علوی
مصرف خودسرانه دارو این روزها بیشتر از گذشته رواج یافته است. با افزایش نرخ فرانشیز ویزیت در مراکز خصوصی و دولتی بیشتر مردم به خرید خودسرانه دارو روی آورده اند. اکنون تعداد زیادی از شهروندان بدون توجه به عوارض برخی داروها و استفاده همزمان چندین دارو با هم به مصرف خودسرانه آن روی آورده اند که می تواند مشکلات زیاد و حتی در برخی موارد جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد.
یکی از شهروندان بجنوردی که هفته گذشته برای التهاب گوش به یک درمانگاه مراجعه کرده بود، می گوید: چندین ماه می شد که به درمانگاه نرفته بودم و زمانی که همان مبلغ ویزیت 10 هزار تومان قبلی را پرداخت کردم منشی درمانگاه اظهارکرد که مبلغ ویزیت به 15 هزار تومان افزایش یافته است. وی که تمایلی به ذکر نام خود ندارد، ادامه می دهد: در شرایط بد اقتصادی کنونی که همه مردم توان رفتن به مطب های خصوصی را ندارند درمانگاه ها نیز قیمت های خود را افزایش داده اند و اگر خانواده ای چند نفره با فرزندان کوچک در طول پاییز و زمستان به یک بیماری ساده مانند سرماخوردگی که بیشتر رواج دارد، مبتلا شوند باید هر بار دست کم حدود 40 تا 50 هزار تومان برای درمان هزینه کنند. وی افزود: برخی خانواده ها از عهده تامین این هزینه ها در طول ماه بر نمی آیند و به ناچار به خوددرمانی روی می آورند.
البته یکی دیگر از شهروندان نیز انتظارهای طولانی در مراکز خصوصی یا دولتی را برای ویزیت پزشک یکی از مهم ترین عواملی ذکر می کند که باعث می شود او به پزشک مراجعه نکند و داروهای مورد نیاز را از داروخانه و بدون تجویز پزشک خریداری کند.
«کریمی» به عادت برخی پزشکان برای تجویز زیاد دارو نیز اشاره و بیان می کند: برخی پزشکان برای یک سرماخوردگی معمولی تعداد زیادی دارو تجویز می کنند که هم بیمار را با هزینه های زیاد مواجه می کنند و هم این که این داروها به تعداد و مقدار زیاد است و حتی پس از اتمام بیماری نیز تمام نمی شود و بیمار ناچار است آن ها را دور بیندازد یا در خانه نگه دارد.
یکی از کارکنان یک داروخانه هم می گوید: بیشترین داروی خریداری شده توسط مشتریان مربوط به داروهای مسکن و سرماخوردگی است که اغلب خودشان بدون مراجعه به پزشک این داروها را خریداری می کنند.
مدیر نظارت بر دارو و مواد مخدر دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، مصرف آنتی بیوتیک ها و مسکن ها را در صدر داروهای غیر تجویزی می داند و می گوید: طی تحقیقات به عمل آمده مصرف آنتی بیوتیک و مسکن ها در کشور نیز در صدر پر مصرف ترین داروهایی است که مردم به صورت خودسرانه استفاده می کنند. دکتر «فلاح» بزرگ ترین مشکل در رابطه با مصرف آنتی بیوتیک را مقاومت دارویی آن ذکر می کند و می افزاید: مردم بدون توجه به منشأ بیماری که ویروسی یا باکتریایی است و طیف اثر دارو مناسب برای میکروب است یا نه، آن را خودسرانه مصرف می کنند و پس از بهبودی نسبی آن دارو را قطع می کنند که این کار باعث می شود میکروب ها مقاوم تر شوند. وی خاطرنشان می کند: مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک نه تنها به خود فرد آسیب می زند بلکه به جامعه هم آسیب می زند زیرا میکروب در جامعه پخش و مقاومت میکروبی ایجاد شده باعث می شود شیوع مقاومت میکروبی افزایش یابد و باعث شیوع بیماری های عفونی به ویژه در بیمارستان ها می شود که مجبور می شویم به سمت استفاده از آنتی بیوتیک هایی با طیف اثر وسیع تر و گران تر برویم.
وی با اشاره به این که هم اینک مقاومت دارویی در عفونت های ادراری بسیار زیاد شده است، اظهارمی کند: ناچار هستیم به سمت استفاده از آنتی بیوتیک های قوی تر برویم. وی بیان می کند: استفاده از آنتی بیوتیک هایی با طیف اثر وسیع تر باعث می شود باکتری های مفید بدن نیز از بین برود و از بین رفتن آن ها باعث بروز مشکلاتی برای بدن و تکثیر باکتری های مضر و بروز عفونت های ثانویه می شود.
وی درباره مصرف مسکن ها هم اظهارمی کند: مسکن هایی مانند بروفن، ژلوفن و آسپرین، جزو داروهای پر مصرف هستند که برخی افراد به صورت معمول و روزمره استفاده می کنند و مصرف طولانی مدت و با دوز زیاد عوارض کبدی- کلیوی دارد و مصرف طولانی مدت استامینوفن هم باعث بروز عوارض کبدی می شود. وی یکی از عوارض شایع مصرف این گروه از داروها را مشکلات گوارشی بیان می کند و می گوید: مصرف این گروه از داروها به طور خودسرانه در طولانی مدت می تواند باعث بروز زخم اثنی عشر، خونریزی معده و بیماری های کبدی شود و در طولانی مدت هم می تواند عوارضی برای قلب و عروق داشته باشد ولی چون جزو عوارض تاخیری است ممکن است مردم خیلی متوجه آن نباشند.