گروه سلامت- یک فوق تخصص گوارش کودکان، عوارض فقر آهن در کودکان را از جمله بی‌حالی و کاهش ضریب هوشی اعلام کرد. دکتر «امیرحسین حسینی» با اشاره به این که کم خونی برای کودکان و بزرگسالان عوارض زیادی دارد، گفت: بی‌حالی، اختلال در شیرخوردن و در دراز مدت کاهش ضریب هوشی و اختلال در رشد مغز از اثرات فقر آهن است. وی با اشاره به این که چهار تا شش ماهگی سن مناسب استفاده قطره آهن در شیرخواران است، اظهارکرد: در برخی موارد، استثنائاتی برای مصرف زودتر قطره آهن به خصوص در نوزادان نارس وجود دارد. وی افزود: معمولاً شیرخوارانی که کم‌خونی ندارند، دو تا چهار میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن  به مصرف آهن المنتال نیاز دارند. دکتر «حسینی» درباره نوزادانی که دچار کم خونی هستند گفت: در این نوزادان به ازای هر کیلوگرم وزن، مصرف چهار تا شش میلی‌گرم قطره با نظر پزشک متخصص ضروری است. فوق تخصص گوارش کودکان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی توضیح داد: اگر قطره آهن برای شیرخواران استفاده نشود، اولین اتفاق کم شدن ذخیره آهن یا کم خونی است. وی با اشاره به این که کم‌خونی برای کودکان عوارض زیادی دارد اضافه کرد: بی‌قراری، عصبی بودن شیرخوار، بی‌حالی و اختلال در شیرخوردن از جمله این عوارض است. به گفته این متخصص گوارش کودکان، فقر آهن در دراز مدت بر ضریب هوشی افراد و رشد مغزی اثرات مخرب دارد. دکتر حسینی تاکید کرد: مصرف آهن برای کودکان، به خصوص کودکان کمتر از دو سال ضرورت دارد. متخصص کودکان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان این که انواع گوشت‌های قرمز، غنی از آهن هستند، ادامه داد: جگر، انواع گوشت قرمز، سبزیجاتی که برگ سبز دارند، حبوبات و انواع عدس دارای مقادیر بالای آهن هستند. وی تاکید کرد: گوشت قرمز از بیشترین میزان آهن برخوردار است. دکتر «حسینی» با اشاره به این که آهن موجود در گیاهان با هم تفاوت دارد، اضافه کرد: جذب آهن گوشت قرمز بسیار زیاد است ضمن این که آهن بیشتری نسبت به منابع گیاهی دارد. در همین خصوص یک متخصص اطفال گفت: قطره آهن تاثیری در ایجاد پوسیدگی دندان کودک ندارد و صرفاً باعث تغییر رنگ و سیاه شدن دندان‌ها می‌شود که آن هم با رعایت اصول بهداشتی مانند تمیز کردن دندان‌های شیرخوار با مسواک انگشتی یا پارچه نخی آغشته به آب و چکاندن قطره آهن در انتهای دهان قابل پیشگیری است. دکتر «محتشمی» بیان کرد: والدین نباید برای سیاه شدن دندان کودکشان پس از مصرف قطره آهن نگران باشند چرا که مدتی پس از اتمام دوره مصرف قطره آهن، سیاهی دندان‌ها برطرف می‌شود. می‌توان به جای قطره آهن و مولتی ویتامین، از قطره خارجی مولتی‌ویتامین به همراه آهن و زینک استفاده کرد و آن را به شیرخوار داد. وی با اشاره به این که قطره‌های نامبرده نیز ممکن است دندان کودک را سیاه کنند، افزود: بلافاصله پس از چکاندن قطره به داخل دهان کودک باید از آب جوشیده سرد شده استفاده کرد و سپس با مسواک انگشتی، دندان کودک را تمیز کرد. این متخصص اطفال گفت: اگر هر از گاهی کودک مولتی ویتامین را بالا آورد، لازم نیست بلافاصله مجدداً به او دوباره شربت یا قطره را بدهید. اگر کودک به هیچ‌وجه قطره آهن را نخورد باید در مرحله اول قلق نوزادتان را پیدا کنید؛ این که برخی مادران می‌گویند نمی‌شود و نمی‌خورد و با این توضیحات خود را توجیه می‌کنند و دیگر به کودک قطره آهن را نمی‌دهند، باید بدانند رفتارشان اصلاً منطقی نیست و باید به هر شکلی که شده قطره را به کودک بدهند زیرا ندادن به موقع و مرتب قطره به کودک با عوارض منفی همراه خواهد بود. وی با تاکید بر این که نباید بلافاصله پس از خوراندن قطره آهن به کودک شیر داد، گفت: این کار جذب آهن را به تاخیر می‌اندازد؛ کودکانی که قطره آهن به آن‌ها داده نمی‌شود دچار کم‌خونی‌های زودرس می‌شوند و این عارضه به بروز بی‌اشتهایی، بداخلاقی و اختلال رشد و در سنین بالاتر عدم تمرکز ریزش موی شدید منجر می‌شود.

 

تعداد 100 ساله ها در سراسر جهان از 151 هزار نفر در سال 2000 به 573 هزار نفر در سال 2021 افزایش یافت. به گزارش دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، مردم عمر طولانی تری دارند و ما می توانیم انتظار داشته باشیم که تعداد افراد بیشتری در سال های آینده به 100سال  برسند. 100 ساله‌ها نمونه‌ای از پیری موفق هستند، اغلب بیماری‌های مزمن کمتری را تجربه می‌کنند و استقلال را در زندگی روزمره تا ۹۰ سالگی خود حفظ می‌کنند. در حالی که ژنتیک به طول عمر کمک می کند، عوامل قابل تغییر بیش از 60 درصد از پیری موفق را تشکیل می دهند. اما چه نوع عواملی به طور خاص برای رسیدن به 100 سالگی کمک می کند؟ برای پیدا کردن این موضوع، سبک زندگی و عادات سلامتی افراد 100 ساله و نزدیک به 100 ساله (آن هایی که 95 تا 99 سال سن دارند) در سراسر جهان مرور شد. بررسی اخیر شامل 34 مطالعه مشاهده‌ای است که از سال 2000 به بعد منتشر شده‌اند. در این جا چهار عامل کلیدی وجود دارد که دریافتیم در طول عمر بسیار زیاد نقش دارند.

1- رژیم غذایی متنوع با مصرف کنترل شده نمک

افراد 100 ساله و نزدیک به 100ساله معمولاً رژیم غذایی متعادل و متنوعی داشتند. آن ها به طور متوسط ​​بین 57 تا 65 درصد انرژی دریافتی خود را از کربوهیدرات، 12 تا 32 درصد از پروتئین و 27 تا 31 درصد از چربی مصرف می کنند. رژیم غذایی آن ها شامل غذاهای اصلی (مانند برنج و گندم)، میوه ها، سبزیجات و غذاهای غنی از پروتئین مانند مرغ، ماهی و حبوبات با مصرف متوسط ​​گوشت قرمز بود. این الگوی غذایی، مشابه رژیم غذایی مدیترانه ای، با خطرات کمتر اختلال عملکرد فیزیکی و مرگ مرتبط است. اکثر افراد 100 ساله نیز رژیم غذایی کم نمک را ترجیح می دهند. در حالی که تنها یک مطالعه در این بررسی، میانگین مصرف روزانه سدیم را اندازه‌گیری کرد، که 1.6 گرم دریافت کرد، این در حد توصیه سازمان بهداشت جهانی برای کمتر از 2 گرم سدیم در روز (معادل حدود 5 گرم نمک) بود. رژیم غذایی سنتی اوکیناوا که به دلیل مصرف آن توسط 100ساله های ژاپنی در جزیره اوکیناوا شناخته شده است، حاوی حدود 1.1 گرم سدیم است. مصرف نمک بیشتر (کسانی که غذای شور را ترجیح می‌دهند یا نمک اضافی را به وعده‌های غذایی اضافه می‌کنند) در مقایسه با کسانی که نمک را ترجیح نمی‌دهند، 3.6 برابر افزایش خطر ابتلا به اختلال عملکرد فیزیکی دارند. در عمل، این یافته‌ها پیشنهاد می‌کنند که باید مقدار زیادی غلات کامل، سبزیجات ریشه‌دار، لوبیا، حبوبات، میوه‌ها و سبزیجات را در رژیم غذایی خود بگنجانیم، مصرف گوشت قرمز را به حداقل برسانیم و مرغ بدون چربی، ماهی و پروتئین گیاهی را انتخاب کنیم و نمک موجود در غذا را کنترل کنیم.

2- مصرف کمتر دارو

100 ساله‌ها از بیماری‌های مزمن عاری نیستند، اما معمولاً خیلی دیرتر از بزرگسالان معمولی ایجاد می‌شوند. بیش از نیمی از افراد در بررسی صورت گرفته، مشکلات رایجی مانند فشار خون بالا(فشار خون بالا)، زوال عقل یا اختلال شناختی را تجربه کردند. افراد در بررسی صورت گرفته به طور متوسط ​​4.6 دارو مصرف کرده اند. پرمصرف‌ترین داروها شامل داروهای فشار خون و داروهای مربوط به بیماری‌های قلبی بود. این مشابه نتایج یک مطالعه بزرگ مبتنی بر ثبت سلامت در اسپانیاست که نشان داد افراد 100 ساله به طور متوسط ​​4.9 دارو مصرف می کردند. افراد غیر 100 ساله در این مطالعه به طور متوسط ​​6.7 دارو مصرف کردند. این واقعیت که به نظر می رسد 100 ساله ها داروهای کمتری مصرف می کنند ممکن است نشان دهنده سلامت بهتر با شرایط پزشکی کمتر باشد. با این حال، داده‌های مربوط به مصرف دارو اغلب توسط خود فرد گزارش می‌شوند و بنابراین ممکن است کاملاً دقیق نباشند، به‌ویژه در میان افرادی که دارای اختلال شناختی هستند. پلی فارماسی اغلب به عنوان مصرف همزمان پنج دارو یا بیشتر تعریف می شود و در افراد مسن رایج است. پلی فارماسی نامناسب با افزایش خطرات عوارض جانبی مانند افتادن، اختلال شناختی و بستری شدن در بیمارستان به دلیل تداخلات دارویی مضر همراه است. در حالی که ممکن است نوع یا تعداد داروهای تجویز شده تحت کنترل بیمار نباشد، برای پزشکان مهم است که داروها را فقط در صورت لزوم تجویز کنند، بیماران را به طور کامل در مورد مزایا و خطرات آگاه کنند و به طور منظم برنامه های درمانی را بررسی کنند.

3- خوب خوابیدن

کیفیت و کمیت خواب بر سیستم ایمنی، هورمون های استرس و عملکردهای قلبی متابولیک مانند چاقی، فشار خون بالا و دیابت تأثیر می گذارد. خواب خوب با سال های طولانی سلامت و کاهش خطر بیماری های مزمن مرتبط است. در این بررسی، 68 درصد از افراد 100 ساله از کیفیت خواب خود راضی بودند. در یک نظرسنجی از میزان رضایت از خواب بزرگسالان در 13 کشور در سال 2020، میزان رضایت از خواب بین 29 تا 67 درصد متغیر بود. مدت زمان خواب مطلوب بین هفت تا هشت ساعت در شب است. نکاتی برای دستیابی به خواب بهتر شامل داشتن برنامه خواب منظم، ایجاد محیطی آرام، ورزش منظم و مدیریت استرس است.

4- محیط زندگی

بیش از 75 درصد از افراد 100 ساله و نزدیک به 100ساله در بررسی صورت گرفته در مناطق روستایی زندگی می کردند. این الگویی است که در مناطقی مانند اوکیناوا در ژاپن، ساردینیا در ایتالیا، شبه جزیره نیکویا در کاستاریکا و ایکاریا در یونان منعکس شده است. این ممکن است تا حدی به ارتباط بین طبیعت و سلامت و تندرستی مرتبط باشد. برای مثال، قرار گرفتن در معرض فضای سبز با کاهش استرس، افسردگی، فشار خون، دیابت نوع 2 و بیماری قلبی همراه بوده و به طور بالقوه باعث افزایش امید به زندگی می شود.

** سایر عوامل مهم

تحقیقات همچنین نشان می دهد سیگار نکشیدن، فعال ماندن از نظر بدنی و حفظ ارتباطات اجتماعی برای افزایش شانس زندگی تا 100 سال مهم هستند. البته، اتخاذ تغییراتی در سبک زندگی، تضمینی برای رسیدن به سن 100 سالگی نیست. اما بسیاری از سالمندان به دنبال اتخاذ شیوه‌های زندگی سالم‌تر برای پیشگیری و مدیریت بیماری‌های مزمن هستند، در حالی که متخصصان مراقبت‌های بهداشتی به طور مشابه ارزش پزشکی سبک زندگی را تشخیص می‌دهند. هر چه زودتر بتوانید تغییرات مثبت در شیوه زندگی و عادات سالم تری را اتخاذ کنید، در موقعیت بهتری برای دستیابی به یک زندگی طولانی و سالم خواهید بود. 

کارشناس واحد تحقیق و توسعه حوزه دارو در معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی درباره مصرف دارو توصیه هایی را مطرح کرد و گفت: مسمومیت های دارویی از شایع ترین مسمومیت هاست و معمولاً در افرادی که بیش از دز تجویزی دارو مصرف می کنند ایجاد می شود. دکتر «مهسا فخرزارعی» با بیان این که باید ایمنی دارو رعایت شود، افزود: ایمنی دارو بدین معناست که دارو باید از جای مطمئن(داروخانه ها) تهیه و برای مصرف دارو هم با پزشک و یا داروساز مشورت شود. وی با تاکید بر این که دارو باید در زمان مشخص و طی دوره کامل درمان مصرف شود، عنوان کرد: داروساز می تواند به بهترین شکل درباره مصرف دارو، میزان مصرف آن و تداخلات دارویی راهنمایی کند. وی یادآور شد: داروهای مانده را نمی توان برای دیگر بیماری های مشابه مورد استفاده قرار داد زیرا این امر عوارض داوریی و مسمومیت با دارو را به همراه دارد. وی با بیان این که بیشترین مصرف خودسرانه دارو آنتی بیوتیک ها هستند، اضافه کرد: مصرف خوسرانه آنتی بیوتیک ها بسیار خودسرانه است و موجب مقاومت میکروبی در آینده می شود. دکتر «فخرزارعی» با بیان این که مصرف دارو در کشور ما نسبت به دیگر کشورها بسیار بالاست، اضافه کرد: مصرف خودسرانه دارو از موارد افزایش مصرف دارو در کشور است. وی درباره تداخلات دارویی هم مواردی را مطرح و بیان کرد: افراد دارای بیماری های مزمن می توانند در صورت اتمام داروی خود با تجویز پزشک خود داروهای خود را تمدید کنند اما سایر افراد به دلیل ایجاد تداخلات دارویی نمی توانند خودسرانه دارویی را مصرف یا به داروهای مصرفی خود اضافه کنند. وی توجه به تداخلات دارویی را از مهم ترین فعالیت های داروسازان ذکر و عنوان کرد: چنانچه دارویی دارید و از میزان مصرف آن و تداخلات آن مطمئن نیستید می تواند از داروساز داروخانه اطلاعات مورد نیاز را دریافت کنید. وی شماره 190 را سامانه 24 ساعت  خدمات اطلاع رسانی داروها و سموم عنوان و بیان کرد: افراد در هنگام مسمومیت های دارویی، آگاهی از شرایط مصرف و نگهداری داروها، تداخلات دارویی، مقدار و نحوه مصرف داروها، مصرف دارو در دوران بارداری و شیردهی و ارائه اطلاعات لازم به همراهان فرد مسموم یا گروه پزشکی در خصوص نحوه برخورد با یک فرد مسموم می توانند با تماس با این شماره مشاوره دریافت کنند. وی یادآور شد: لیست دارویی به نام OTC وجود دارد که داروهای بدون نسخه هستند و افراد می توانند این داروها را بدون نسخه از داروخانه تهیه کنند که استامینوفن یکی از این داروهاست. وی خاطرنشان کرد: اما افراد باید بدانند که استامینوفن، سم کبد است و مصرف طولانی مدت آن می تواند عوارض کبدی ایجاد کند.