جولان واسطه ها به جای شبکه های توزیع در بازار
تعداد بازدید : 115
دست های پنهان پشت بازار کالا
نویسنده : اسدی
در خراسان شمالی به دلیل ضعف شرکت های ارائه دهنده خدمات پشتیبان و ناکارآمدی شبکه توزیع، کالاها به واسطه حضور دلالان، گران تر از قیمت واقعی به دست مصرف کننده می رسد، این در حالی است که این استان از جمله استان های با درآمد پایین در کشور است و به دلیل گران تر شدن قیمت کالا، کاهش چند برابری قدرت خرید مردم را موجب شده است. اکنون که خراسان شمالی، تولیدی های قوی ندارد، عمده نیاز مصرفی آن از دیگر استان ها تأمین می شود که در این میان، عده ای فرصت طلب با استفاده از نبود شبکه توزیع به سامان و نظام مند، موجب پر رنگ شدن حضور واسطه گری و گرانی مداوم و مستمر کالا ها شده اند.
یکی از شهروندان که در حال خرید در یکی از فروشگاه های خواربار فروشی است، می گوید: یک جعبه پودر ماشین لباس شویی را در حالی 60 هزار تومان از فروشگاهی در خراسان رضوی خریداری کردم که در حال حاضر همین مارک کالا در این فروشگاه 62 هزار تومان عرضه می شود.«اکبری» می افزاید: در حالی که انتظار می رود قیمت ها در خراسان رضوی با توجه به میزان درآمدی این استان، بالا باشد، اما قیمت ها در خراسان شمالی از خراسان رضوی نیز بالاتر است.به گفته وی، با این که دلایل این افزایش قیمت ها برای شهروندان مشخص نیست، اما لازم است دست اندرکاران، نسبت به عارضه یابی و نظارت های دقیق تر در بازار اقدام کنند.یکی دیگر از شهروندان که سابقه فروشندگی پوشاک در استان را داشته است، در این باره می گوید: با این که کالاهای مورد نظر را از شرکت های پخش خریداری می کنم، اما باز هم قیمت ها از دیگر استان ها بیشتر است و علت آن هم حضور بیشتر دلالان و واسطه هاست.وی علت افزایش قیمت ها را مشخص نبودن مبدأ خرید ذکر می کند و می افزاید: متأسفانه عمده فروشندگان کالاهای مورد نیاز را در هر مرتبه از یک بنکدار و واسطه ای خریداری می کنند که همین امر افزایش تعداد واسطه ها و قیمت ها را موجب می شود.«معتمد» دیگر شهروندی که خراسان شمالی را قله افزایش قیمت ها در کشور می داند، می گوید: چندی پیش یک جفت کفش زنانه چرم را در مرکز استان 220 هزار تومان خریداری کردم، در حالی که در سفری که به تهران داشتم، قیمت همان مارک کفش، 120 هزار تومان برای مصرف کننده بود.وی اظهارمی دارد: این میزان اختلاف قیمتی، تنها به دلیل گران فروشی نیست، بلکه باید علاوه بر ساماندهی نظام توزیع کالا، نظارت های دقیقی نیز در بازار انجام شود.
شبکه توزیع نابسامان
یکی از فروشندگان نیز می گوید: شرکت های پخش در استان به جای این که به شکل مستقیم از تولید کننده خرید کنند، محصولات مورد نیاز را از شرکت های پخش دیگر استان ها خریداری می کنند و افزایش چند برابری قیمت ها را موجب می شوند.«امانی» ادامه می دهد: شبکه توزیع کالا در استان نابه سامان است که این موضوع، روان نبودن جریان تولید تا مصرف را به همراه داشته است.یکی دیگر از فروشندگان نیز در این باره می گوید: اگرچه نظام توزیع به سامانی در استان نداریم، اما با برنامه ریزی های دقیق می توان تعداد واسطه ها را به حداقل رساند.«محمدی» می افزاید: متأسفانه در حال حاضر عمده شبکه های توزیع به جای خرید کالا از تولیدکننده، از شبکه های توزیع دیگر استان ها که درصد سود خود را هم در نظر می گیرند خریداری می کنند که همین مسئله یکی از دلایل افزایش قیمت ها در استان است، در حالی که خراسان شمالی از جمله استان های کمتر توسعه یافته است و باید شرایطی ایجاد شود که قیمت ها نیز متناسب به درآمد مردم باشد.
راهکارهای برای حل مشکلات
یک کارشناس اقتصادی نیز با بیان این که شبکه توزیع یکی از بخش های مهم اقتصاد است، می گوید: تا زمانی که تولیدکنندگان حرفه ای و مصرف کنندگان، توانمند نباشند، نظام توزیع به سامان نخواهد شد. «ایزانلو» با بیان این که نبود بازرگانی توقف اقتصاد را موجب می شود، می افزاید: وجود فروشگاه های بزرگ که بدون واسطه با تولیدکنندگان در ارتباط هستند، حذف دلالی را به همراه دارد که از آثار مثبت این فرآیند، کاهش قیمت نهایی کالا را موجب می شود.وی خاطرنشان می کند: کوچک و نوپا بودن استان، نبود واحدهای تولیدی و شرکت های ارائه دهنده خدمات ضعیف، از جمله دلایل افزایش قیمت هاست.وی تصریح میکند: خراسان شمالی توانمندی تولیدی قوی ندارد و محصولات دیگر استان ها بیشتر مصرف و هزینه دلالی، واسطه گری و هزینه توزیع به تولید اضافه می شود و در نتیجه کالا گران تر از دیگر استان ها خریداری می شود.به گفته وی، به عنوان مثال صنف خواربار فروشان استان، در فرآیندی شفاف و مستقیم از تولید کننده خریداری نمی کنند و محصولات در چند دست دلالی به دست آن ها می رسد.وی ادامه می دهد: تعداد زیادی خودرو با عنوان توزیع کننده وارد استان می شوند که متأسفانه واسطه هستند و کالاهایشان را در استان توزیع می کنند، در حالی که مبدأ کالا و پرداخت شدن مالیات آن ها مشخص نیست.وی با بیان این که انجام این کار مقطعی نیست و ادامه دارد، تصریح می کند: اکنون مقرر شده است، خودروهای حمل کالا به استان، شفاف سازی شود و لگوی شرکت پخش داشته باشند، زیرا با انجام این کار بخش بزرگی از مشکلات حل می شود.
در گیر و دار حلقه چند واسطه ای
رئیس اتاق اصناف خراسان شمالی نیز با بیان این که فروشگاه های زنجیره ای بزرگ که بدون واسطه، کالاها را به مصرف کنندگان عرضه کنند، وجود ندارد، میگوید: براساس برنامه اتاق اصناف، قرار است فروشگاه های زنجیره ای بزرگ در صنوف مختلف ایجاد شود تا مردم بدون واسطه و با قیمت مناسب محصول و کالای مورد نیاز خود را خریداری کنند.«اسدی» با بیان این که شرکت های پخش به دلیل قرار داشتن در حلقه چند واسطه ای، کالا را گران تر تهیه می کنند، اظهارمی دارد: در حال حاضر چند بنکدار بزرگ در استان فعالیت دارند که برخی محصولات را به شکل مستقیم به فروشگاه ها منتقل و خرید را ارزان تر و اقتصادی تر می کنند.وی ادامه می دهد: در بسیاری موارد خرید از فروشگاه ها، اقتصادی تر از خرید از شرکت های پخش در استان است.وی ادامه می دهد: خراسان شمالی از سال 84 تا 94 یکی از بیشترین سطوح عمومی شاخص قیمتی را داشته و جزو 4 استان اول در کشور است که این امر باعث شده تا مصرف کنندگان استان کالاهای مورد نیاز خود را گران تر از دیگر استان ها خریداری کنند.