریت زمان مناسبی برای مطالعه دروس خود داشته باشد به طور حتم از اضطراب آن کاسته خواهد شد.