تبصره هایی که بذر رقابت ناسالم را دانشگاه ها پاشید
تعداد بازدید : 51
اخراج در انتظار اعضای هیئت علمی راکد
نویسنده : جوان دلویی
آیین نامه ارتقای مرتبه علمی اعضای هیئت علمی در سال 90 با افزودن آیتم فرهنگی به دانشگاه ها ابلاغ شد که طبق آن باید هیئت های علمی دانشگاه ها علاوه بر انجام امور آموزشی و پژوهشی در فعالیت های فرهنگی هم شرکت می کردند که این موضوع با بحث های فراوانی روبه رو بود و متولیان امر را به فکر بازنگری آن انداخت. اسفندماه 94 آیین نامه بازنگری شده ارتقای مرتبه علمی اعضای هیئت علمی دانشگاه ها، تدوین و ابلاغ شد اما تبصره هایی که به این آیین نامه اضافه شد، بحث هایی را به راه انداخت و موجب نگرانی هیئت های علمی شد، به ویژه این که داشتن دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد و دکترا و انجام مطالعات و تحقیقات متعدد منطقه ای و بین المللی از جمله مواردی است که موجب نگرانی هیئت های علمی استان شده است.طبق این آیین نامه چنان چه اعضای هیئت علمی نتوانند تا 3 سال ارتقا یابند دچار رکود علمی و در نهایت اخراج می شوند. هیئت های علمی دانشگاه های خراسان از یکسان دیده شدن دانشگاه ها و در نظر نگرفتن شرایط خراسان شمالی و کمبودهاو محرومیت های دانشگاه ها گلایه دارند.
رواج رقابت ناسالم علمی
طبق خواسته برخی از اعضای هیئت علمی نامی از آن ها در این گزارش ذکر نمی شود.
یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه های استان عقیده دارد: با اضافه شدن آیتم های مختلف به آیین نامه ارتقای مرتبه علمی هیئت های علمی ، شرایط برای برخی از هیئت های علمی که با واسطه می توانند به دانشگاه های استان های دیگر برای استادی دانشجویان مقطع دکترا بروند، فراهم می شود و این به ضرر دیگر اعضای هیئت علمی دانشگاه های خراسان شمالی است.
او ادامه می دهد: این شرایط فقط موجب رقابت ناسالم در میان هیئت های علمی می شود و بازنگری آیین نامه ارتقا، طبق قانون نیست. وی اضافه می کند: با توجه به این که دانش آموختگان دانشگاه های پیام نور و آزاد در برخی از دانشگاه های دولتی به عنوان هیئت علمی جذب نمی شوند پس علت ایجاد دانشگاه های متعدد چیست؟
نسخه یکسان
عضو هیئت علمی یکی از دانشگاه های بجنورد بیان می کند: نسخه یکسانی برای تمام هیئت های علمی دانشگاه های کشور برای ارتقای مرتبه علمی نوشته شده است و این آیین نامه به ضرر برخی از هیئت های علمی دانشگاه های شهرستان هاست.
او عقیده دارد: وقتی در دانشگاهی مقطع کارشناسی ارشد و دکترا وجود ندارد هیئت های علمی آن دانشگاه باید چه کنند؟ اما تاکید بر فعالیت های پژوهشی مورد خوبی است که در آیین نامه لحاظ شده است که البته باید به این نکته اشاره کرد که هیئت های علمی را تحت فشار قرار ندهند که به دنبال حل مسائل کشورهای دیگر باشند بلکه با تحقیق و پژوهش آن ها دردی را از جامعه خودمان درمان کنند و مورد ارزیابی قرار دهند.
او اضافه می کند: احساس می شود این آیین نامه فقط موجب ایجاد دلهره برای اعضای هیئت علمی دانشگاه های استان که جزو دانشگاه های محروم کشور هستند، شده است.
یکی دیگر از اعضای هیئت علمی دانشگاه های خراسان شمالی هم آیین نامه بازنگری شده را به ضرر اعضای هیئت های علمی استان می داند اما می گوید: این آیین نامه یکی از بهترین و جامع ترین آیین نامه های وزارت علوم برای استادان است که آن ها را وادار به انجام کارهای مطلوب می کند.
او خاطر نشان می کند: اگر هیئت های علمی نتوانند تا 3 سال ارتقا یابند دچار رکود علمی می شوند و در نهایت قراردادشان لغو می شود و از دانشگاه اخراج می شوند.او تاکید می کند: البته این آیین نامه باید زمانی اجرا می شد که شرایط تمام دانشگاه های کشور یکسان بود ولی متاسفانه خراسان شمالی در زیر ساخت های پژوهشی و تحقیقاتی ضعیف است پس چگونه می توان انتظار داشت که هیئت های علمی دانشگاه های استان بتوانند طبق آیتم های این آیین نامه پژوهش انجام دهند و امتیاز بگیرند.
یک عضو هیئت علمی دانشگاه های بجنورد هم می گوید: با آیتم های فرهنگی که در آیین نامه وجود دارد موافقم اما اطلاع چندانی از آیتم های پژوهشی ندارم و فقط می دانم که اغلب هیئت های علمی نگران هستند که نکند ارتقا نیابند.یک عضو هیئت علمی موسسه های آموزش عالی غیر دولتی هم می گوید: آیین نامه را به طور کامل مطالعه نکرده ام اما شنیده ام که آیتم های پژوهشی آن به ضرر هیئت های علمی دانشگاه های استان است.
ارتقای کیفی دانشگاه ها
اما یکی از اعضای هیئت علمی و دانشیار دانشگاه های استان درباره این آیین نامه مدعی می شود: ماهیت آیین نامه خوب است زیرا ضعیف ها را از قوی ها تفکیک می کند چون در چندسال اخیر با رشد بی رویه دانشگاه ها روبه رو بودیم که از سویی باعث شد برخی هیئت های علمی با زد و بند و واسطه جذب دانشگاه ها شوند.به اعتقاد او این آیین نامه موجب کیفی شدن سطح دانشگاه ها می شود.
ترویج بداخلاقی علمی
اما رئیس مجتمع آموزش عالی اسفراین و یکی از اعضای هیئت امنای دانشگاه های استان در این باره می گوید: باید موضوع را از نگاه دیگری ببینیم این که توجه به پژوهش در این آیین نامه به معنای وادار کردن هیئت های علمی به تولید مقاله و پژوهش است و متاسفانه ایران رتبه های بالایی در تقلب علمی دارد، در خاورمیانه رتبه سوم تولید مقاله، در دنیا رتبه 16 تولید مقاله و در تبدیل علم به فناوری رتبه 100 را دارد یعنی فاصله بسیار زیادی در اثر بخشی مقالات داریم.دکتر«باقری نیا» می گوید: این آیین نامه ها چه بازنگری مجدد شود و چه نه موضوع اینجاست که هیئت علمی را وادار و مجبور می کنیم هر طور شده پژوهش کند تا بتواند رسمی، آزمایشی و دانشیار شود وگرنه از دانشگاه اخراج می شود یعنی اخلاق غیر حرفه ای را رواج می دهیم و استادان را مجبور می کنیم که پول بدهند مقاله بخرند،تقلب کنند و با کپی کردن تحقیق و مقاله تولید کنند و ترفیع بگیرند تا اخراج نشوند.او عقیده دارد: به مسائل آموزشی دانشجویان در این میان توجه نمی شود زیرا استادان مدام در پی تولید مقاله وتحقیق هستند و وقتی برای رسیدگی به امور دانشجویان ندارند.او اضافه می کند: اکنون برخی از هیئت های علمی فقط برای امتیاز گرفتن در کارگروه های فرهنگی شرکت می کنند و این به معنای ترویج بداخلاقی علمی است.وی تاکید می کند: به طور کلی آیین نامه استخدامی هیئت علمی وزارت علوم مشکل دارد که باید چاره اساسی برای آن اندیشیده شود.