بازار زیر پای کالاهای وارداتی
گروه اقتصاد
نمک بر زخم تولید پاشیده و هم چنان بلای جان اقتصاد استان و کشورند، به قیمت ورشکستگی تولیدات داخل پشت ویترین فروشگاه ها جاخوش کرده اند و قفلی شده اند بر چرخ های تولید. بیکاری در سایه بی مهری به تولید و بر باد رفتن برنامه های حمایت از تولیدکننده همگی از تبعات واردات بی رویه است که این روزها مهر قاچاق را نیز بر پیشانی خود دارند و بی محابا در فروشگاه های استان مبادله می شوند.شکاف پیش آمده در حمایت از تولید کجاست که هم چنان بازار استان، عرصه تاخت و تاز کالاهای خارجی است.
در سال های اخیر در کارگروه های حمایت از تولید و سرمایه گذاری به چند پرونده رو به ورشکستگی رسیدگی شده که پشت مشکلات همه آن ها، کالاهای خارجی و واردات بی رویه نهفته است.
سال هاست که برنامه حمایت از تولید روی میز مسئولان استان قرار دارد و جلسات زیادی نیز در این باره تشکیل شده است، با این که تمام آن هایی که دستی در کار دارند از وضعیت نگران کننده واردات خبر دارند و تلاش هایی هم برای به حداقل رساندن ورود کالاهای وارداتی به استان دارند، اما کافی است یکی از خیابان های منتهی به مرکز اصلی شهر و بازار استان را با هدف بررسی وضعیت فروش کالاهای خارجی طی کنید تا واقعیت ها از پشت ویترین مغازه ها سرک بکشند و دستی برایتان تکان دهند.
سبقت کالای خارجی بر تولیدات داخلی
مشاهدات و گفت و گوی خبرنگار ما با فروشندگان و شهروندان گویای واقعیت تلخی است که توجه به آن، آثار مخرب وضعیت فروش کالاهای وارداتی در استان بر تولید داخلی را آشکار می کند.
یکی از فروشندگان با سابقه، درباره فروش کالاهای خارجی در فروشگاه های کیف و کفش می گوید: شاید به جرأت می توان گفت که بیش از 90 درصد کیف و کفشی که در بازار استان به فروش می رسد خارجی و وارداتی است.
وی با بیان این که نیمی از واردات در این بخش رسمی و قانونی و نیمی دیگر از مبادی غیر رسمی است، از واردات قطعه قطعه کفش خبر می دهد و می گوید: کفشی که دارای کفی و رویه چرم ترک با برند بنام است، از مبادی رسمی وارد و فقط در ایران دوخته شده است و با این که در فروشگاه ها با نام کفش ایرانی فروخته می شود، اما در واقع جنس، تولید ترکیه است و سودی برای تولید کنندگان ندارد.
وی از ممنوعیت برخی کالاهای ترک و برخورد دستگاه های نظارتی استان با کالاهای خارجی خبر می دهد و خاطرنشان می کند: با این حال هنوز هم ممانعتی برای فروش این کالاها ایجاد نشده است و فروشندگان، کالاهای خاص را در پستوها نگهداری می کنند و به مشتریان می فروشند.
وی عنوان می کند: اگرچه فروشندگان ایرانی بودن محصولات را تأیید می کنند، اما بررسی زیره و رویه کفش ها چیز دیگری را نشان می دهد .
از فروش پوشاک، کیف و کفش وارداتی از فروشگاه های دارای مجوز که بگذریم به فروش و عرضه کالاهای وارداتی بدون مجوز در مکان های بدون مجوز و پستوی فروشگاه هایی می رسیم که سود را نصیب سودجویان و شوک منفی به بخش تولید وارد می کند.
برند های نا آشنا
اما در فروشگاه های لوازم خانگی شهر چه می گذرد؟ کدام نام و برند ایرانی است که در این فروشگاه ها به فروش می رسد و چشم ها را می نوازد و برقی از امید به دیدگان هدیه می کند؟
وضعیت در بخش لوازم خانگی شاید ناامید کننده تر باشد. از لوازم برقی چینی و سرویس های قاشق و چنگال، همه برندهای نام آشنای ترکیه و نام های ناآشنای چین و بازارهای مشترک در بازار موجود است و تولید داخل گاهی در گوشه غربت فروشگاه ها خاک می خورد و کاری برای فروش آن ها انجام نمی شود.
یکی دیگر از فروشندگان با بیان این که کالاهای خارجی در بازار لوازم خانگی طرفداران بیشتری دارد، می گوید: لوازم خانگی تولید داخل توسط قشر خاصی از جامعه خریداری می شود، اما بیشتر مردم تمایل به خرید برند دارند.
عرضه کالای خارجی با خیالی آسوده
اما خیابانی در هسته مرکزی شهر، برای برطرف کردن نیاز جامعه ای خاص که طالب کالای خارجی و ارزان هستند، وجود دارد که بدون منع قانونی و با خیالی آسوده لوازم خانگی را که از مرزهای غربی کشور وارد می شوند می فروشند و ابایی نیز ندارند.
پای واردات و فروش محصولات خارجی و تحت فشار گذاشتن تولیدات داخل به این جا ختم نمی شود، تمام شهر زیر چکمه های واردات است، از برنج گرفته تا پودر ماشین لباس شویی و شامپو و صابون که برخی در عیان و برخی به دور از نگاه های نظارتی در زیر زمین ها و خانه ها فروخته می شود.
با این که هر از چند گاهی خبر از کشف و دستگیری وارد کنندگان غیرقانونی در استان شنیده می شود، اما هنوز اهرم نظارتی تا ایجاد وضعیت مطلوب راهی طولانی و همتی مضاعف نیاز دارد.
واردات بی رویه
در همین رابطه سرپرست اداره بازرگانی خارجی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی با بیان این که واردات از جمله سیاست های کلان و کلی است، می گوید: از آن جایی که انجام واردات در وضعیت قیمتی بازار و تولید کشورها تأثیرگذار است، همواره باید درصدد کاهش واردات باشیم تا بتوانیم در تمام بخش ها به خودکفایی برسیم.
«امین قربانی» می افزاید: اگرچه واردات کالا باید در صورت نیاز انجام شود، اما در بخش های مختلف شاهد واردات بی رویه هستیم.
وی با بیان این که انجام واردات، گاهی باعث کاهش و یا افزایش قیمت ها می شود، خاطرنشان می کند: واردات اثرات مختلفی از جمله تأثیر منفی بر تولیدات داخلی دارد، بر همین اساس عرضه محصولات داخلی باید در اولویت برنامه ها قرار گیرد.