صدرنشین فوتی‌ها 

بیماری‌های قلبی و عروقی صدرنشین علت مرگ و میر در خراسان شمالی است و ابتلا به سرطان و تومورها، بیماری های دستگاه تنفسی، حوادث غیرطبیعی و بیماری های عفونی و انگلی در رده دیگر علت های فوت در این استان گزارش شده است. بنابر آمار اداره کل ثبت احوال خراسان شمالی، ۲ هزار و ۸۸۷ واقعه وفات در سال گذشته مربوط به مناطق شهری و ۲ هزار و ۲۶۲ واقعه مربوط به مناطق روستایی استان است. در این مدت به ازای هر هزار نفر جمعیت استان، ۵.۵ واقعه فوت در استان ثبت شد و میانگین سن متوفیان استان در سال گذشته ۶۳.۹ سال ثبت شده که این رقم در کشور ۶۳.۶۱ سال است. در واقع می توان با اصلاح سبک زندگی، چکاپ های سالانه و مراجعه مکرر به پزشک متخصص قلب و عروق تا حد زیادی از بیماری های قلبی و عروقی و بیماری های زمینه ای آن مانند پرفشاری خون جلوگیری کند.

 کاهش سن بروز بیماری‌های قلبی

مدیر گروه مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی خراسان‌شمالی از کاهش سن بروز بیماری های قلبی در این استان خبر می دهد. «روح ا... یزدانی» می گوید: وقتی بیماری ۳۵ ساله با مشکل سکته قلبی در این استان به بیمارستان ارجاع داده می شود، نشان از کاهش سن بروز بیماری های قلبی و عروقی است. وی می افزاید: متاسفانه سن ابتلا به این بیماری کاهش یافته است و افراد معمولاً از بیماری خود آگاه نیستند. وی با اشاره به این که کنترل فشار خون از ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی جلوگیری می‌کند، می گوید: خدمات خطر سنجی در مراکز بهداشت و جامع سلامت در حال انجام است و در این مراکز فشار خون و قند خون به صورت رایگان گرفته می شود. مدیرگروه مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی خراسان‌شمالی ادامه می دهد: براساس آخرین پیمایش ها، ۳۸ درصد جمعیت بالای ۲۵ سال استان فشار خون دارند که این رقم بالاتر از میانگین کشوری است.

 برای پیشگیری چه باید کرد؟

مدیر گروه مبارزه با بیماری های دانشگاه علوم پزشکی خراسان‌شمالی هم می گوید: سبک زندگی ناسالم می تواند منجر به افزایش فشار خون، دیابت، اضافه وزن و چاقی شود که مهم ترین عوامل خطر برای ابتلا به بیماری قلبی و سکته مغزی محسوب می شود. دکتر «فلوریا انفرادی» می افزاید: کاهش فعالیت بدنی عامل خطر قوی برای مرگ ناشی از بیماری های قلبی است و متاسفانه پیشرفت صنعت، فعالیت جسمانی را در سال های اخیر به حداقل رسانده است. وی در خصوص راه های پیشگیری از این بیماری می گوید: فعالیت های ورزشی منظم و سبک مانند پیاده روی، افراد را در داشتن قلب و بدنی سالم کمک می کند به گونه ای که روزانه ۳۰ دقیقه ورزش سبک می تواند از بروز عوارض و مشکلات قلبی جلوگیری کند. «انفرادی» ادامه می دهد: همچنین مصرف غذاهای شور (گوشت نمک سود شده، کنسروی، همبرگری، سوسیس و کالباس، سبزی کنسرو شده، کراکرها، چیپس، پفک، خیار شور، ماهی شور و دودی، سوپ آماده، ترشی، آجیل شور و نظایر آن) باید کمتر شود و با توجه به نقش پتاسیم در پیشگیری و درمان فشارخون بالا در برنامه غذایی روزانه باید از میوه‌ها، سبزی ها، حبوبات و غلات استفاده کرد.

  بی‌تحرکی و خطر بروز بیماری‌های قلبی

یک متخصص بیماری‌های قلب و عروق هم بر ضرورت افزایش آگاهی و اصلاح سبک زندگی برای داشتن قلبی سالم تأکید کرد. دکتر «سعید علیپور پارسا» با بیان این‌که  یک‌سوم مرگ‌ها در جهان ناشی از بیماری‌های قلبی و عروق مغزی است، گفت: بیماری‌های قلب و عروق مسئول شایع‌ترین علل مرگ‌ومیر در سطح جهان هستند به طوری که صرف‌نظر از بیماری‌های واگیردار، 50 درصد از مرگ‌ومیرها به دلیل ابتلا به بیماری‌های قلبی است. وی درباره شعار روز جهانی قلب مبنی بر «قهرمان قلب خود باشیم»، خاطرنشان کرد: این شعار با این هدف که به خودمان و دیگران قول بدهیم که عوامل مسبب در ایجاد بیماری‌های قلبی را کنترل کنیم، سیگار نکشیم و رژیم غذایی سالم داشته باشیم، ورزش کنیم و این موارد را به دیگران هم توصیه کنیم، انتخاب ‌شده است. وی با بیان این‌که به دلیل سبک غلط زندگی ماشینی امروزی فعالیت‌ها به‌خودی‌خود کم شده است، بی‌تحرکی را یکی از عوامل خطرساز در بروز بیماری‌های قلبی دانست. دکتر «علیپور پارسا» در ادامه استفاده از رژیم‌های غذایی نامناسب، مصرف غذای فوری و استرس‌هایی را که در طول روز فشارهای روانی فراوانی را به افراد تحمیل می‌کند از دیگر عوامل برزو یا تشدید بیماری‌های قلبی و عروقی ذکر کرد. اصلاح سبک زندگی، پرهیز از مصرف دخانیات و ورزش کردن توصیه دیگری بود که عضو هیئت ‌علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برای پیشگیری از بروز بیماری‌های قلبی و عروقی بر لزوم توجه به آن تأکید کرد. وی خطاب به بیمارانی که تحت درمان دارویی هستند و یا در این افراد اعمال جراحی انجام‌شده است گفت: این افراد توصیه‌های پیشگیرانه، مصرف منظم دارو و رعایت توصیه‌های پزشک را جدی بگیرند. 

 شایع‌ترین علامت بیماری قلبی  

دکتر «علیپور پارسا» با بیان این‌که متأسفانه خیلی از بیماری‌های قلبی بدون علامت هستند، توضیح داد: شایع‌ترین علامت و نشانه بیماری قلبی  درد قفسه سینه است، البته باید به این نکته توجه داشت که هر دردی در قفسه سینه الزاماً مشکل قلبی نیست ولی دردهایی که در فعالیت‌ها بیشتر در این ناحیه حالتی فشارنده دارند باید جدی‌تر گرفته شود. وی توضیح داد: به‌طورکلی هر نوع دردی در ناحیه ناف، معده، دست، سینه و پشت گردن ایجاد شود، به‌ویژه اگر با فعالیت بیشتر شود یا عرق سرد همراه درد اتفاق بیفتد باید فوراً بررسی و به متخصص قلب مراجعه شود. دکتر «علیپور پارسا» با بیان این‌که زمان یکی از مهم‌ترین راه‌های پیشگیری و ارائه خدمات درمانی مناسب به افراد دچار سکته‌های قلبی است به اجرای برنامه مدیریت سکته حاد قلبی با کد 247 برای  کوتاه کردن زمان ارائه خدمت از طریق مدیریت زمان و اصلاح فرایندهای اولیه برای افزایش دسترسی به درمان قطعی  بیماران اشاره کرد و گفت: با اعلام کد 247 از سوی مرکز اورژانس به بیمارستان و آماده بودن بیمارستان قبل از ورود بیمار و حضور متخصص و فوق تخصص قلب و عروق بر بالین بیمار می‌توان در چند سال آینده شاهد نتایج مثبتی بود. 

متخصص شنوایی‌سنجی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، نکاتی مهم درباره اختلالات شنوایی را مطرح کرد. دکتر «احمدرضا ناظری»، شنوایی را مهم ترین حس ارتباطی در انسان دانست و گفت: با شنوایی قادر به برقراری ارتباط اجتماعی هستیم و فقدان آن به درجات مختلف منجر به بروز تاثیرات متنوعی در زندگی خواهد شد. وی با اشاره به این که نه تنها ناشنوایان، بلکه تمام افراد مبتلا به اختلالات شنوایی و تعادل مخاطبان علوم شنوایی شناسی و سرویس های توانبخشی هستند، عنوان کرد: به طور کلی کم شنوایی از لحاظ کیفی در سه گروه کاهش شنوایی انتقالی، آمیخته و حسی عصبی تعریف می‌شود. وی در خصوص نوعی از اختلال شنوایی که به عنوان کم شنوایی انتقالی شناخته می شود، اظهار کرد: در این نوع از اختلال، پرده گوش، گوش میانی، زنجیره استخوانی و مکانیسم انتقال گوش میانی دچار مشکل می شود؛ به بیان دیگر در بررسی‌های بالینی آسیب در راه هوایی قابل مشاهده بوده و راه استخوانی آن چنان دچار آسیب نشده است. دکتر «ناظری» این نوع از کاهش شنوایی را قابل درمان دارویی و جراحی اعلام کرد و افزود: در کودکان و نوزادان، شایع ترین علت مراجعه به پزشک، مشکل گوش است که به دنبال عفونت گوش میانی یا اوتیت مدیا (Otitis Media) رخ می‌دهد و اغلب به اختلال شنوایی انتقالی منجر می شود. در بزرگسالان نیز بیماری اتواسکلروز که یک بیماری پیشرونده در استخوانچه رکابی است، کاهش شنوایی انتقالی ایجاد می‌کند. به طور کلی متخصصان گوش و حلق و بینی طیف وسیعی از اختلالات شنوایی انتقالی را می توانند در فرآیند درمانی/جراحی مورد درمان قرار دهند. این عضو هیئت علمی دانشگاه ادامه داد: گروه دوم اختلالات از نظر ماهیت، آمیخته عنوان می شود. در این نوع از افت شنوایی با درگیری گوش میانی و تا حدی گوش داخلی و عصب شنوایی روبه‌رو هستیم. در این گروه در برخی موارد ممکن است پیگیری درمانی و جراحی موثر واقع شود و در مواردی هم قابل پیگیری نباشد. وی گروه سوم را کاهش شنوایی های حسی- عصبی (Sensorineural Hearing Loss) خواند و تصریح کرد: در این گروه از کم شنوایان، ارگان حس یعنی حلزون و یا سیستم عصبی یا انتقالی عصبی شنوایی دچار مشکل می شود. این متخصص شنوایی شناسی گفت: نشانه‌های کاهش شنوایی های حسی- عصبی از بدو تولد یا حتی گاهی قبل از تولد ممکن است نمایان شود و تا پایان عمر تداوم پیدا کند. این بیماری گاهی پیشرونده و گاهی ثابت بوده و حتی در برخی موارد با آسیب های دیگری نیز همراه است.  وی نقش ژنتیک را در بروز اختلال شنوایی حسی عصبی بسیار مهم اعلام کرد و افزود: ژنتیک شنوایی مفهوم بسیار مهم و تا حدی هم مغفول در کشور ماست و باید ارتقای جایگاه مشاوره ژنتیک اختلالات شنوایی در سطوح جامعه به طور عمومی و میان متخصصان به طور اختصاصی مورد توجه قرار گیرد. دکتر «ناظری» با بیان این که عوامل اکتسابی از جمله ابتلا به بسیاری از بیماری‌های ویروسی و عفونی می‌تواند منجر به بروز این دسته از اختلالات شود، ادامه داد: برای مثال می‌توان از اوریون نام برد که یک بیماری ویروسی در دوران کودکی است و کاهش شنوایی حسی عصبی یک طرفه می تواند یکی از عوارض آن باشد. ابتلا به مننژیت در دوران نوزادی و کودکی نیز عوارض شنوایی ناگواری به بار می آورد. افزایش بیلیروبین خون نوزاد در روزهای نخست زندگی یکی از علل عمده ابتلا به کاهش شنوایی حسی عصبی است. از این رو لازم است والدین در روزهای نخست پس از تولد نوزاد به این قبیل رویداد ها توجه ویژه داشته باشند.

 وی تصریح کرد: افت شنوایی حسی- عصبی در طول زندگی هر فرد نیز ممکن است رخ دهد که کاهش شنوایی های دیررس یا Delayed onset genetic hearing loss نام دارد. برخی افراد ممکن است تا سنین نوجوانی و جوانی با اختلال شنوایی مواجه نشوند، اما در با تغییر عملکرد یک ژن، مشکل آغاز شود و گاهی ممکن است پیشرونده هم باشد. این متخصص شنوایی شناسی ادامه داد: به طور کلی اختلالات شنوایی حسی- عصبی ناشی از هر عاملی، اغلب قابل درمان طبی یا جراحی نیستند و لازم است در دوره نوزادی و کودکی به سرعت تشخیص داده شوند، از این رو است که ضرورت مداخله به موقع متخصصین شنوایی شناسی مطرح می‌شود.

این عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان این که زبان مهمترین عنصر ارتباطی تمام انسان هاست، عنوان کرد: اگر آموزش زبان، به خصوص زبان گفتاری به خوبی صورت نگیرد، فرد با چالش های متعدد روبه رو خواهد شد. توانایی سخن گفتن نیازی به آموزش آکادمیک ندارد و تنها محرک آن شنیدن است. یک نوزاد کافی است در معرض گفتار باشد و بشنود تا زبان را بیاموزد. دکتر «ناظری» تصریح کرد: اگر شما توانستید در دوره بحرانی (critical period) که از بدو تولد آغاز و تا سه سالگی ادامه دارد، وجود آسیب شنوایی را تشخیص دهید، باید به سرعت برای جبران این آسیب مداخله صورت گیرد. امکان تشخیص اختلالات در برنامه جامع غربالگری شنوایی نوزادان وجود دارد. وی اظهار کرد: خوشبختانه این برنامه در کشور سال هاست به صورت جدی و پیشرفته دنبال می‌شود و می توان گفت هیچ کودکی در هیچ کجای کشور از این برنامه عقب نمانده است. در قالب برنامه جامع غربالگری شنوایی نوزادان، اگر احتمال وجود آسیب شنوایی تشخیص داده شود، پس از ارزیابی های فیزیولوژیک و الکتروفیزیولوژیک و بررسی‌های دقیق تر از ماهیت اختلال، در صورت وجود، برای پیگیری‌های درمانی یا توانبخشی ارجاع داده می شود. دکتر «ناظری» نخستین گام در صورت تشخیص اختلال شنوایی حسی- عصبی یا حتی انتقالی و آمیخته در کودکان و نوزادان را که قابل درمان نباشند تجویز ابزارهای کمک شنوایی اعلام کرد و افزود: این ابزارها شامل سمعک و ملحقات آن و کاشت حلزون است. انواع سمعک های پیشرفته و در دسترس تولید شده اند که نیاز افرادی را که حتی آستانه شنوایی حدود 80 تا 90 دسی بل دارند و دچار کم شنوایی شدید هستند برطرف می کند. وی افزود: از طریق فرآیندی به نام کاشت حلزون و به واسطه تحریک الکتریکی عصب شنوایی می‌توان کودک کم شنوا یا ناشنوا را وارد دنیای شنوایی کرد. از این نظر نیز کشور ایران در زمره کشورهای برخوردار از دانش و فن آوری کاشت حلزون محسوب می شود. دکتر «ناظری» با اشاره به این که حس شنوایی حسی است که قابل توانبخشی است، گفت: درکنار استفاده از ابزار کمک شنوایی، مفهوم دیگری تحت عنوان توانبخشی شنوایی مطرح می شود که همکاران شنوایی شناس در کنار گفتار درمانگرها و معلمان کم شنواها این فرایند را مدیریت می کنند؛ کودک از طریق سمعک یا پروتز کاشت حلزون صدا را می‌شنود و از طریق مشارکت در برنامه توانبخشی شنوایی قدرت درست سخن گفتن پیدا می‌کند.

وی تصریح کرد: توانبخشی شنوایی در حوزه بزرگسالان هم مصداق دارد. گروه کثیری از مراجعان ما سالمندان هستند. امید به زندگی در کشور بالا رفته و سن افراد به سن سالمندی نزدیک می‌شود بدین ترتیب نیازهای ارتباطی در آن‌ها پدیدار می‌شود و دچار کاهش شنوایی مربوط به سن یا همان پیر گوشی می‌شوند. این افراد کاندیدای توانبخشی شنوایی هستند. این عضو هیئت علمی دانشگاه تصریح کرد: کاهش شنوایی هایی که در بازه های سنی بالا رخ می‌دهدsensorineural   است، یعنی سیستم حسی و عصبی دچار پیری شده و سلول‌های مویی گوش داخلی یا رشته‌های عصب شنوایی و نیز مراکز مغزی مربوط به پردازش شنوایی دچار کاهش عملکرد می‌شوند. وی با بیان این که حدود 30 هزار سلول داخل فضای حلزون با وظیفه تبدیل انرژی و تعداد قابل توجهی فیبرهای عصبی مدیر اصلی شنوایی ما هستند، عنوان کرد: این سازوکار مثل بقیه اندام های بدن در دوران سالمندی دچار کاهش عملکرد می شوند و فرد مبتلا به پیرگوشی دچار انزوا و آسیب های شناختی می‌شود. در جهان مدرن امروزی کاهش شنوایی ناشی از سن یا پیرگوشی به مسئله بسیار مهم تبدیل شده است. ظرفیت عظیمی در علم شنوایی شناسی ایران فراهم است تا به این مسئله که همراه با اسیب های شناختی و پردازشی نیز هست در دهه‌های بالای 70 توجه شود. وی ادامه داد: در این مسیر به فرد سالمندی که مراجعه می کند و در برقراری ارتباط دچار مشکل است، سمعک و ابزار کمک شنوایی تجویز می‌شود، توانایی تقلیل یافته پردازش سیستم عصبی مرکزی نیز با برنامه‌های توانبخشی جبران می‌شود که نسبتاً در علوم شنوایی دنیا فرایند نوینی است. دکتر «ناظری» اظهار کرد: در بزرگسالان به درجات مختلف افرادی نیز هستند که دچار آسیب های شنوایی می‌شوند؛ چه اختلالاتی که منشا ژنتیکی دارند و پیشرفت کرده‌اند و چه آسیب‌های اکتسابی که دلیل عمده آن زندگی در جوامع صنعتی و در معرض سر و صدا بودن است. این آسیب‌ها گاهی به مداخله نیاز دارد. وی در این خصوص افزود: اگر امکان درمان طبی و جراحی وجود نداشته باشد، این افراد کاندیدای فعالیت‌های توانبخشی شنوایی هستند بنابراین با مجموعه ای از نقایص شنوایی، اختلالات شنوایی در یک بازه بزرگ سنی که از روز تولد آغاز می‌شود و با آخرین روز زندگی خاتمه پیدا می کند، مواجه هستیم که برای تمام این مراحل تدابیر و کمک ها و راه حل هایی قابل ارائه است. این دانشیار دانشگاه عنوان کرد: واقعیت این است که برخی اختلالات به خصوص کاهش شنوایی‌های فیزیولوژیک مثل پیرگوشی را نمی‌توان پیشگیری کرد و فقط توصیه های جنرال و عمومی طب مدنظر است؛ اصلاح سبک تغذیه، پرهیز از مصرف دخانیات و دوری از سر صداهای زیاد. دکتر «ناظری» در مورد نقش تغذیه در پیشگیری از آسیب های محتمل شنوایی بیان کرد: برخی از آسیب‌های سیستم شنوایی به پرهیزهای جدی غذایی نیاز دارند، مثل بیماری منییر که افراد را دچار حملات سرگیجه می‌کند و همزمان حالت کیپی و مقداری هم کاهش شنوایی در فرکانس‌های پایین به همراه دارد؛ در این صورت از سوی متخصصان گوش و حلق و بینی گفته می‌شود از مصرف نمک و غذاهای محرک باید اجتناب شود. وی ادامه داد: امروزه نسل جوان از هدفون‌های داخل گوش استفاده می‌کنند که با یک دلیل بسیار ساده علمی این کار آسیب جدی به سیستم شنوایی وارد می‌کند؛ میزان صدای بین دهانه گوشی و پرده گوش حجم کمی دارد و در نتیجه فشار بالایی وارد می‌کند و این فشار بالا آسیب رسان است. دکتر «ناظری» تصریح کرد: این عادت در دراز مدت منجر به کم شنوایی خواهد شد و پدیده وزوز گوش را به همراه دارد؛ پدیده ای به دنبال از تنظیم خارج شدن عصب شنوایی که شنیدن صدای ناهنجار تا پایان عمر را سبب می شود. این آسیب تاثیر منفی عصبی و روانی و شناختی بر فرد می‌گذارد و یکی از موجبات ایجاد این پدیده همین صدای بلند شنیدن و در معرض صدای بلند بودن است بنابراین توصیه می‌شود از این اقدام اجتناب شود. 

این عضو هیئت علمی دانشگاه یکی از عمده نیازهای این جامعه را نیاز به ابزار دانست و گفت: اولین و مهم ترین وسیله ای که باید با آن کم شنوایی را مدیریت کنیم، سمعک و دیگر ابزارهای شنوایی هستند که به واسطه مشکلات اقتصادی اکنون جامعه، در مقاطعی مشکلات در این حوزه قابل اعتنا و دسترسی به آن ها دشوار می‌شود. امیدوارم در شرایطی قرار بگیریم که این ابزارها به وفور و به آسانی در اختیار شنوایی شناسان باشند تا بتوانند با بهره گیری از روش‌های نوین و پیشرفته تنظیم، راستی آزمایی و تایید عملکرد سمعک توان خواهان کم شنوا را از این موهبت خدادی بهره‌مند کنیم.

 

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با بیان این که 10.7 درصد از کل جمعیت مناطق تحت پوشش دانشگاه سالمندان هستند، افزود: توانمند سازی سالمندان عاملی مهم برای تامین سلامت جسمی و روانشناختی آن هاست. دکتر «محمدرضا اکبری» بیان کرد: سالمندی یک فرایند زیستی اجتناب ناپذیر است که طی آن افراد دچار کاهشی در ظرفیت های درونی بدن و در نتیجه آن افت عملکرد سیستم ها و ارگان های بدن می شوند و این افت عملکرد ممکن است در گروهی از سالمندان منجر به ناتوانی آنان شود. وی عنوان کرد: توانمندسازی در سالمندان شامل ایجاد شرایطی است که سالمندان در آن قادر به دستیابی به سطوح بالای سلامت جسمی و روانشناختی، مشارکت فعال در جامعه، حفظ استقلال و خودکفایی باشند. وی ادامه داد: توانمندسازی سالمندان شامل ارائه خدمات سلامتی، حمایتی، آموزش و اطلاع‌رسانی مناسب، ایجاد فرصت‌های اشتغال و فعالیت‌های اجتماعی، تسهیل دسترسی به محیط‌های سالم و سازگار با نیازها و تضمین حقوق و مشارکت سالمندان در اجتماع است. دکتر «اکبری» بیان کرد: این رویکرد باعث ایجاد زندگی مستقل، ارتقای رضایتمندی افراد سالمند و کاهش بار وابستگی آنان به دیگران می‌شود. وی با بیان این که یکی از جنبه های حیاتی توانمند سازی سالمندان، اطمینان حاصل کردن از دسترسی آنان به خدمات بهداشتی کافی است، تصریح کرد: با فراهم کردن خدمات بهداشتی قابل دسترس و با کیفیت بالا می توانیم از طریق فعالیت های پیشگیرانه شامل آموزش های شیوه زندگی سالم و تشخیص به هنگام و درمان مشکلات سلامتی سالمندان، زندگی فعال و سالمی را برای آنان فراهم کنیم. وی گفت: با سالمند شدن افراد، نیازهای بهداشتی آن ها پیچیده تر می شود و نیز گروهی از آنان نیاز به مراقبت های تخصصی پیدا می کنند. این مسئول، توانمند سازی سالمندان را تلاشی حیاتی دانست که نیازمند تلاش جمعی ما است. با قدردانی از آنان، مقابله با چالش های منحصر به فردشان و ترویج جامعه ای حمایت گر، می توانیم جامعه ای را خلق کنیم که کرامت و استقلال شهروندان سالمند خود را حفظ می کنند.

 شایع‌ترین مشکلات دوران سالمندی

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی هم اختلالات خلقی، اضطراب و زوال عقل را از شایع‌ترین مشکلات دوران سالمندی عنوان کرد و گفت: سالمندی دوره جدا و منفک شده‌ای از سایر مراحل زندگی نیست بلکه مرحله مهمی از رشد است که به سایر مراحل زندگی انسان پیوند زده شده است. دکتر «سمیه معتضدیان» ادامه داد: وقتی انسان پیر می‌شود در بسیاری از فرایندهای بیولوژیک بدن تغییراتی ایجاد می‌شود که می‌توان با راهکارهایی برای داشتن زندگی سالم‌تر از بروز برخی از این موارد پیشگیری کرد. این عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان این که غالباً دوره سالمندی با مسائل روانشناختی و اجتماعی همراه است، ادامه داد: دوره سالمندی با افزوده شدن سن در تمام ارگان‌های بدن اتفاق می‌افتد یعنی همان طور که سیستم ادراری، قلب و عروق و سلول‌ها در حال پیر شدن هستند، روند سالمندی نیز اتفاق می‌افتد. وی با بیان این که یکی از سیستم‌هایی که تحت تاثیر افزایش سن قرار می‌گیرد سیستم عصبی و مرکزی مغز است، خاطرنشان کرد: علاوه بر این موضوع، ابعاد زیستی هم وجود دارد که افراد را مستعد ابتلا به اختلالات روانپزشکی در دوران سالمندی می‌کند. دکتر «معتضدیان» گفت: تغییراتی که در مغز به واسطه سالمندی رخ می‌دهد می‌تواند فرد را مبتلا به اضطراب، افسردگی یا ترس از پیری کند. این روانپزشک با اشاره به ابعاد روانشناختی و اجتماعی در بروز اختلالات سالمندی، افزود: این اختلالات در دوران سالمندی شایع است؛ فرد تغییر نقش‌هایی را تجربه می‌کند و به واسطه این تغییرات دچار انزوا یا افسردگی می‌شود؛ به طور مثال فردی که در تمام طول عمر خود به طور مداوم فعالیت شغلی مستمری داشته به یک باره بعد از بازنشستگی از بسیاری از فعالیت‌ها باز می‌ماند یا با مستقل شدن فرزندان نقش‌ها و مسئولیت‌هایش کمتر می‌شود یا حتی بعد از فقدان دوستان یا عزیزان دچار افسردگی و اضطراب می‌شود. وی با بیان این که کم شدن توانایی فیزیکی یا حتی تغییرات ظاهری که با پیر شدن ارگان‌های مختلف بدن به وجود می‌آید برای بسیاری از سالمندان اضطراب‌آور یا علتی زمینه‌ای برای بروز افسردگی است، هشدار داد: ممکن است به دلیل تغییرات مرتبط با سن نشانه‌های افسردگی پنهان بماند یا منجر به کاهش کیفیت زندگی در این افراد شود ولی نکته این جاست که علائم افسردگی در سالمندان از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به اشکال مختلف ظاهر می شود. این عضو هیئت علمی دانشگاه اضافه کرد: احساس طولانی مدت غم و اندوه، ناامیدی و درماندگی یا اضطراب، بی قراری و تحریک پذیری، گریه بدون دلیل مشخص، از دست دادن علاقه به فعالیت‌های گذشته، احساس خستگی بدون انجام فعالیت بدنی، اجتناب از حضور در جمع، کاهش فعالیت یا صحبت کردن، مشکل در تمرکز و تصمیم گیری، کاهش و افزایش اشتها و تفکر مرگ از بارزترین نشانه‌های بروز افسردگی در سالمندان است. وی تاکید کرد: اولین قدم برای کاهش اختلالات در سالمندان، تلاش برای بهبود عملکرد و کیفیت زندگی سالمند است و در گام بعد موارد زمینه‌ساز بروز افسردگی و اضطراب باید مورد شناسایی قرار گیرد. این روانپزشک ضروت تلاش برای بهبود کیفیت زندگی سالمندان را مورد توجه قرار داد و توصیه کرد: باید اصولی را از همان ابتدای جوانی و میانسالی رعایت کنیم تا سالمندی بهتری را تجربه کنیم. وی با بیان این که به طور کلی ریشه بسیاری از اختلالات روان مربوط به ژنتیک است، توضیح داد: برای تغییر ژن‌ها نمی‌توان اقدام درمانی ویژه ای انجام داد ولی با پیروی از سبک زندگی سالم به میزان قابل توجهی نشانه‌های تظاهرات ژنتیکی اختلالاتی نظیر افسردگی و اضطراب  در پیری قابل کنترل است. دکتر «معتضدیان» توصیه کرد: برنامه منظم برای فعالیت بدنی و رژیم غذایی سالم پرهیز از مصرف چربی‌های اشباع شده و کاهش استفاده از کربوهیدرات‌ها از جمله فاکتورهایی است که به سلامت ذهن و جسم سالمند کمک می‌کند. وی ادامه داد: فعالیت‌های فیزیکی مستمر مثل فعالیت‌های فیزیکی متوسطی که به صورت عادت درآمده باشد حتی در مدت زمان کوتاه، در سلامت جسم و روان موثر است؛ بهتر است این فعالیت‌ها گروهی باشد زیرا در بهبود روابط اجتماعی کمک کننده است. وی به راه‌های پیشگیری از ابتلا به افسردگی در دوران سالمندی اشاره کرد و ادامه داد: از بهترین و موثرترین روش‌های پیشگیری از افسردگی در سالمندان، حضور در اجتماع و روابط خانوادگی است. اعضای خانواده و مراقب سالمند باید برای ملاقات‌های سالمند با دوستان و اطرافیان خود برنامه ریزی منظمی داشته باشند تا از انزوای اجتماعی آنان جلوگیری کنند. وی ادامه داد: باید روند زندگی سالمندان به شکلی باشد که فرد احساس مفید بودن داشته باشد و ضمن ارتباط با اعضای خانواده و دوستان، او را متوجه این موضوع کنیم که سالمندی نیز یکی از مراحل چندگانه زندگی و مرحله رشد جدیدی است. دکتر «معتضدیان» ادامه داد: نگاه به دوران سالمندی نباید نگاهی محدود کننده‌ای باشد و سالمندی را فقط  با بیماری یا اختلال جسمی همراه بداند، بلکه باید ویژگی‌های برجسته این دوران را شناسایی و آن را تقویت کنیم.