سلامت دهان ودندان دانش آموزان در خطر
80 درصد دانش آموزان استان دندان پوسیده دارند
بیابانی- مشکلات دهان و دندان در شرایط فعلی یکی از دغدغه های بسیار شایع دانش آموزان است تا جایی که «صفر زاده»،رئیس اداره سلامت دهان و دندان کشور در این باره گفته است که حدود 90 درصد دانش آموزان کشور یکی از مشکلات و بیماری های دهان و دندان را دارند.البته وی به این نکته هم اشاره کرده است که «خدمات دندان پزشکی گران و از قیمت زیادی برخوردار است». تعرفه های بالای خدمات دندان پزشکی به ویژه برای کودکان آن قدر زیاد است که بسیاری از مردم از ادامه پروسه درمان صرف نظر می کنند. آمارهایی که به طور رسمی اعلام شده حاکی از این است که 7 دندان شیری پوسیده در دهان هر کودک وجود دارد، در حالی که برخی خانوادهها بر این باور غلط هستند که پوسیدگی دندان شیری چندان مهم نیست و از خیر رسیدگی و ترمیم آن ها میگذرند.با توجه به موضوع پیشگیری از بیماری های دهان و دندان و هزینههای بالای دندانپزشکی، می توان گفت که به طورکلی این امر از سبد پزشکی خانوارها خارج شده است، ولی از سوی دیگر بالا رفتن پوسیدگی دندان در کودکان ضرورت پرداختن به بحث پیشگیری را بیش از پیش پررنگ می کند.
اگر چه در راستای اجرای طرح تحول سلامت، اقداماتی به صورت مسکن در زمینه دهان و دندان انجام می شود که می توان به اجرای طرح فیشورسیلانت دندان های دانش آموزان اشاره کرد، ولی انجام این طرح ها چقدر توانسته است به سلامت دهان و دندان کودکان کمک کند؟ چقدر در زمینه نگهداری از دندان ها برای کودکان فرهنگ سازی شده است؟ مراقبان سلامت تا چه اندازه درمدارس به اهمیت این موضوع پرداخته و حتی چه اقدامات تشویقی و یا تنبیهی در نظر گرفتهاند؟
البته خانواده ها هم از هزینه های بالای دندان پزشکی دل پردردی دارند و هزینه های پرکردن دندان و ترمیم را در کودکان بیشتر از بزرگسالان عنوان می کنند.در همین رابطه یک شهروند بجنوردی عنوان می کند: از کودکی به فرزندان خود می آموزیم که باید بعد از خوردن خوراکی، دندان های خود را مسواک بزنند اما زمانی که وارد مدرسه می شوند متاسفانه این مسئله به دلیل کمبودها به فراموشی سپرده می شود. به عنوان مثال نبود سرویس بهداشتی مناسب انگیزه دانش آموزان را برای مسواک زدن از بین می برد.
«احمدی» قرار دادن زنگی به نام مسواک زدن را در مدارس حداقل کاری می داند که آموزش و پرورش می تواند برای اشاعه فرهنگ بهداشت دهان و دندان انجام دهد.«شفیعی» یکی دیگر از شهروندان هم به تعرفه های بالای دندان پزشکی اشاره می کند و می گوید: دندان های شیری کودکان با آغاز دوران دانش آموزی شروع به افتادن میکند و آخرین دندان های شیری آن ها هم درحدود سن 12 سالگی به طور کامل می افتد اما حالا طوری شده که بسیاری از کودکانی که به مدرسه میروند با شکایت از درد دندان به خانه باز میگردند و هزینه های سرسام آور دندانپزشکی نیز علاوه بر هزینه تحصیلی دانش آموزان به خانواده ها تحمیل می شود.
معلم مقطع پنجم ابتدایی یکی از روستاهای استان هم در این ارتباط به گزارشگر ما می گوید: چند روز گذشته طرح «وارنیش فلوراید تراپی»توسط تیمی از دانشگاه علوم پزشکی در مدرسه به اجرا در آمد و دانش آموزان به دستور پزشک برای ترمیم دندان به مرکز بهداشت معرفی شدند اما متاسفانه دندان پزشک در مرکز حضور نداشت.
اگر چه بنا به اظهار مسئولان، اجرای این طرح برای دانش آموزان صد درصد رایگان است ولی به گفته یکی از دانش آموزان، مدارس شهری مبلغی را به عنوان تعرفه در مرکز بهداشت از دانش آموزان دریافت می کنند.
این در حالی است که رئیس اداره سلامت اداره کل آموزش و پرورش خراسان شمالی هم از پوسیدگی دندان های دانش آموزان ابراز نگرانی و به اقداماتی که مربیان سلامت مدارس انجام داده اند اشاره می کند.
به گفته «سجادی» امسال طرح ملی سلامت دهان و دندان برای 110 هزار دانش آموز 6 تا 14 سال در استان اجرا می شود، ضمن این که سال گذشته فقط دانش آموزان دوره ابتدایی در این طرح مورد معاینه قرار گرفتند ولی امسال دانش آموزان پایه های هفتم و هشتم هم در این طرح گنجانده شدند.
البته وی به این نکته هم اشاره می کند که شاخص پوسیدگی دندان (DMFT) هم اکنون در دانش آموزان کشور 2.09 است که این عدد با اجرای کامل طرح که توسط دانشگاه علوم پزشکی استان انجام می شود باید به یک برسد، ضمن این که بر اساس اهداف تعریف شده باید به جایی رسید که معضل پوسیدگی دندان دانش آموزان ریشه کن شود.
اگرچه وی از اقدامات انجام شده توسط دانشگاه علوم پزشکی ابراز رضایت می کند ولی عنوان می کند که با وجود این که این دانشگاه قول داده بود یونیت در مدارس برای معاینه قرار داده شود ولی متاسفانه این اقدام فقط در برخی از مدارس انجام شد.
وی به این نکته هم اشاره می کند که در حال حاضر مرحله اول این طرح یعنی آموزش بهداشت دهان و دندان برای بیش از 74 هزار نفر از دانش آموزان هدف اجرا شده است و مراحل پیشگیری، درمان و پژوهش هم به تدریج طی سال تحصیلی جاری انجام خواهد شد.در عین حال، رئیس گروه بهداشت دهان و دندان دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی اظهار می کند: وضعیت دهان و دندان دانش آموزان استان نسبت به میانگین کشوری بهتر است البته در دهان هر کودک 6 سال تمام استان، حداقل 5 دندان پوسیده وجود دارد و دانش آموزان 12 سال تمام هم 1.7 دندان خراب دارند، یعنی به طور متوسط 80 درصد دانش آموزان پوسیدگی دندان دارند.
دکتر«شهریاری» به خدماتی که از سال 84 تاکنون برای سلامت دهان و دندان انجام شده اشاره و بر این نکته تاکید می کند که به صورت رسمی طرح بهداشت دهان در استان ها همراه با طرح تحول نظام سلامت یعنی از سال 93 انجام شد.
وی با اشاره به صدور شناسنامه بهداشت دهان و دندان برای اولین بار برای دانش آموزان در سال جاری می گوید: از ابتدای انجام طرح تا کنون برای 60 هزار دانش آموز شناسنامه الکترونیکی بهداشت دهان و دندان صادر شده است.وی انجام ترمیم دندان های شیری و دائمی، فیشور سیلنت دندان های دائمی، کشیدن دندان های عفونی، جرم گیری و وارنیش فلوراید ترابی را از جمله خدماتی عنوان می کند که در قالب این طرح برای دانش آموزان به اجرا در می آید.
وی در ارتباط با هزینه های خدمات دندان پزشکی هم می گوید: در طرح تحول سلامت 7 درصد از بیمه سلامت روستاییان و شهرهای زیر 20 هزار نفر به این مقوله اختصاص دارد و اعتبار لازم برای انجام این طرح از این محل تامین می شود.به گفته وی، دانش آموزان روستایی بسته به نوع خدماتی که دریافت می کنند مبلغی را به عنوان تعرفه پرداخت نمی کنند ولی دانش آموزان شهری بخشی از تعرفه را باید پرداخت کنند.