خوانندگان عزیز روزنامه خراسان شمالی می توانند سوالات حقوقی خود را طی تماس با دفتر روزنامه مطرح کنند تا پاسخ آن ها را از کارشناسان جویا شویم. در این شماره «نبی ا... داوری» وکیل پایه یک دادگستری به سوال یکی از خوانندگان پاسخ می دهد.
هر گاه دو نفر در عرصه ملکی شریک باشند و یکی از شرکا به دلیل غیرقابل افراز شناخته شدن عرصه از دادگاه درخواست فروش ملک را کرده باشد و در این فاصله شریک دیگر بدون اذن مبادرت به احداث اعیانی کرده و با دریافت پروانه کسب در آن محل به کسب و کار مشغول شده باشد، تکلیف چیست؟
نظر به این که موضوع شراکت، عرصه است، نه اعیان که ملک یکی از شرکا محسوب شود دادگاه باید تنها عرصه را بدون لحاظ اعیانی موضوع دستور فروش خود قرار دهد. از سوی دیگر نظر به ماهیت اشاعه، اگر احداث بدون اذن اعیانی در ملک غیر صورت گرفته باشد به همین دلیل قانون گذار در املاک مشاعی در صورتی که شریکی بدون اذن شریک دیگر تصرف کرده باشد علاوه بر مسئولیت نام برده در قبال خسارت وارد شده بر اساس ضمان ید (مفاد ماده 582 قانون مدنی) شریک دیگر را محق به درخواست خلع ید دانسته است که مطابق ماده 43 اجرای احکام مدنی این خلع ید از تمام ملک انجام می شود که با وحدت ملاک می توان شریکی را که اعیانی بدون اجازه وی احداث شده است محق درخواست قلع و قمع دانست و از این رو به دلیل عدم مشروعیت احداث اعیانی نمی توان برای شریک متصرف حقی را از حیث کسب و پیشه یا تجارت قائل شد. بنابراین با تصریح این که مداخله شریک در ملک مشترک بدون اذن شریک دیگر تصرفات غیرمجاز بوده و در حکم غصب است، بنابراین غاصب استحقاق مطالبه اعیانی احداث شده غیرمجاز و حق کسب و پیشه را در این مورد نخواهد داشت.