جای خالی گل در آپارتمان خانواده ها
آن هایی که می گویند هنوز برای فرزندآوری زود است
علوی
سال ها از ازدواج آن هامی گذرد، خانه شان پر از سکوت است و روزها و شب های شان به یک منوال می گذرد، ده سالی می شود که زیر یک سقف مشترک زندگی می کنند اما هر بار که خانواده ها و بزرگ ترها می گویند فرزندی بیاورند و زندگی شان را از این تکرار نجات دهند، زیر بار نمی روند و می گویند: «ما خودمان هنوز بچه ایم»!
ترس از بچه دار شدن
چند وقت پیش در ایستگاه منتظر آمدن اتوبوس بودم که دو خانم جوان با هم صحبت می کردند، یکی از دیگری که دست دختر بچه کوچکی را گرفته بود، پرسید دخترت چند سال دارد؟ دختر جوان قهقهه ای زد و گفت: دختر من نیست، دختر خواهرم است، من قصد بچه دار شدن ندارم. دوستش با تعجب پرسید، چرا؟ او پاسخ داد: با همسرم به توافق رسیده ایم که بچه نیاوریم و دلایل مختلفی را برای فرزند نیاوردن ردیف کرد.
مشکلات اقتصادی، ترس از مسئولیت و نگرانی از آینده کودک بهانه هایی است که هر زوجی ممکن است دغدغه آن ها را داشته باشند اما هستند برخی زوج هایی که ترجیح می دهند بر مشکلات فائق آیند و فرزند داشته باشند و از این نعمت الهی برخوردار شوند.میــل و رغبــت یک طرفــه همسران برای فرزندآوری، یکــی از مهم ترین دلایلی اســت که فرزند دارشــدن بســیاری از خانواده ها را بــه تأخیر انداخته است.
مادر میان سالی از بچه دار نشدن دخترش پس از 8 سال زندگی مشترک ابراز نگرانی می کند و می گوید: جوانان امروزی دیر ازدواج می کنند و سن زوجین از مــرز بچه دار شــدن طبیعــی می گذرد و حرف بزرگ ترها آویزه گوش شان نمی شود. وی که نامش را ذکر نمی کند، می افزاید: زمانی که به دخترم توصیه می کنم بچه دار شود می گوید چرا باید آرامش خود و همسرم را از بین ببرم. ما جوان هستیم و می خواهیم به مسافرت و تفریح برویم ولی اگر بچه دار شویم پاگیر بچه می شویم و نمی توانیم از فرصت های مان لذت ببریم.
شهروندی دیگر هم اظهارمی کند: پسر من سال های سال با همسرش زندگی کرد و هر بار پیشنهاد بچه دار شدن می داد، همسرش قبول نمی کرد و می گفت هنوز زود است. چند سالی به همین منوال گذشت و درباره این مسئله درگیری های زیادی داشتند و عروسم به دلایل مختلفی از جمله ترس از دست دادن شغل، تیپ و آرامش زیر بار نرفت و در نهایت از هم جدا شدند. وی بیان می کند: برخی جوان های امروزی با این که تحصیل کرده هستند اما تفکرات سطحی دارند و به عواقب کارهای خود نمی اندیشند.
شاید سن فرزند آوری بگذرد...
برخی از زوجین مشکلات اقتصادی، فرهنگی و جامعه را دلیل بچه دار نشدن شان می دانند اما غافل هستند که این احتمال وجود دارد در آینده با تغییر وضعیت اقتصادی، نگرش شان در مورد فرزندآوری و تعداد آن ها تغییر کند ولی سن فرزندآوری شان گذشته باشد.
با وجود توصیه های بسیار اما همچنان سایه کم رونــقی و خالــی از فرزند بر زندگــی زوجین حاکم اســت. زمانی که دلیل مخالفت همســر منطقــی باشــد، طــرف مقابل ســازگاری می کند، اما مشکلات زمانی زندگی و روابط زوجین را تهدید می کند که دلایل مخالفت منطقی نباشــد. برخی جوانان همیشــه رؤیای یــک زندگــی ایده آل را دارنــد و خواهان برخورداری از تمــام امکانات رفاهــی بــرای آغــاز زندگی مشترک هستند که در شرایط فعلی اقتصادی، دستیابی به آن دشوار است، از این رو این تفکر مانع ازدواج آسان و بهنگام می شود.بنا بر اظهارات برخی کارشناسان علوم اجتماعی یکی از تغییر رفتارهای باروری در سالهای اخیر، تاخیر در فرزندآوری است که علاوه بر بالارفتن سن ازدواج، فاصله بین ازدواج و اولین فرزند، فاصله بین اولین فرزند و دومین و ... بیشتر می شود.
استرس های ناشی از راهنماییهای اشتباه
یک کارشناس ارشد روان شناسی یکی از دلایلی را که این تفکر در بین جوانان جا افتاده است، تبلیغات کم فرزند داشتن در برهه ای از زمان می داند. «نسترن عابدیان» ادامه می دهد: آگاه سازی در این باره یکی از ضروریات است و باید قبل از ازدواج مشاوره های روان شناسی الزامی شود. وی بیان می کند: بسیاری از زوج هایی که این عقیده را دارند دچار استرس ناشی از راهنمایی های اشتباه اطرافیان و دوستان خود می شوند به طوری که یکی از مراجعه کننده ها علت تمایل نداشتن به فرزندآوری را به هم خوردن اندام خود بیان می کرد در حالی که اگر افراد آگاهی کافی داشته باشند هیچ گاه تحت تاثیر این حرف ها قرار نمی گیرند. وی بیان می کند: زوج های بدون فرزند عادت می کنند فقط نیازهای همدیگر را برطرف کنند و بچه دار شدن برای آن ها به یک مشکل بزرگ درآمده است و مدام نگران هستند اگر بچه دار شوند چه هزینه هایی باید پرداخت کنند، چه سیسمونی بخرند و چگونه مسئولیت نگهداری اش را برعهده بگیرند؟به عقیده وی، یک زن و مرد وقتی ازدواج می کنند، فقط قرار نیست در نقش خود باقی بمانند باید در چند نقش باشند، زن باید حس مادرانه را تجربه و سر کار نقش زن و در خانه نقش مادر را ایفا کند زیرا احساس مسئولیت باعث رشد هر فردی می شود. یک مرد باید نقش پدرانه را ایفا کند و در این مسیر ارتقا یابد. وی تاکید می کند: فرزندآوری یک نوع شکوفایی است و فردی که ازدواج می کند باید رشد کند. فردی که به دلایل مختلف استرس بچه دار شدن دارد، به رشد فکری نرسیده است.به گفته وی، این مسائل به طور معمول زنان ما را دچار تنش و مقاومت شدید برای بچه دار شدن می کند، حتی این تفکر به حدی رسوخ کرده است که نوع بازی دختربچه ها تغییرکرده است و مانند دختربچه های قدیمی عروسک بازی و نقش مادرانه را تمرین نمی کنند.
وی با اشاره به این که بسیاری از زوج ها نمی دانند زندگی شان با حضور فرزند زیباتر و پر از آرامش می شود، اظهارمی کند: برخی افراد مشکلات اقتصادی را برای بچه دار شدن مطرح می کنند که در این راستا حمایت از زنان شاغل به منظور جلوگیری از تاثیرات ناخوشایند بچه دار نشدن ضروری است. وی بچه دار شدن را یک نیاز اساسی نام می برد که هم مرد و هم زن برای ارتقای خود باید آن را تجربه کنند و بچه را برای خودش و پیشرفت خودش به دنیا بیاورند.«عابدیان» بیان می کند: زوجین در صورت بچه دار نشدن وابستگی های شدید عاطفی و ترس از آینده را تجربه می کنند.