نگاهی به انوار حضور خورشید هشتم در ایران
نویسنده : فروزان بهروز
امام رضا(ع) در یازدهم ذیالقعده سال 148 هجری قمری در مدینه متولد و پس از شهادت پدرشان امام کاظم(ع) در سال ۱۸۳هجری قمری عهدهدار امامت شدند؛ مدت امامت آن حضرت ۲۰ سال بود که با خلافت هارون الرشید (۱۰ سال)، محمد امین (حدود ۵ سال) و مأمون (۵ سال) همزمان شد و این امام همام در پایان ماه صفر سال 203 هجری قمری، به دست مأمون به شهادت رسید. حجت الاسلام «نوری»، امام جمعه موقت بجنورد درباره حضور امام رضا(ع) در ایران و تاثیری که بر حرکت شیعه در ایران داشت به خبرنگار ما گفت:حضور امام رضا(ع) در نیشابور نقطه عطفی در تاریخ تشیع این منطقه و به دنبال آن در ایران به شمار می آید.
بدیهی است که حضور شخصیتی همچون امام رضا(ع) در نیشابور، در شرایطی که اوضاع سیاسی و اجتماعی به گونه ای بود که آوازه علویان در اطراف جهان اسلام به ویژه ایران پیچیده بود مهم ارزیابی می شد.
وی افزود:امام رضا(ع) از لحظه حرکت از مدینه تا مرو، از روش های گوناگون برای شناساندن شیعه بهره بردند و اگر چه در طول زندگی پربار خود سختی های زیادی را متحمل شدند اما برای جامعه شیعه و ایرانیانی که علاقه مند به تشیع بودند فایده های زیادی داشتند. وی تصریح کرد: هنگامی که امام رضا(ع) به ایران وارد شدند ظلم ستیزی ایرانیان که از ستم و تبعیض امویان به جان آمده بودند و حرکت های ضد بنی عباسی تشدید شد.
وی با بیان این که ایرانیان اسلام را با این نگاه قبول کردند که از تبعیض و اختلاف طبقاتی در آن نشانی نیست افزود: حکومتهای امویان و عباسیان، برخلاف اسلام، با تبعیض قائل شدن بین عرب و عجم و ظلمی که روا می داشتند این نگاه را مخدوش کرده بودند و هنگامی که عباسیان به حکومت رسیدند اگر چه در ابتدا خود را رهرو راه پیامبر(ص) و اسلام واقعی نشان دادند اما آن ها هم بعد از مدتی راه امویان را در پیش گرفتند. وی خاطرنشان کرد: امام علی(ع) و فرزندانشان با این تبعیض و رفتار مخالف بودند و هنگامی که ایرانیان متوجه شدند گرد فرزندان امام علی(ع) و امامان جمع شدند و آن هایی هم که تمایل داشتند شیعه شوند اما هنوز به طور واقعی از امامان پیروی نمی کردند با ورود امام رضا(ع) به ایران و پس از دیدن سیره و علم و اخلاق آن امام به شیعه گرویدند.
وی خاطرنشان کرد: امام رضا(ع) با ورود به مرو، نیشابور و توس حرکتی در جهت فرهنگی به راه انداخت که در واقع عاشورای فرهنگی نام گرفت و حرکت فکری و علمی تشیع را جهت داد و سرعت بخشید. حجت الاسلام «نوری» با بیان این که ورود امام رضا(ع) به ایران تمایز بین اسلام واقعی و اسلام حکومتی را نشان داد اضافه کرد: با ورود ایشان به ایران مردم متوجه فاسد بودن حکومت شدند و با فضایی که خورشید هشتم امامت ایجاد کردند مردم دریافتند که نباید معیار دین اسلام با حکومت فاسد سنجیده شود و عمل آن ها نباید معیار اسلام باشد و گرایش به دین اسلام بیشتر شد.
وی با بیان این که پیشنهاد ولایتعهدی مأمون ترفندی برای کنترل و نظارت بر امام رضا (ع) بود افزود: مأمون حرکتی را علیه شیعه آغاز کرد که اگر فرد دیگری در آن زمان رهبری جهان شیعه را برعهده داشت شکست می خورد ولی امام رضا(ع) با دیدی عمیق و ذکاوتی که داشتند همه حرکات مأمون را خنثی کردند و حضور امام رضا(ع) بهترین روش برای معرفی مکتب تشیع و خنثی کننده توطئه ها علیه شیعه بود.