گردشگری در راز و جرگلان، محروم از زیرساخت ها
نجاهی
در جرگلان سایه محرومیت بر ظرفیت ها سنگینی می کند اما این بخش از استان را با ترکمن های مهمان نواز و فرهنگ بی بدیل این قوم می شناسند؛ منطقه ای از کشور که خاستگاه اصیل ترین اسب کشور است اما هنوز پیست استاندارد برای تاختن و نمایش زیبایی این میراث اجدادی ندارد.
شهرت فرش های نفیس و دوروی ابریشمی اش جهانی است؛ دست بافته ای از جنس رنگ و رنج که بانوان هنرمندش وارث این هنر کهن هستند اما بیمه نشده اند و بازاری برای فروش ندارند. از دوتار و موسیقی ترکمن که شنونده اش را به دالان زمان پرتاب می کند می توان نوشت که گویا این صدا از تاریخ جامانده تا غنای فرهنگی این قوم را بازگو کند اما دیگر صدای نحیف موسیقی ترکمن کمتر به گوش می رسد.
گویش ها، اقوام مختلف با آداب و رسوم خاص، طبیعت و بافت روستایی بکر، پوشش محلی رنگین و چشم نواز و غذاهای سنتی اهالی که بی نظیر است کمتر مورد توجه قرار گرفته و به طور یقین می توان گفت هیچ کدام از این ظرفیت های گفته شده باری از دوش ساکنان این خطه برنداشته است و اقتصاد مبتنی بر ظرفیت های جرگلان رونق ندارد در حالی که هر کدام از موارد یاد شده گوشه ای از داشته های جرگلان است، در حوزه اقتصاد روستایی و جذب توریست می تواند درآمدزا باشد و محرومیت را که مثل «سریش» به این منطقه چسبیده، کم رنگ تر کند.
در سال های گذشته حضور گردشگرانی از داخل و خارج از کشور در این منطقه که جذب فرهنگ و اصالتش شده اند، بیانگر ظرفیت خوب جرگلان در موضوع جذب توریست و رونق اقتصاد است که البته ایجاد اقامتگاه های بوم گردی در روستاها قدمی در این راستا بوده اما هنوز به طور کامل از این ظرفیت ها برای کاستن رنج و محرومیت تاریخی مردم بهره برداری نشده است. گردشگری که به خوردن چکدرمه(غذای محلی) و دیدن اسب و ابریشم در راز و جرگلان تمایل دارد باید راهی جاده ای شود که تردد در آن برای اهالی خود جرگلان کابوس است، باید از اینترنت لاک پشتی استفاده کند و از دیگر زیرساخت های مطلوب بی بهره باشد.
یکی از جرگلانی ها می گوید: نداشتن ها و کم توجهی به این منطقه موجب شده بسیاری از ظرفیت ها از قبیل گردشگری و جذب توریست به چشم نیاید و کمتر گردشگری به این جا سفر کند.
«داوری» با بیان این که اصالت، تنوع اقوام، زبان و رسوم راز و جرگلان ظرفیت های بسیار خوبی در زمینه جذب گردشگر هستند، ادامه می دهد: همیشه نداشته ها و محرومیت های این شهرستان منعکس و برای معرفی ظرفیت ها کمتر تلاش شده است در حالی که می توان از ظرفیت شبکه های اجتماعی و رسانه ها بهره گرفت و مثلاً تور عکاسی برگزار کرد.
آن طور که یکی دیگر از ساکنان به آن اشاره می کند چرخ اشتغال در این منطقه نمی چرخد و تعداد قابل توجهی از جوانان راهی کلان شهرها شده اند در حالی که قدمی برای توسعه مشاغل روستایی و بهره گیری از ظرفیت گردشگری برداشته نشده است.
به گفته «سرفراز» حضور گردشگر در جرگلان نیاز به زیرساخت های لازم دارد که اهالی هم از آن محرومند؛ اینترنت، راه مناسب، خدمات بهداشتی و درمانی مطلوب، راهنمای گردشگری و بازارچه های محلی از جمله این زیرساخت هاست.
دیگر ساکن این بخش، بازگشایی راه ارتباطی خراسان شمالی و گلستان از مسیر جرگلان به مراوه تپه را در راستای رونق گردشگری ضروری و مهم می داند و خواستار تسریع این پروژه چند ساله که پیشرفت چندانی نداشته است، می شود.
او که تمایلی به معرفی خود در این گزارش ندارد، می گوید: اهالی برخورد بسیار مناسبی با اندک گردشگرانی که به این منطقه سفر می کنند دارند و در اقامتگاه های بوم گردی شهرستان استقبال خوبی از توریست ها می شود اما انتظار می رود مسئولان هم در خصوص معرفی این منطقه تلاش کنند و به راه ارتباطی آن اهمیت بیشتری بدهند.آن طور که مسئول اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی راز و جرگلان به آن اشاره می کند در این شهرستان 3 اقامتگاه بوم گردی فعال وجود دارند که دارای برنامه های مختلف برای تور گردشگری هستند و محصولات و صنایع دستی اهالی در این اقامتگاه ها به نمایش گذاشته می شود و به فروش می رسد.
به گفته «علی نیا» ظرفیت های گردشگری راز و جرگلان شناسایی و در نمایشگاه های کشوری معرفی شده است و در این مقوله تلاش می شود بیش از پیش ظرفیت گردشگری منطقه معرفی شود.
وی با اشاره به اهمیت زیرساخت های لازم برای گردشگری می گوید: باید مسئولان همت کنند راه های ارتباطی مناسبی برای رفت و آمد گردشگران ایجاد و شرایط حضور و رغبت آن ها فراهم شود.