لایه های پیدا و پنهان سرانه دانشجویی
تعداد بازدید : 245
سرانه دانشجویی، حکایت یک مویز و چهل قلندر
نویسنده : بهروز
خوابگاه، غذا، رفت و آمد، نشریه، برنامه های علمی و جذب استاد از موضوعاتی است که دانشگاه ها برای آن ها به بودجه نیاز دارند و البته در این سال ها بارها مدل تخصیص بودجه و سرانه های دانشجویی تغییر کرده است. پارسال همین موقع بود که گفته شد در سال ۹۶ مدل تخصیص بودجه به دانشگاه ها بر اساس فعالیت های کیفی و فناوری است و امسال گفته شده است فرایند بودجه ریزی و اختصاص سرانه بر اساس برنامه های عملیاتی و سطح دانشگاه ها خواهد بود.
در هر حال کمبود بودجه دانشگاهی و سرانه های دانشجویی از مشکلات عمده در دانشگاه های ماست و به گفته یک استاد دانشگاه، این وضعیت بدتر هم می شود زیرا برای افزایش بودجه و سرانه احتیاج به طی مسیری است که بیشتر شبیه حرکت روی لبه یک پرتگاه است. به گفته عسکری ابیانه، معاون مالی وزارت علوم، سرانه دانشجویی در بودجه سال ۹۷ به صورت متوسط حدود ۹ میلیون تومان لحاظ شده که در گروه های مختلف دانشجویی متفاوت است و در مورد این که بودجه سال آینده کفاف هزینه دانشگاه ها را خواهد داد یا نه بیان کرده است: بستگی دارد این موضوع را چگونه تعبیر کنیم، حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد اعتبارات در صورتی که صد درصد تخصیص داده شود، صرف امور جاری مانند حقوق پرسنل و تغذیه دانشجویان می شود و فقط از این بودجه، صرف ۱۰ درصد برای رسیدگی به پژوهش امکان پذیر است، برخی مواقع صد درصد بودجه تخصیص داده نمی شود مثل امسال که بودجه به طور کامل تخصیص داده نشد، اگرچه قول داده شده تا پایان سال جبران شود.به گفته یک استاد دانشگاه هیئت های امنای دانشگاه ها مصوبه دارند که در دانشگاه های سطح یک ۲۵ درصد و در دانشگاههای دورتر ۱۵ درصد بودجه به پژوهش اختصاص یابد که رشد ۱۳ درصدی بودجه ۹۷ با ۲۵ درصدی که برای اختصاص به پژوهش مشخص شده در دانشگاه ها همخوانی ندارد.دکتر حسینی می افزاید: اگر چه گفته شده است که وزارت علوم برنامه بودجه ای را تدوین کرد که با برنامه ششم تطبیق دارد اما این برنامه بودجه ای منطبق بر شاخص هایی مانند نسبت دانشجو به هیئت علمی است که براساس این برنامه باید از ۲۵ به ۲۰ برسد یا سرانه مقاله هر هیئت علمی از 0.64 به 0.95 برسد، اگر با این شاخص ها بخواهیم فعالیت کنیم، حدود ۲۷ درصد رشد نیاز داریم تا بتوانیم متوسط پژوهش را نیز داشته باشیم.
وی با بیان این که دانشگاه های غیر دولتی سهمی از بودجه های دولتی ندارند می گوید: در بودجه سال ۹۷ بخشی از هزینه ها برعهده خود دانشگاه ها قرار داده شده و هدف گذاری هیئت امنای دانشگاه ها این است که به تدریج درآمد اختصاصی دانشگاه ها در بخش آموزش، صنعت و پژوهش افزایش یابد.وی خاطرنشان می کند: با توجه به مشکلاتی که صنایع ما دارند و با توجه به نبود صنعتی که همگام با دانشگاه های استان باشد و در حالی که باید ۲۰ تا ۲۵ درصد هزینه های عمومی را دانشگاه های کوچک از این ارتباطات تامین کنند واضح است که این رقم محقق نمی شود.در عین حال یک استاد دانشگاه بجنورد در این باره می گوید: هزینه های دانشجویی در مقاطع، شرایط و دانشگاه های مختلف متفاوت است و هر کدام از دانشگاه ها اعم از غیرانتفاعی، شبانه و پیام نور هزینه ها و شاخص های خاص خود را دارند.
شادیان ادامه می دهد: دانشگاه پیام نور ضوابط مشخصی دارد چرا که زیرمجموعه وزارت علوم است و در بودجه سالانه کشور سهمی برای این دانشگاه در نظر گرفته می شود، بنابراین دانشگاه پیام نور هم از بودجه عمومی بهره مند می شود و هم از شهریه دانشجویی استفاده می کند.وی می افزاید: اما درباره دانشگاه شبانه باتوجه به ظرفیت خالی این دانشگاه و همچنین تخصیص نیافتن اعتبار در بودجه کشور برای پر شدن ظرفیت آن، از دانشجویان این دانشگاه شهریه دریافت می شود که طبق برآوردهای انجام شده شهریه دانشجویان شبانه از پیام نور و حتی دانشگاه غیرانتفاعی نیز بیشتر است.
وی ادامه می دهد: هنوز الگوی مدون و جامعی برای محاسبه هزینه سرانه دانشجویی وجود ندارد و در مورد شهریه های دانشگاه های غیر دولتی هم کسی نمی داند که ملاک تعیین شهریه دانشجویان چیست. وی بیان می کند: اگر در سال آینده بودجه دانشگاه ها براساس کیفی سازی و عملکرد تولید علم باشد باز هم سر ما بی کلاه می ماند زیرا همه می دانیم که هر چه امکانات دانشگاهی بیشتر باشد تولید علم هم بیشتر است و بودجه هم بیشتر می شود اما آیا ما امکانات کافی داریم؟ آیا می توانیم رشته های کارشناسی ارشد و دکترای خود را با توجه به این که در آخرین مرتبه به لحاظ هیئت علمی قرار داریم بیشتر کنیم؟ آیا می توانیم تعداد مربیان خود را کاهش دهیم و تعداد استادیاران و دانشیاران خود را بیشتر کنیم؟ نمی توانیم و برای همین باز هم با کاهش بودجه و تخصیص اعتبار مواجه خواهیم شد.این سخنان را رئیس دانشگاه فرهنگیان استان تصدیق می کند. او یکی از مهمترین چالش ها در این دانشگاه را کمبود بودجه بیان می کند و ادامه می دهد: سرانه این دانشگاه نه تنها در این استان بلکه در تمام استان ها کم است و با وجود رسالتی که داریم و ماموریت محور بودن ما، کمبود بودجه ما را با چالش های جدی تری مواجه می کند.
دکتر «صفرزاده» ادامه می دهد: دانشجویان این دانشگاه شبانه روزی هستند و با توجه به کمبود بودجه با کمبود فضا، سرانه فرهنگی و رفاهی و معضلاتی مانند این ها مواجه هستند.
رئیس مجتمع فنی و مهندسی اسفراین نیز در این مورد بیان می کند: امسال در لایحه بودجه، بودجه دانشگاه افزایش دارد اما تا جذب کامل آن راه درازی را باید طی کنیم.
دکتر «حیدری» ادامه می دهد: کمبود سرانه بر خدمات رفاهی، فرهنگی و اردوهای دانشجویی اثر می گذارد.وی می افزاید: این در حالی است که بودجه سال ۹۶ را نتوانستیم صددرصد جذب کنیم.