دانشجویان در پی استاد راهنما!
نویسنده : بهروز
اگر چه این روزها در مورد توسعه آموزش عالی و ماموریت مداری دانشگاه ها صحبت می شود اما در استان هایی مانند خراسان شمالی با وجود توسعه کمی به افزایش تعداد استادان کم توجهی شده است. با افزایش رشته های ارشد و دکترا در استان اکنون مشکل دیگری که برای دانشجویان پیش آمده است،کمبود استاد راهنما برای دفاع از پایان نامه هایی است که در نوبت مانده است.
کد خالی
یکی از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد استان که به گفته خود 3 ترم است که واحد پایان نامه اش را تمدید می کند، می گوید: ترم سوم که باید انتخاب واحد می کردم تازه متوجه شدم که از 2 ماه قبل از انتخاب واحد، باید یکی از استادان را به عنوان استاد راهنما انتخاب می کردم و در صورت خالی بودن کد وی مجاز به انتخاب واحد پایان نامه می شدم.وی ادامه میدهد: در آن لحظه، موضوع پایان نامه دیگر برایم مهم نبود و فقط می خواستم قبل از اتمام زمان انتخاب واحد یک استاد را با کد خالی پیدا کنم اما نتوانستم و بعد از 2 ترم استاد مربوطه، طرحم را پذیرفت.
بالا بودن ظرفیت پذیرش
یک دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اجتماعی پیام نور به افزایش ورودی های کارشناسی ارشد در سال های اخیر اشاره می کند و اظهارمی دارد: به تناسب دانشجویان تعداد استادان افزایش نیافته است. طبری می افزاید: دانشگاه در یک رشته مقطع کارشناسی ارشد تعداد زیادی دانشجو می پذیرد و دانشجو پس از پایان تحصیلات باید منتظر بماند تا هر زمان که کد استادی خالی شد به وی معرفی شود. وی می گوید: گاهی دیده شده که بدون کمک استاد راهنما دانشجو طرح را انتخاب می کند و پایان نامه می نویسد و این کار و انتخاب موضوع و نوشتن طرح بدون آگاهی و کمک استاد راهنما برای تمام دانشجویان مشکل ساز بوده و هست.
تخصص غیر مرتبط
دانشجوی دیگری که به تازگی از پایان نامه اش دفاع کرده است، عنوان می کند: نبود برنامه ریزی مناسب موجب پایین آمدن سطح کیفیت تحصیلات تکمیلی می شود. او با اشاره به تجربه ای که در این مورد دارد بیان می کند: به علت پر بودن ظرفیت استاد راهنمای رشته تحصیلی مان که در گروه علوم انسانی است مجبور شدم با استاد یکی از رشته های تقریبا مرتبط واحد پایان نامه را انتخاب کنم که کیفیت را کاهش می دهد. وی می گوید: گویا فقط افزایش رشته های تحصیلی اهمیت دارد و همین موضوع موجب رواج مدرک گرایی در دانشگاه ها شده است.
استاد راهنما در استانی دیگر!
در همین رابطه یک دانشجوی دیگر تصریح می کند: از آن جایی که جزو اولین ورودی های رشته مان بودیم مدیر گروه حساسیت بسیاری روی موضوع پایان نامه ها داشت اما از سوی دیگر تعداد استادان راهنما کم بود، به همین دلیل بسیاری از دانشجویان مجبور شدند برای انتخاب استاد راهنما به استان های مجاور مراجعه و از استادان راهنمای آن دانشگاه ها استفاده کنند.
یک دانشجوی دیگر با اعتقاد به این که دانشگاه ها و موسسه های آموزش عالی در استان می توانند با ارائه راهکار های منطقی برای بهبود و کیفیت دادن به پایان نامه ها برنامه ریزی کنند، می گوید: در برخی از دانشگاه های تهران دانشجویان با توجه به این که پژوهش محور یا آموزش محور باشند، می توانند در انتخاب پایان نامه آزاد باشند.وی ادامه می دهد: یعنی الزامی به گذراندن پایان نامه نیست و به جای آن می توانند چند واحد درسی بگذرانند، به این ترتیب با مشکل کمبود استاد مواجه نمی شوند و کیفیت پایان نامه ها هم پایین نمی آید.
وی یکی دیگر از مهم ترین مشکلات پایان نامه ها را محدودیت وقت و زمان استاد راهنما می داند و می گوید: استادان با توجه به برنامه درسی که برای شان تدوین شده است برای رسیدگی به پایان نامه ها فرصت چندانی ندارند، از طرف دیگر طبق بخشنامه های آموزشی سقف تعریف شده ای برای استادان تعیین کرده اند تا استاد راهنمای پایان نامه ها باشند. البته این تعداد با توجه به مرتبه استادیاری، دانشیاری و استادی فرق می کند. واضح است که با این شرایط وقت چندانی برای استاد باقی نمی ماند تا پاسخگوی دانشجویان باشد.
رقیب یا همکار؟
یکی از مدرسان دانشگاه های استان با بیان این که در سال های اخیر، کیفیت پایان نامه نویسی در مقطع کارشناسی ارشد سیر صعودی دارد، خاطر نشان می کند: کیفیت پایان نامهها در دانشگاههای مختلف فرق می کند ولی در مجموع با توجه به محدودیت های موجود در انتخاب استاد راهنما و حتی محدود بودن زمان برای دفاع، دانشجویان چندان نمی توانند روی کیفیت مطالب و موضوعات کار کنند. رباطی با اشاره به این که از دیگر مشکلات پایان نامه نویسی، کمبود وقت استادان راهنما و مشاور برای راهنمایی و مشاوره دانشجویان است، اظهار می کند: متاسفانه در دانشگاه های استان، پذیرش پایان نامه بیشتر، نشان از توانمندی استاد نسبت به استادان دیگر عنوان می شود، بنابراین استادان برای جذب دانشجوی بیشتر با هم به رقابت می پردازند و در این بین به چیزی که کمتر توجه می شود، تخصص استاد است.
به فکر دانشجو هستیم
در این میان، رئیس یکی از دانشگاه های استان به این نکته اشاره می کند که در بسیاری از رشته هایی که در مقطع کارشناسی ارشد پذیرش داشته ایم استاد مازاد هم داریم. او عنوان می کند: متقاضی در برخی از رشته ها نسبت به قبل کمتر شده است.
وی با بیان این که در رشته هایی که عضو هیئت علمی کمتری داریم از استادان مدعو برای راهنمایی پایان نامه ها استفاده می شود، می گوید: تنها مشکلی که وجود دارد این است که از زمانی که پایان نامه کد میگیرد بعد از 6 ماه دانشجو مجاز به دفاع است، یعنی اگر 15 اسفند تصویب شد دانشجو می تواند 15 شهریور دفاع کند، ولی در بیشتر مواقع دانشجویان این کار را به 15 فروردین ماه هر سال موکول می کنند و از این غافل می شوند که اگر 15 فروردین کد بگیرند 15 مهر می توانند از پایان نامه شان دفاع کنند و با این سهل انگاری قانون ایجاب می کند که شهریه ترم مهر را هم پرداخت کنند، اگر چه فقط 15 روز از آن گذشته است.