فروش فله ای گیاهان دارویی
تعداد بازدید : 123
ثروتی که از استان خارج می شود
نویسنده : بیابانی
خراسان شمالی از جمله استان هایی است که از آن به عنوان گنجینه گیاهان دارویی یاد می شود ولی آن چه در این میان مطرح می شود این است که این گنجینه چقدر توانسته در خدمت اقتصاد استان باشد و از آن مهم تر این که سهم گیاهان دارویی در ایجاد اشتغال استان چه میزان بوده است؟
بر اساس آمارهای اعلام شده خراسان شمالی یک میلیون و 549 هزار هکتارمرتع، 422 هزار هکتار جنگل و بیشه زار، 587 هزار هکتار بیابان و 7 هزار و 658 هکتار ذخیره گاه جنگلی دارد.
به همین واسطه طرح ها و پروژه های زیادی برای استفاده بهینه از این ظرفیت در استان پیاده شده است ولی نشانه ها حاکی از آن است که هنوز نتوانسته ایم آن طور که باید از این گنج بی پایان بهره مند شویم و سود حاصل از استفاده بهینه از گیاهان دارویی نتوانسته در خدمت منافع استان در بیاید و از استان خارج می شود.
البته نباید از این نکته چشم پوشید که مصرف گیاهان دارویی از دیرباز بسیار مورد توجه ساکنان بوده و در درمان برخی بیماری ها از جایگاه بالایی برخوردار است.
در این میان نبود صنایع فراوری و بسته بندی مناسب با ظرفیت گونههای دارویی یکی از مهم ترین دلایل سودآور نبودن گیاهان دارویی در استان است، علاوه بر این برداشت های غیراصولی و بدون مجوز و برداشت سنتی روستاییان، این صنعت درآمدزا را با مشکلاتی مواجه کرده است که نابودی ژنتیکی بعضی از گونه ها و شیوع بیماری در آب و خاک و دام ها را موجب شده و مسیر صنعتی شدن این بخش مهم از سرمایه استان را ناهموارتر از قبل کرده است.
«شرافتمند» یکی از تولیدکنندگان فعال صنعت گیاهان دارویی به ضعف های قانونی در این عرصه اشاره می کند و می گوید: هر سال یک کوه را برای کشت گیاهان دارویی در اختیار تولیدکنندگان قرار می دهند، در صورتی که اگر به دنبال صنعتی شدن این سرمایه هستند باید سالانه اراضی بیشتری را در اختیار تولیدکنندگان قرار دهند تا برنامه ریزی بلند مدت انجام شود.
وی که علاوه بر خراسان شمالی در استان های خراسان رضوی و سمنان هم کشت گیاهان دارویی را انجام می دهد، می افزاید: قبل از این که به فکر ایجاد صنایع فراوری باشیم باید بازار فروش را ارزیابی کنیم.
به گفته وی در حال حاضر کشور هند به صورت جدی وارد این عرصه شده است و با توجه به اقداماتی که در حوزه تولید گیاهان دارویی انجام می دهد به زودی بازار این صنعت را در دنیا از آن خود خواهد کرد.
وی که توانسته است گیاهان دارویی تولیدی را قبل از فروش در همین استان به مرحله بسته بندی برساند، می گوید: اگر مسئولان اراضی قابل کشت را سالانه به کشاورزان واگذار کنند آن ها می توانند بر همین اساس برنامه ریزی و گیاهان بیشتری را وارد عرصه تولید انبوه کنند.
وی که از اختصاص نیافتن تسهیلات به فعالان این صنعت دل پردردی دارد، می افزاید: با این که نهایت همکاری را برای کشت گیاهان دارویی داریم، اما تسهیلات تنها با نرخ سود بالا پرداخت می شود.
وی که تولیدکننده 17 تن باریجه است، در رابطه با بازار فروش اظهارمی کند: بازاریابی در این عرصه به سختی انجام می شود و نیاز به صرف هزینه های بالایی دارد.
یک تولیدکننده دیگر نیز در این باره می گوید: با این که طی سال های اخیر شرایط کشت گیاهان دارویی در استان فراهم شده و این موضوع می تواند کمک خوبی از نظر اقتصادی باشد اما متأسفانه هنوز بازاریابی مناسبی در این بخش انجام نشده است و محصولاتی را که تولید می کنیم باید با قیمت پایین به فروش برسانیم.
یک کارشناس فعال در حوزه منابع طبیعی نیز در این رابطه می گوید: کشت گیاهان دارویی در مقیاس کوچک هم برای کشاورزان صرفه اقتصادی دارد و هم برای بسیاری از فعالان می تواند به عنوان شغل دوم محسوب شود.
«شفیعی» به بحران کم آبی در استان اشاره می کند و می افزاید: اگرچه عرضه بدون فراوری باعث از دست رفتن ارزش افزوده می شود، اما با تغییر الگوی کشت هم می توان درآمد بیشتری در این بخش ایجاد کرد.
به گفته وی از آن جایی که کشت گیاهان دارویی هم نوعی صنعت است، می تواند در ایجاد اشتغال پایدار مؤثر باشد، به همین دلیل مسئولان باید توجه ویژه ای به توسعه کشت گیاهان دارویی داشته باشند.
براساس گفته های رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان شمالی می توان به این نتیجه رسید که این صنعت هنوز به مرحله نوپا بودن هم نرسیده است.
«صمدی» می افزاید: با این که سرمایه گذارانی در این بخش داشتیم، اما هنوز زمینی در مقیاس گسترده واگذار و تولیدی انجام نشده است.وی ادامه می دهد: این طرح هنوز در گام های نخستین است و باید سازمان های متولی، زمین مناسبی را در اختیار بگذارند تا بعد از آن مراحل بعدی طی شود، به همین دلیل نمی توان بازه زمانی خاصی را برای آن در نظر گرفت.
این درحالی است که مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان در این باره گفته بود: طی سال جاری3 گیاه دارویی باریجه، کتیرا و زرشک در این استان با هدف تجاری سازی تولید می شود.
«وحید» با اشاره به این که بیشتر این محصولات برای فراوری به خارج از استان منتقل می شود، افزود: بیشتر از 200 گونه گیاه دارویی در خراسان شمالی شناسایی شده اند که قابلیت تجاری سازی را دارند و این استان هم از جمله معدود استان هایی است که موفق به دریافت موافقت نامه کشت گیاهان دارویی شده است.
وی همچنین به فروش محلی و خرده فروشی گیاهان دارویی در استان اشاره و تأکید کرد: یکی از تولید کنندگان، در گذشته موفق به صادرات باریجه به کشور آلمان شده بود در حالی که این شرایط برای دیگر تولیدکنندگان ایجاد نمی شود.