کودکان در حاشیه دنیای هنر
گروه ادب و هنر
پا گذاشتن در دنیای پر رمز و راز کودکان جسارت می خواهد و آگاهی. برای این که بتوانی همراه و همدل کودک شوی نباید بی گدار به آب بزنی، باید بدانی و دانایی ات را به کودک عرضه کنی. اما آن چه در این روزها و سال ها مورد توجه کافی قرار نمی گیرد، توجه به کودک و دنیای او است. پرورش استعداد و خلاقیت در کودکان با زبان هنر و ادبیات، از مهم ترین مسائلی است که نقش به سزایی در شکل دادن دنیای کودکان دارد و با وجود آن که ظرفیت های بسیاری در استان وجود دارد، باید گفت بسیاری از خانواده ها توجه چندانی به این مقوله ندارند و هنر و ادبیات در آخرین درجه از اهمیت آموزشی فرزندانشان قرار دارد. از سوی دیگر میزان برنامه هایی که برای کودکان تولید و عرضه می شود بسیار کمتر از نیاز و علاقه این قشر است و سهم کودکان استان از برنامه های هنری بسیار ناچیز است. در نظر بگیرید که کودک شما تمایل دارد او را به تماشای یک فیلم یا انیمیشن ببرید تا لحظات مفرحی را تجربه کند؛ باید پرسید در سال در این استان چند فیلم کودک به نمایش عمومی در می آید؟ پاسخ مشخص است؛ کمتر از انگشتان یک دست! شاید فرزند شما تمایل به دیدن تئاتری کودکانه دارد اما اگر پرس و جو کنید می بینید که حکایت نمایش فیلم در مورد این موضوع نیز صدق می کند. البته بی انصافی است که از حرکت های صورت گرفته از سوی برخی ادارات در اوقاتی خاص برای کودکان این خطه چشم پوشی کرد؛ مواردی همچون تاسیس کتابخانه های تخصصی، آموزش برخی هنرها و برنامه هایی مانند تریلی سیار نمایش که به همت کانون پرورش فکری اجرا می شود اما واقعاً باید پرسید جایگاه کودکان استان در فعالیت های فرهنگی و هنری کجاست؟ امروز روز جهانی کودک است، فرصتی برای توجه به این که نیازهای کودکان استان چقدر توسط مسئولان دیده شده است و چقدر هم افزایی و همکاری برای اجرای برنامه هایی وجود دارد که قرار است برای کودکان این خطه اجرا شود؟
یکی از فعالان در عرصه نقاشی کودکان با نگاهی به جریان فعالیت های هنری در این عرصه می گوید: شاید نکته ای که چندان مورد توجه قرار نمی گیرد، توجه به کودک و دنیای او است و تا زمانی که خلاقیت در کودک رشد نکند نمی توان انتظار آینده ای روشن را برای او داشت.فرزانه مرتضوی نگاه غیرکارشناسی و گذرا به هنر در مدارس را یکی از مهم ترین آسیب ها می داند که موجب شده است تا هنر آن گونه که باید ارزش واقعی خود را در جامعه پیدا نکند.
«جعفریان» از فعالانی است که دستی در آموزش هنر سفالگری دارد. او از این هنر به عنوان هنری خلاقانه نام می برد و می گوید: آموزش این هنر به ویژه به کودکان در سال های اخیر در استان رونق گرفته است تا جایی که مدارس و مهدهای کودک نیز به این مقوله وارد شده اند اما آن چه که مورد توجه نیست نقش خلاقانه این هنر برای کودکان است.
«شعبانی» که خود دستی در هنر نمایش دارد، بر این باور است که از چند جنبه می توان به مسئله توجه به هنر برای کودکان نگاه کرد، موضوعاتی مثل این که تا چه اندازه آثار تولیدی در زمینه کودک وجود دارد، چقدر کودک با هنر درگیر شده است و هنرمندانی که با کودک و برای کودک کار می کنند، باید مد نظر قرار گیرند. او از حساس بودن و تخصصی بودن فعالیت در حوزه کودک سخن می گوید و معتقد است: متاسفانه این دیدگاه وجود دارد که راحت ترین کار آموزش به کودک و نوجوان است و بسیاری از فعالیت های فرهنگی و هنری نیز با این رویکرد به افراد کم تجربه واگذار می شود.این کارشناس هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ادامه می دهد: این در حالی است که محل هایی که باید در آن ها هنر برای کودک عرضه شود در استان بسیار کم و از سوی دیگر موازی کاری دستگاه ها نیز به اصل کار دامن زده است.
او اضافه می کند: از طرف دیگر تولیدات نمایشی برای کودکان کم است و کودکان بسیار کم اثر نمایشی می بینند.
«علیپور» که در زمینه موسیقی فعالیت می کند و 4، 5 سال است که در عرصه آموزش موسیقی به کودکان و نوجوانان وارد شده است، به ظرفیت بسیاری که برای فراگیری هنر موسیقی در استان وجود دارد، اشاره می کند و می گوید: از آن جایی که این ظرفیت مورد توجه قرار نگرفته است شاهد ظهور و بروز اتفاق هایی هستیم که چندان ثمر بخش نیست. مسئول انجمن نمایش استان درباره کم رنگ بودن تئاتر کودک در استان به تخصصی بودن این گونه از هنر نمایش اشاره می کند و می افزاید: در مقطعی هنرمندان تئاتر به واسطه این که فعالیت در این عرصه را ساده می پنداشتند، در این زمینه دست به تولید اثر و اجرای نمایش زدند که خروجی خوبی را شاهد نبودیم.«فرحی» ادامه می دهد: برای فعالیت در این عرصه به امکاناتی فراتر از تئاتر بزرگ سال و دانش نیاز داریم که به دلیل خلأ موجود در این سال ها شاهد فاصله گرفتن اهالی هنر نمایش از این گونه هستیم.
«حیدری» سرپرست معاونت هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان هم می گوید:پیگیری طرح تعریف سیستم اکران ویژه فیلم های کودک و نوجوان جزو برنامه های این حوزه در سینماهای استان است، ضمن این که سعی شده به صورت همزمان با کشور در سینماهای استان فیلم های مرتبط اکران شود. مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان هم با بیان این که همه پذیرفته اند که فرهنگ و هنر در حوزه کودک و نوجوان حال خوبی ندارد، می گوید: تلاش می کنیم تا با همه کمبودها به نقطه مطلوب برسیم.«صادقی» اضافه می کند: با این همه نمی توان منکر پیشرفت های خوب در این حوزه در استان شد، همان طور که شاهد برنامه های خلاقانه تری در این حوزه از سوی دستگاه های مختلف هستیم اما همچنان راه طولانی در پیش رو داریم.
وی البته بر مدیریت کردن موازی کاری های انجام گرفته تاکید می کند و معتقد است: می توان با برنامه ریزی موازی کاری ها را به هم افزایی و کار سنجیده تبدیل و از آن ها به خوبی بهره برداری کرد.