داستان نام آشنای یک همشهری غریب، شنیدنی است. چنان این صاحبخانه در خانه خودش غریب است که اصلاً باور کردنی نیست. باور کنید داستان او یک فاجعه است؛ فاجعه برای این که نسلی، نسل قبلی خود را فراموش کرده، درست مثل این که سرشاخه بنشیند و بن شاخه را ببرد. این شرایط وقتی در ملت ها رخ می دهد که ملتی اسطوره های خود را فراموش کند. بدیهی است وقتی اسطوره ها فراموش شوند، اسطوره های قلابی و بیگانه جای آن ها را خواهند گرفت و این یک فاجعه است. داستان یکی از اسطوره های این سرزمین را می گویم؛ شهید «رضا امامی». بارها تابلوی خیابان رضا امامی را دیده اید و از آن خیابان سفر درون شهری داشته اید و مدرسه شهید امامی و...
ولی دیروز گزارشگر ما به آن خیابان رفت و از رهگذران پرسید: این رضا امامی که این خیابان به نام اوست، چه کسی بود؟
***
با یکی از کسبه محل همکلام می شوم و درباره نام این خیابان از او سوال می کنم. نخستین نامی که بر زبان جاری می کند، خیابان «امیریه» است و با کمی مکث، به خیابان «رضا امامی» هم اشاره می کند اما از این که چرا این خیابان چنین نامی به خود گرفته است، اظهار بی اطلاعی می کند و می گوید: حتماً نام یکی از شهدای دوران انقلاب است که بر این خیابان گذاشته شده است.
او البته برای آگاهی یافتن از دلایل این نام گذاری ابراز علاقه می کند و ادامه می دهد: این مقوله به متولیان و مسئولان برمی گردد که می توانند به روش های مختلف، برای معرفی شخصیت هایی که نام شان بر تابلوهای خیابان ها حک شده است گام بردارند.
«ادیبی فر» که 32 سالی می شود ساکن این منطقه است، می گوید: تا به حال به دلیل نام گذاری این خیابان فکر نکرده ام و به نظر می رسد بر اساس رسم دیرینی که وجود دارد و اکثر نام خیابان ها برگرفته از نام شهداست، این خیابان نیز به نام یکی از شهدا مزین شده است اما درباره شخصیت و زندگی رضا امامی اطلاعی ندارم.
رفته رفته متوجه می شوم که کمتر کسی را می توان یافت که از دلایل و چگونگی نام گذاری خیابان «رضا امامی» مطلع باشد؛ خیابانی که برگرفته از نام بزرگ مردی است که سال ها پیش پای عقایدش ایستاد تا در تاریخ ثبت شود آن همه اندیشه عدالت خواهی و سردادن شعار آزادی او و این یعنی اسطوره ای تاریخ ساز و فرهنگ ساز.
«آذری» دیگر کسبه ای است که 26 سال از کسب و کارش در این خیابان می گذرد. او با بیان این که به نظر می رسد این خیابان از دهه 70 به نام «رضا امامی» مزین شده، معتقد است: نام گذاری این خیابان مربوط به شهیدی با نام «رضا امامی» از شهدای دوران جنگ است.
نمی دانم گناه فراموشی اسطوره ها بر گردن کیست، مسئولیت آن را چه دستگاهی بر عهده دارد و تبعات این که فرزندان مان امروز اسطوره های غیروطنی را انتخاب می کنند، بر عهده چه کسی است؟
با یکی از کارمندان بانک در این خیابان همکلام می شوم و او از تغییر نام شعبه بانکی که در آن فعالیت می کند در سال 80 برای مان می گوید که به نظر می رسد به واسطه سنخیت نداشتن با نام این خیابان، از شعبه شریعتی به «رضا امامی» تغییر کرده است.
چند قدم آن طرف تر با جوانی همکلام می شوم و از او می خواهم تا برای مان بگوید که «رضا امامی» چه کسی بوده است و او به سادگی و کاملاً بی تفاوت از کنار این پرسش می گذرد؛ این جاست که زنگ خطر بحران هویت در ذهنم جرقه می زند؛ بحرانی که نشأت گرفته از بی توجهی به داشته ها و ارزش های تاریخی و فرهنگی و هویت ساز است که باید ریشه آن را در خانواده ها و اجتماع جست و جو کرد.
اما یکی از ساکنان قدیمی خیابان رضا امامی با بیان این که تاریخ نام گذاری این خیابان به اوایل انقلاب برمی گردد، می افزاید: متاسفانه این نام گذاری به واسطه بی اطلاعی برخی مسئولان وقت، به اشتباه در خیابان امیریه سابق انجام شده است، در حالی که محل زندگی رضا امامی در خیابان شریعتی فعلی است و اگر قرار بود بر اساس محل زندگی این شهید در رابطه با نام گذاری خیابان اقدام شود، باید خیابان شریعتی به نام «رضا امامی» مزین می شد.
«بهروز»، «رضا امامی» را فردی مومن، متدین و از خانواده ای روحانی و فرزند حجت الاسلام «حسن امامی»، امام جمعه اسبق بجنورد معرفی می کند و می گوید: این فرد تلاش های بسیاری برای ملی شدن صنعت نفت انجام داد و سرانجام به ضرب گلوله به شهادت رسید.
حالا سال هاست که نام «رضا امامی» بر تابلوی یکی از خیابان های اصلی شهر بجنورد حک شده است؛ خیابانی که هنوز هم برخی آن را امیریه می نامند و حتی برای دادن آدرس به دیگران از عنوان خیابان امیریه بهره می گیرند غافل از این که عنوان هر خیابان در حکم شناسنامه ای برای آن است و در برخی موارد، تاریخ و هویت آن خیابان، شهر و استان محسوب می شود.البته باید گفت بخش اعظمی از این اتفاق مربوط به عملکرد مسئولان و متولیانی است که در نام گذاری خیابان های این شهر نقش داشته اند و برای معرفی شخصیت های برگرفته از دل تاریخ و فرهنگ این خطه که نام شان بر تابلوی برخی کوچه ها و خیابان های این شهر حک شده است اقدامی نکرده اند و این غفلت سال هاست بر دیوارهای این شهر جا خوش کرده است.
در این میان «امانی» رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر و کمیته شورای نام گذاری بجنورد، ضمن اظهار بی اطلاعی از شخصیت «رضا امامی» و با بیان این که از زمان دقیق نام گذاری این خیابان اطلاعات دقیقی ندارد، می افزاید: به نظر می رسد این نام گذاری به قبل از سال های 76 و 77، نخستین دوره شکل گیری شورای شهر، برمی گردد.وی اضافه می کند: برای به دست آوردن اطلاعات دقیق درباره این شخصیت باید سراغ افراد پیش کسوت در عرصه تاریخ و فرهنگ رفت.
«امانی» با اشاره به این که شورای نام گذاری طبق دستور العمل وزارت کشور از نام هایی که مغایرتی با فضای بعد از انقلاب ندارد و از اسامی مشاهیر و مفاخر بهره می گیرد، تصریح می کند: اولویت نام گذاری با خانواده شهداست و در خیابان های اصلی شهر نیز از اسامی شهدای کشور و شهدای بنام محلی استفاده می شود.وی ضمن پذیرش نقصی که از سوی شورا در معرفی شخصیت هایی وجود دارد که خیابان ها و میادین به نام آن هاست، اضافه می کند: فعالیت هایی در سال های اخیر انجام شده است و تلاش کرده ایم با نصب تندیس و رزومه ای کوتاه در این مسیر گام برداریم، اما این نقص را می پذیریم.
«عابس حسینی» مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران خراسان شمالی هم با بیان این که پرونده ای از «رضا امامی» در بنیاد شهید وجود ندارد، می افزاید: با این وجود، پیگیری خواهیم کرد و با توجه به این که شعبه ای از بانک و مدرسه ای به نام «رضا امامی» وجود دارد، از آموزش و پرورش و بانک می خواهیم مستندات خود را ارائه دهند تا اگر شهیدی این گونه مظلوم واقع شده است، حق این خانواده گرفته و وی معرفی شود.
خبر مرتبط
مدیر کل ثبت احوال:
سند هویتی روزنامه نگار شهید «امامی» صادر می شود
علی نیا- شناسنامه روزنامه نگار شهید «رضا امامی» صادر و از سند هویتی این شهید در گنجینه شهدای خراسان شمالی رونمایی خواهد شد.مدیرکل ثبت احوال خراسان شمالی با بیان این مطلب در تحریریه «خراسان شمالی» اظهار کرد: در اداره ثبت احوال بجنورد گنجینه ای از اسناد هویتی شهدا و مشاهیر استان وجود دارد که به صورت نمایشگاه در این اداره است و شهروندان می توانند از این نمایشگاه دیدن کنند.«علی زاهدی نیا» اظهارکرد: در این نمایشگاه سندهایی را که در هر شهری اولین سند به نام هرکسی بوده به اضافه اسناد علما، روحانیان، شهدا و افراد برجسته ای که به لحاظ علمی و فنی در این استان نام آور بوده اند جمع آوری کرده ایم و به همراه بیوگرافی کوچکی از افراد به همراه اسناد هویتی که در بدو تولد داشتند تنظیم کرده ایم.وی تصریح کرد: شهدا بخش مهمی از گنجینه ما هستند و در همین راستا برای شهید «رضا امامی» شناسنامه صادر خواهد شد.