نظام اقتصادی؛ از دغدغه معیشتی تا بهره وری نیروی کار
تعداد بازدید : 214
بهره وری پایین نیروی کار؛ آفت اقتصاد
شیری
بهبود و استفاده مؤثر و کارآمد از نیروی کار، مواد اولیه، انرژی و دیگر موارد مرتبط، از جمله اهداف مدیران واحدهای تولیدی و سازمان های اقتصادی است و انسان نقشی محوری در راستای ارتقای سطح بهرهوری دارد که می تواند نقش کلیدی در هر سازمان و واحد تولیدی داشته باشد.
در ششمین دوره استخدامی دستگاه های اجرایی تنها مجوز استخدام 83 نفر گرفته شده است و این مسئله می تواند نمونه بارز بهره وری پایین نیروی کار در این بخش باشد.
به گفته بسیاری از کارشناسان اقتصادی، پایین بودن بهره وری نیروی انسانی از عوامل اصلی شرایط کنونی است و بر همین اساس در حوزه کارآمدی نیروی انسانی با مشکل مواجه هستیم.
در همین باره یک کارآفرین با بیان این که نداشتن مهارت های لازم، معضل اصلی اشتغال و اقتصاد است، می افزاید: در شرایط اقتصادی فعلی با این که ساعت کار نیروی انسانی در برخی واحدهای تولیدی زیاد است به دلیل نبود فرهنگ کار مناسب، بهره وری این نیرو پایین است.
«حسینی» می افزاید: در دهه های اخیر ملاک خانواده ها مدرک گرایی بوده، به طوری که هم اکنون عمده افراد تحصیلکرده مهارت کافی را برای کار در واحدهای تولیدی ندارند و همین مسئله بهره وری را کاهش داده است.
وی اضافه می کند: مدت زیادی است برای این که بتوانم بهره وری و تولید را افزایش دهم 2 کارگر کم سواد را به کار گرفته ام که دوره های مهارت آموزی را پشت سر گذاشته اند و اکنون مشکلی در این بخش نداریم.
وی تصریح می کند: باید مشکل بهره وری نیروی انسانی به شکل ریشه ای برطرف شود یعنی باید دانشگاه ها در آموزش ها به مهارت آموزی توجه داشته باشند چون عمده افراد تحصیلکرده، به شکل صفر کیلومتر وارد بازار می شوند و نمی توانند هیچ کمکی در بخش تولید داشته باشند.
یک کارشناس اقتصاد نیز در این باره می گوید: با این که جوانان جویای کار زیادی در بازار وجود دارند اما در برخی واحدهای تولیدی و حتی سازمان های دولتی، نیروهای بدون مهارت به کار گرفته می شوند در حالی که اگر این افراد شناسایی و به کار گرفته شوند به طور حتم بهره وری به شدت در آن واحدها افزایش خواهد یافت.
«نجاتی» چیدمان نادرست نیروی کار در واحدهای تولیدی را از جمله عوامل افت شدید بهره وری می داند و می گوید: تا زمانی که چیدمان نیروی کار در بخش های مختلف کارشناسی شده و بر اساس توانمندی های افراد نباشد همواره با هدر رفت سرمایه های انسانی و کمبود نیروی کار مواجه خواهیم بود.
در همین باره رئیس اتاق صنعت و معدن خراسان شمالی می گوید: در شرایطی که بیشتر واحدهای تولیدی به منظور افزایش تولید و جلوگیری از تعطیلی، مدت کار نیروی انسانی را به 8 تا 12 ساعت رسانده اند، چون برنامه ریزی و مدیریت مناسبی صورت نگرفته تنها 2 ساعت بهره وری وجود دارد و بقیه ساعت ها هدر می رود.
«حیدریان» می افزاید: با افزایش بهره وری نیروی انسانی علاوه بر تأثیر اقتصادی آن، اشتغال زایی نیز انجام می شود.
به گفته وی، نیروی کار نباید علاوه بر فعالیت در سازمان یا واحد تولیدی، مشکل معیشتی داشته باشد چون نیرویی که دغدغه داشته باشد بهره وری اش کاهش می یابد.
«حیدریان» تصریح می کند: یک واحد تولیدی یا یک مدیر به تنهایی نمی تواند نقش صددرصدی در بالا بردن بهره وری داشته باشد چون شرایط اقتصادی، معیشتی و دیگر عوامل نیز نقش مؤثری در کاهش بهره وری دارند.
وی اظهار می کند: امروزه پول، ساختمان و تشکیلات سرمایه محسوب نمی شود بلکه سرمایه اصلی تمام واحدهای صنعتی همان نیروی انسانی است و اگر نیروهای سازمانی توانمند و با بهره وری بالا باشند آن سازمان پویا و قوی خواهد بود.
وی ادامه می دهد: ما باید نیروها را طوری آموزش دهیم که خودشان را شریک سازمان و واحد تولیدی بدانند زیرا در این صورت مسئولیت پذیرتر خواهند بود و دغدغه کاهش تولید، درآمد و دیگر مشکلات را خواهند داشت.
وی احساس مسئولیت، وجدان و اخلاق کاری را از دیگر مؤلفه های حائز اهمیت در ارتقای بهره وری و افزایش کار مفید ذکر و خاطرنشان می کند: با نبود علاقه نیروی کار به شغل و محیط کاری خود، بهره وری محقق نخواهد شد که در اقتصاد تأثیر مستقیمی دارد.
معاون توسعه و سرمایه انسانی سازمان مدیریت و برنامه ریزی خراسان شمالی نیز در این باره می گوید: در قانون برنامه ششم توسعه تکالیفی برای دستگاه ها مشخص شده است اما هنوز سازمان ملی بهره وری شیوه مدونی برای بهره وری کارکنان دستگاه های اجرایی پیش بینی نکرده که یکی از ایرادات است.
«فرجی» نگاه مدیران با تکنیک ها و فنون برنامه ریزی و سامان دهی روش های انگیزشی و همچنین انتخاب نامناسب برخی مدیران در دستگاه ها، جابه جایی مکرر مدیریتی و نبود برنامه ریزی دوره های آموزشی را از جمله مشکلات در این بخش ذکر می کند.
وی می افزاید: نیروی انسانی غیرمتخصص در دستگاه ها و سیستم دولتی، نبود انگیزه کار در کارکنان، نوع نگاه کارکنان در سیستم های کارمندی و شیوه های انجام کار از دیگر مشکلات بهره وری نیروی انسانی در دستگاه هاست.
وی اظهار می کند: در بسیاری از دستگاه های دولتی، نیروها بدون هیچ گونه عوامل انگیزشی، چند منظوره هستند در نتیجه روحیه خود را از دست می دهند و بهره وری پایین می آید.
وی اضافه می کند: جدیداً در سیستم ارزشیابی کارکنان اداری به ویژه در حوزه نیروهای رسمی و پیمانی، تدابیر پیچیده ای اندیشیده شده است، یکی این که امتیاز ارزشیابی کارکنان باید بالاتر از 70 درصد باشد وگرنه مدیر دستگاه می تواند به شکل دیگری اقدام کند.
«فرجی» ادامه می دهد: فرهنگ سازمانی دستگاه ها را باید تقویت کنیم تا با در نظر گرفتن وجدان کاری، کارمندان به سمت بهره وری پیش بروند و در لایه های مدیریتی هم عواملی را به وجود آوریم که به محض واگذاری کار به کارمند، کار با انگیزه انجام شود.
به گفته وی، با این که قانون گذار 44 ساعت در هفته را معین کرده که کارکنان باید کار کنند اما در کشور سرانه مفید برای بهره وری کارکنان مشخص نیست و فقط در سایت ها اعداد متفاوتی اعلام می شود.
وی اضافه می کند: هم اینک 46 درصد پست های سازمانی مشمول بودجه استان خالی هستند و از نگاه سازمان استخدامی با توجه به بخشنامه هایی که صادر شده برای نیروهای قراردادی هم پست مسدود می شود در نتیجه آن ها هم جزو نیروی دستگاه مدنظر قرار می گیرند.
به گفته وی، با در نظر گرفتن نیروهای رسمی، پیمانی و قراردادی در دستگاه های مشمول بودجه استانی 76 درصد پست ها پر می شود.