نسخه های روان شناسان برای درمان کودکان وسواسی
علوی
شیر آب را باز می کند، دستش را می شوید، دوباره آن را باز می کند و دستش را می شوید و این پروسه همچنان تکرار می شود. وسواس در کودکان نیز مانند بزرگ سالان می تواند بروز کند. انجام کارهای تکراری، وسواس شستن های بی مورد و نظافت کردن محیط اطراف و بدن و وسواس های فکری، همان طور که می تواند گریبان بزرگ سالان را بگیرد، در کودکان نیز قابل مشاهده است اما خوشبختانه با اقدام به موقع والدین برای درمان می توان از شدت آن در سنین بزرگ سالی جلوگیری کرد.
اختلال وسواس جبری (OCD) که به اختصار در بین عموم اختلال وسواس نامیده می شود، در کودکان به صورت افکار، احساسات و ترس های ناخواسته بروز پیدا می کند. وسواس می تواند به احساس اضطراب در آن ها منجر شود.
یکی از مادرانی که از این رفتار فرزندش نگران است، می گوید: دخترم از سنین 2 تا 3 سالگی عادت داشت زمانی که خانه را نظافت می کردم به من کمک کند و من و اعضای خانواده همیشه او را تشویق می کردیم و هیچ وقت تصور نمی کردم که این نشانه اختلال وسواس در او باشد.
وی که تمایلی ندارد نامش را ذکر کند، ادامه می دهد: امسال که دخترم کلاس اول شده است معلم اش مشاهده کرده بود که زمان تمرین کردن و مشق نوشتن عادت دارد به طور مداوم نوشته هایش را پاک کند و دوباره بنویسد یا این که مدادش را محکم به صفحه دفتر فشار دهد به همین دلیل از من حضوری دعوت کرد تا درباره این مشکل دخترم با هم صحبت کنیم.
یکی دیگر از افرادی که همسرش به اختلال وسواس فکری شدیدی دچار است، بیان می کند: فرزندم با این که پسر است و من توقع نداشتم فرد مرتبی باشد اما باحوصله اتاقش را مرتب می کند، همه وسایلش را در جای خود می چیند و اگر کلکسیون ماشین هایش به هم بخورد بسیار ناراحت می شود و باید آن ها را همان گونه که در گذشته چیده بود، بچیند. وی می افزاید: زمانی که او را نزد مشاور روان شناسی بردم اظهارکرد که این وسواس او ارثی است و باید با چند جلسه روان شناختی درمان شود در غیر این صورت در بزرگ سالی مشکلات بیشتری برای او ایجاد می شود.
وقتی درباره چگونگی بروز مشکل وسواس با یک مشاور روان شناسی به گفت و گو می نشینم، اظهارمی کند: وسواس ها به دو دسته وسواس های فکری و عملی تقسیم می شوند که بیشتر جنبه ژنتیکی دارند و کودکانی که یکی از اعضای خانواده شان از وسواس رنج می برد بیشتر در معرض ابتلا به آن هستند اما به طور حتم نیز این گونه نیست که اگر فردی در خانواده به این اختلال دچار باشد، فرزند خانواده یا فرد دیگری نیز دچار می شود. «عابدی» ادامه می دهد: بهتر است خانواده هایی که در کودکان خود نشانه هایی از وسواس را مشاهده می کنند نکات پیشگیری را در نظر بگیرند. وی بیان می کند: از آن جایی که پدر و مادر بهترین الگوهای رفتاری هر کودکی محسوب می شوند، قبل از اقدام به بچه دار شدن در صورت داشتن چنین اختلالی باید به درمان و کنترل آن بپردازند.
وی با بیان این که افراد مبتلا به اختلال وسواس رفتارهای کنترل نشده ای دارند، می افزاید: این رفتارها به صورت ناخودآگاه بروز می کند و ممکن است به فرزندان نیز منتقل شود. وی به ذکر برخی نشانه های کلیدی وسواس در کودکان می پردازد و می گوید: تکرر در شستن، وارسی و بررسی کردن، ترتیب و تقارن، نوشتن و پاک کردن مداوم همراه با فشار دادن مداد و دست شستن های مکرر از جمله علایم وسواس در کودکان است که باید خانواده ها این رفتارها را تشویق نکنند.
این کارشناس بیان می کند: بهتر است والدین با مشاهده چنین رفتارهایی در فرزندان شان به مشاور روان شناسی مراجعه کنند و به درمان آن بپردازند تا از بروز مشکلات جدی تر در بزرگ سالی پیشگیری شود. وی با تاکید بر درمان به موقع در کودکی بیان می کند: اگر این کودکان در سنین کودکی و 7 سال اول با روش های روان شناختی درمان نشوند با ورود به محیط های اجتماعی مانند مدرسه از جامعه طرد خواهند شد و در سنین نوجوانی اختلال وسواس آن ها بیشتر خواهد شد و باید با دارو درمان شوند.
یک روان شناس دیگر هم درباره وسواس فکری بیان می کند: کودکان وسواسی افکار بدی را در ذهن خود می پرورانند، افکاری درباره حرف های بدی که زدند و درباره تمیزی، کثیفی و میکروب ها نگرانند و در کل افکاری درباره این که آدم خوبی نیستند دارند.
«کاظمی» ادامه می دهد:این کودکان از تمرکز کافی برخوردار نیستند و فقط به کارهای وسواسی که می خواهند انجام دهند فکر می کنند و با این که خودشان دوست ندارند رفتارهای تکراری و آزاردهنده را انجام دهند اما گویی نیرویی به جبر به آن ها القا می کند که آن کارها را انجام دهند.