حال وخیم «گلی» پس از رانش
اسدی
فروردین امسال کشور و استان آبستن حوادث بودند، از آغازین روزهای سال 98 بارش های سیل آسا موجب جاری شدن سیلاب و بروز خسارت های عظیمی در کشور و استان شد، 10 روز از فروردین نگذشته بود که شدت بارش ها، موجب رانش زمین در برخی نقاط استان شد؛ رانشی که خانه هایی را با خود برد و برخی را در معرض تهدید و خطر قرار داد.
طبق آمار اعلام شده مسئولان استان و شهرستان به بیش از 622 واحد مسکونی خسارت های 10 تا صد درصدی وارد شد، 164 واحد از این آمار مربوط به روستای گلی شهرستان بجنورد است و 458 واحد مربوط به روستاهای شیروان که پیش از این از سوی رئیس بنیاد مسکن این شهرستان اعلام شده است، با این که برخی اقدامات اولیه انجام و هشدارها داده شده است اما مشکلات و تهدید در روستاها وجود دارد و به گفته مسئولان هنوز تصمیم قطعی در خصوص اقدام نهایی در مورد واحدهای در معرض تهدید گرفته نشده است.
خبرنگار ما برای مطلع شدن از وضعیت روستای «گلی» بجنورد که گفته می شود بحرانی ترین وضعیت را دارد راهی این روستا می شود تا آخرین شرایط ساکنان و واحدها را از زیر قلم خود بگذراند.
بلاتکلیفی
بلندی های بادگیر است، اگر در زمانی دیگر کودکی در جاده روستا می دوید باد نجوای بهار را به گوشش می رساند اما اینک، باد قطرات اشک را بر ویرانه های خانه ها می نشاند، بر بلندی انتهای روستا که بایستی غم قلبت را می فشارد و صدای سوز باد در ویرانه ها قلم ات را می لرزاند. در حدود 15 کیلومتری شهر بجنورد روستایی با نام زیبای «گلی» قرار دارد، روستایی با مردمی مهربان که 8 روز است ترس و غم را همزمان تجربه می کنند. این جا گلی است؛ روستایی که زمین بخشی از آن را بلعیده است.
بوی خاک باران خورده و سرسبزی زمین ها حکایت از بهاری پر بارش دارد. خیابان اصلی روستا شیب تندی دارد. به انتهای خیابان که می رسی، آوارهای ریخته در پایین شیب واقعیت را عیان می کند. برخی خانه ها با خاک یکسان شده اند و بخشی از معبر اصلی و پیاده رو فرو ریخته است، تَرَک های زمین در کف آسفالت دیده می شوند، آن قدر که ترس ناخواسته می آید و وجودت را فرا می گیرد. چیزی جز چند تکه آهن و آجر از خانه ها باقی نمانده، این جا زمانی 4 واحد مسکونی وجود داشت که اکنون این واحد ها در زمین فرو رفته اند، خانه های مجاور نیز آسیب دیده اند، دیوار برخی فرو ریخته و حیاط برخی دیگر از واحدها نشست کرده است، به سمت دهیاری و پایین دست روستا که بروی از دور دیوار فرو ریخته مدرسه از وضعیت وخیم زمین و بحران حکایت می کند، 8 روز از رانش زمین در روستاها می گذرد و هنوز مردم منتظر تصمیم نهایی مسئولان هستند.
رانش خانه تازه ساخت
یکی از روستاییان که بخشی از خانه اش در این رانش تخریب شده و مجبور به تخلیه خانه تازه ساخت خود شده است، می گوید: خانه را سه سال پیش با دریافت 10 میلیون تومان تسهیلات ساختیم اما امسال با رانش زمین بخشی از آن تخریب شد و ما الان بی خانمان و بی پناه شدهایم.
وی که تمایلی به ذکر نام خود در این گزارش ندارد، با کودکی خردسال در بغل ایستاده و ویرانه های خانه را می نگرد، آوار آرزوهایش را که می بیند اشک مجالش نمی دهد، صدایش آمیخته با هقهقی است که درد را روایت می کند، با بغضی فروریخته، ادامه می دهد: همسرم کارگر بود اما بیش از 8 ماه است که بیکار شده است، نمی توانستیم اقساط عقب افتاده وام دریافت شده را پرداخت کنیم، چیزی نداشتیم جز این خانه که آن نیز خراب شد.
وی اظهارمی کند: خانه خراب که شدیم، مسئولان برای بازدید آمدند و هلال احمر چادرهایی را به اهالی خانه های تخلیه شده داد، اما این جا بسیار سرد است، باد به شدت می وزد و شب ها سرما حتی در فروردین استخوان را می سوزاند، یک شب با سه کودک و همسرم در چادر ماندیم اما سرما امان مان نداد.
باران می بارد، اشک زن جوان با قطرات باران یکی می شود، زنی ایستاده بر ویرانه های آشیانه اش تصویری است که قلم ام نیز از یاد نخواهد برد.
استقبال نکردن از چادرها
جوان دیگری که او هم در کنار خیابان روستا نشسته است، می گوید: زمین که خانه ها را ویران کرد، از سوی هلال احمر استان 30 چادر به روستاییان دادند، چادرها را در زمین فوتبال روستا بنا کردند اما باد آن قدر شدید بود و هوا چنان سرد که نمی شد از آن ها استفاده کرد برای همین مورد استقبال مردم قرار نگرفتند.
او ادامه می دهد: در همان روزهای اول رانش زمین مسئولان آمدند اما الان خبری از آن ها نیست و گفته می شود باید منتظر نظر تیم کارشناسی بمانیم، این در حالی است که نه می توانیم در چادرها بمانیم و نه جایی برای رفتن داریم.
تخریب 4 واحد مسکونی
دهیار روستای «گلی» نیز با بیان این که 4 واحد مسکونی صد درصد تخریب شده اند، می افزاید: بر آوردهای اولیه از میزان خسارت ها و واحدهای در معرض خطر رانش و تخریب انجام شده و از 390 خانوار بیش از 160 خانوار باید خانه های شان را تخلیه کنند.
«صداقت» با بیان این که ساکنان خانه های تخریب شده به منازل دیگر اقوام شان منتقل شده اند، ادامه می دهد: با وجود نصب چادرها، کسی از آن ها استقبال نکرد زیرا هوا بسیار نامناسب بود.
وی اظهارمی کند: فرماندار از منطقه بازدید و دادستان حکم تخلیه واحدها را صادر کرده است اما به دلیل این که خانواده ها در منازل خود دارای دام هستند به اجبار به خانه های شان بازگشتند.
این مسئول اعلام می کند: ما منتظر نتایج مطالعات در تهران هستیم تا جا به جایی ها انجام شود، اما وضعیت معیشتی مردم نیز مناسب نیست و زمینی برای ساخت و ساز وجود ندارد.
نبود سمت توسعه
نودهی، بخشدار مرکزی بجنورد اطلاعات تکمیلی دیگری را از رانش در روستاهای مرکزی بجنورد در اختیارمان قرار می دهد. این مسئول که بارها از نبود سمت توسعه در برخی روستاهای بخش مرکزی بجنورد گلایه کرده است، این بار نیز به این موضوع اشاره و اعلام می کند: روستاهای گلی و نرگسلو سمت توسعه و زمینی ملی برای ساخت منازل جدید ندارند و متاسفانه در مجموع در دهستان بدرانلو به ویژه در این دو روستا تا شعاع زیادی امکان رانش زمین وجود دارد.
«نودهی» با بیان این که 5 روستای بخش مرکزی بجنورد دارای رانش هستند و در معرض خطر رانش قرار دارند، اضافه می کند: بیشترین تهدیدها و خسارت ها در این بخش مربوط به روستاهای «گلی» و «نرگسلو» است. وی آمار واحدهای تخریب و تخلیه شده دهیار «گلی» را تایید می کند و ادامه می دهد: اردوگاهی ایجاد شد اما شرایط جوی و سرمای هوا مانع استفاده اهالی از آن شد و هم اکنون مردم روستا در محوطه منازل اقوام یا در زمین های کشاورزی خود چادر زده اند.
وی با بیان این که استاندار در سفر اخیر خود به این منطقه دستور داد تیم مطالعاتی بررسی ها را انجام دهد که این کار انجام شد، اعلام می کند: قرار است نتایج بررسی های اولیه تا 20 یا 22 فروردین به استان اعلام شود و پس از آن تیم دایمی ارزیابی های منطقه ای را انجام دهد و در خصوص جا به جایی یا تثبیت اظهار نظر شود.
وی به نرگسلو هم اشاره و اضافه می کند: در این روستا 5 واحد مسکونی در معرض تخریب قرار گرفته اند و تخلیه شده اند و با وجود رانش در این منطقه به دلیل استحکام این واحدها تخریبی صورت نگرفته است، اما معبر داخل روستا تخریب شده بود که مورد مرمت قرار گرفته است.وی تسهیلات در نظر گرفته شده برای احداث بنا در این روستاها را 40 میلیون تومان ذکر و اعلام می کند: واحدهای خسارت دیده نیز 10 تا 12 میلیون تومان مساعدت بلاعوض دریافت خواهند کرد.به گزارش هواشناسی، بارش های بهاری در استان ادامه خواهد داشت، ادامه بارش ها به منزله افزایش تهدید رانش و تخریب منازلی است که در معرض خطر قرار دارند، اسکان موقت ساکنان واحدهای تخلیه شده، ساخت بنا و دیگر دغدغه های این ساکنان از مطالبات مردمی است.