ارائه درس «مهارت های زندگی» همچنان منتظر ابلاغ وزارت علوم
تعداد بازدید : 16
محدودیت های تدریس یک درس مهم
«آیا تا به حال این سوال را از خود پرسیده اید که «من کی ام؟»،«آیا واقعا خودم را دوست دارم؟» و « تا چه اندازه نظر دیگران برایم مهم است؟» این ها سوالاتی هستند که لازم است افراد از خود بپرسند لازمه جواب دادن به این سوال ها «خودآگاهی» است». این گوشه ای از کتاب درسی مهارت های زندگی ویژه دانشجویان است. تبدیل مهارت های زندگی به عنوان واحد درسی مدت هاست مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و از ابتدای سال تحصیلی هم وزارت علوم گنجاندن این واحد درسی را در کنار واحدهای درسی دیگر برای دانشجویان برخی از دانشگاه ها اجباری کرده است. هم چنین باید مدرسانی تدریس این واحد درسی را بر عهده بگیرند که دوره های تخصصی مربوطه را هم در وزارتخانه و هم در سازمان بهزیستی گذرانده باشند. در برخی از استان ها با توجه به این دستور العمل ادارات کل بهزیستی برنامه های ویژه ای را به منظور همکاری با دانشگاه ها در پیش گرفتند اما متاسفانه به دلیل محدودیت های موجود در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی خراسان شمالی، اجرای این واحد درسی هنوز ابلاغ نشده است در حالی که استان از بالاترین میزان ضرب و جرح در میان جرایم دیگر رنج می برد که آن هم ناشی از آشنا نبودن با مهارت های زندگی است. برخی از دانشگاه ها در حال فراهم کردن شرایط اجرای این واحد درسی هستند. مهارت های زندگی یکی از پایه های اصلی دانش خانواده است آن چیزی که اعتماد به نفس و امید به آینده را در میان جوانان و دانشجویان بالا می برد.
درس مهارت های زندگی در کنار درس دانش خانواده و البته به صورت کاربردی باید برای تمام دانشجویان رشته های مختلف تدریس شود تا تاثیر گذار باشد. اما در این میان برخی ها معتقدند که بهتر است مهارت های زندگی همان کارگاه های چند روزه در طی ترم تحصیلی باشد و به واحد درسی تبدیل نشود زیرا دانشجویان فقط به دنبال جزوه، کتاب و نمره گرفتن هستند نه آموختن مهارت ها.
منتظر ابلاغ هستیم
رئیس مرکز مشاوره مجتمع آموزش عالی اسفراین با اشاره به این که منتظر ابلاغ وزارت علوم برای اجرایی کردن این واحد درسی در دانشگاه های خراسان شمالی هستیم، می گوید: مشاوران و مدرسان این درس در تهران دوره های تخصصی را گذراندند و چه بهتر که ارائه این درس را به گروه مشاوره دانشگاه ها واگذار کنند.« لیلا جوادی علمی» با اشاره به این که طبق نظر بسیاری از روان شناسان مهارت های زندگی باید به عنوان واحد درسی به دانشجویان ارائه شود، می گوید: امیدواریم که این واحد درسی را در زمان اجرا و در واقعیت به دست گروه مشاوره دانشگاه ها بدهند نه این که مانند درس دانش خانواده که طبق بخش نامه در دست گروه معارف است اما شاهد آن هستیم که در برخی از دانشگاه های استان تدریس این درس را بر عهده پزشکان و گروه های غیر مرتبط گذاشتند.
نادیده گرفتن شورای سلامت
در عین حال، مسئول مرکز مشاوره موسسه آموزش عالی غیر دولتی اشراق بجنورد عقیده دارد: درس مهارت های زندگی پایه درس دانش خانواده است که متاسفانه همین واحد درسی(دانش خانواده) هم در دانشگاه های خراسان شمالی به درستی اجرا نمی شود در حالی که اکنون در استان از نظر رشته روان شناسی و مشاوره تا مقاطع تحصیلات تکمیلی اقناع هستیم اما نمی دانیم چرا در برخی از دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی تدریس این واحد درسی را به مدرسانی با تخصص و رشته تحصیلی غیر مرتبط دادند.«آمنه حصاری» با تاکید بر این که متاسفانه شورای سلامت دانشگاهیان استان نادیده گرفته شده است، ادامه می دهد: مهارت های زندگی باید در تمام مقاطع رشد یک فرد و با توجه به ظرفیت های سنی متفاوت آموزش داده شود حتی از مهد کودک باید آغاز شود ولی در دوره ابتدایی و متوسطه هم جایش خالی است و الان شرایط در دانشگاه ها به ویژه در خراسان شمالی به گونه ای است که جایگاه مهارت های زندگی با وجود آن که به واحد درسی تبدیل شده است بی اهمیت جلوه داده می شود.او تاکید می کند: اکنون باید این سوال مطرح شود که آسیب های اجتماعی که روز به روز رده سنی پایین تری را جزو آمار خود می کند نمی تواند حاکی از نیاز و کمبود مهارت های زندگی باشد؟وی با بیان این که افراد در هر مرحله از زندگی با بحران هایی رو به رو هستند، می افزاید: پر تنش ترین و پر بحران ترین مرحله رشد به دوره جوانی اختصاص دارد و بیش از نیمی از زمان در این سن در مکان های آموزشگاهی و علمی از جمله دانشگاه می گذرد اما آیا گذراندن تعداد کمی واحد درسی تئوری و فنی می تواند به تنهایی و یک جا تعلیم و تربیت درست را به دانشجو انتقال دهد و آیا نیاز نیست دانشجویان در میان 80 تا 100 واحد درسی 2 تا 4واحد مهارت های زندگی را نیز بگذرانند؟
دانشجویان نمی دانند
این در حالی است که مسئول اداره خدمات مشاوره روان شناختی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی عقیده دارد نباید مهارت های زندگی به واحد درسی تبدیل شود زیرا آن وقت تبدیل می شود به کلاس درسی که استاد فقط صحبت می کند و دانشجو هم به دنبال کتاب و جزوه است اما اگر به شکل کارگاهی برگزار شود دانشجو به طور عملی با مهارت های قرار گرفتن در موقعیت های مختلف از جمله خشم آشنا می شود.
«علیرضا نیکزاد» با بیان این که کلاس مهارت های زندگی به عنوان واحد درسی در چند دانشگاه علوم پزشکی کشور به شکل پایلوت برگزار شد اما موفق نبود، عنوان می کند: در این دانشگاه با هماهنگی معاونت آموزشی کارگاه مهارت های زندگی قبل از شروع کلاس ها در ابتدای ترم برگزار می شود.
وی با اشاره به این که مهارت های زندگی باید از مدرسه به دانش آموزان آموزش داده شود تا در زمان ورود آن ها به دانشگاه فقط آموخته هایشان را مرور کنند، می افزاید: موضوع مهم این است که تدریس مهارت های زندگی باید بر عهده مدرسان دوره دیده و مجرب باشد زیرا داشتن مهارت های زندگی از آسیب های پیش روی زندگی جلوگیری میکند.
تا اطلاع ثانوی
در همین ارتباط «حمید درودی» رئیس مرکز مشاوره دانشگاه بجنورد با تاکید بر این که به دلیل محدودیت های دانشگاه های استان به ما دستور داده شده که مهارت های زندگی را تا اطلاع ثانوی به شکل کارگاهی برای دانشجویان برگزار کنیم، تصریح می کند: اگر شورای سیاست گذاری سلامت تمام دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی استان بتواند هیئت امنای دانشگاه ها را در این باره قانع کند، آموزش مهارت های زندگی به شکل واحد درسی در دانشگاه ها ارائه خواهد شد.