وقتی مهر اصالت یونسکو هم اعتبار نمی آورد
تعداد بازدید : 140
بی مهری به دارندگان مهر اصالت یونسکو
گروه ادب و هنر
اعطای مهر اصالت یونسکو به صنایع دستی نخستین بار در سال 2000 میلادی توسط یونسکو و انجمن توسعه و ترویج صنایع دستی پایه گذاری و در سال 2001 به منظور حفظ، احیا و تداوم ارزش های بومی و سنتی هر منطقه اجرا شد و بعد از آن، در سراسر دنیا گسترش یافت. در این راستا آثاری موفق به دریافت مهر اصالت می شوند که علاوه بر خلاقیت در طرح، روش تولید و مواد اولیه اثرشان نشان دهنده هویت فرهنگی و ملی کشورشان باشد. ایران نیز تاکنون موفق به دریافت مهر اصالت در رشته هایی هم چون سراجی سنتی، نساجی سنتی، مسگری، گلیم، گلابتون سازی، عبابافی، حوله بافی، کلاه نمدی، سفالگری، دولچه دوزی، قلم کاری و پارچه بافی، حجاری سنتی و چاروق از یونسکو شده است. 3 اثر گلیم، حجاری سنتی و چاروق در خراسان شمالی موفق شده اند مهر اصالت یونسکو را دریافت کنند البته یک اثر دیگر از گلیم هم در استان در راه دریافت مهر اصالت است تا از این طریق، استان سهمی در بازارهای جهانی داشته باشد نکته ای که به گفته صنعتگران تاکنون محقق نشده و نیازمند همیاری دولت و دستگاه های دولتی است.
بی مهری به صنعتگران
«ملکی نیا» که سال هاست در زمینه حجاری سنتی فعالیت می کند، معتقد است: با توجه به آثار فاخری که در حوزه صنایع دستی وجود دارد انتظار می رفت آثار بیشتری در استان مهر اصالت یونسکو را دریافت کند، با این همه اگر قرار است اثری ثبت جهانی شود اما مورد توجه قرار نگیرد، خوشایند نیست.
او از این که بیشتر تبلیغات محدود به چند صنایع دستی شده است، گلایه می کند و می افزاید: این اتفاق مانع تبلیغات دیگر تولیدات شده است تا جایی که حتی تنها از یک اثر به عنوان هدیه استفاده می شود.
او که موفق شده است با اثر گردنبند سنگی، مهر اصالت یونسکو را دریافت کند، از این که اثرش چندان مورد استقبال قرار نگرفته و در استان چندان بهایی به آن داده نمی شود، ابراز ناخرسندی می کند.
او می گوید: با توجه به ظرافت هایی که در این گونه اثر وجود دارد اما رغبتی از سوی مردم برای خرید نیست و آن ها بیشتر از آثاری در قطعات بزرگ و با قیمت مناسب استقبال می کنند و هزینه بر و زمان بر بودن اثر سبب شده است تا مردم کمتر به سراغ این اثر بروند .
او معتقد است که صنایع دستی در کشور جایگاهی ندارد و بیشتر از کارهای چینی استقبال می شود در حالی که در عرصه صنایع دستی به واسطه این که باید قابل بازگشت به طبیعت باشند از موادی استفاده می شود که بالطبع قیمت آن بالا می رود.
وی اظهار می دارد: اگر بخواهند از صنایع دستی حمایت کنند نباید این آثار در نمایشگاه داخلی عرضه شود و باید میراث فرهنگی در نمایشگاه های مشترک بین المللی و یا در نمایشگاه های خارجی نسبت به عرضه آثار اقدام کند.
وی ادامه می دهد: افرادی که دستی در صنایع دستی ندارند در نمایشگاه خارجی حضور می یابند اما صنعتگران به دلیل نداشتن بودجه محرومند.
«معصومه ذوالفقاری» از دیگر صنعتگرانی که موفق به دریافت مهر اصالت یونسکو به نام خود شده است، به نقش صنعتگر در رونق صنایع دستی اشاره می کند و معتقد است: صنعتگر باید از این بستر برای تبلیغ استفاده کند تا بتواند بازارهای هدف را در دست بگیرد.
او با بیان این که برای عرضه تولیدات، نیازمند همت ملی هستیم و در کنار آن صنعتگر نیز باید تلاش کند آثار در جایگاه خود عرضه شود، تصریح می کند: صنعتگر به تنهایی توان رقابت با بازارهای جهانی را ندارد و متولیان باید در این زمینه برنامه ریزی کنند و آن ها را به درستی به مرحله اجرا بگذارند.
همت صنعتگران
با این که هنر «چاروق» قدمتی دیرینه دارد و همت صنعتگران فعال دراین عرصه سبب شد علاوه بر مهر اصالت ملی، این اثر نشان ملی یونسکو را نیز دریافت کند و به نام «امید محمدزاده» صنعتگر جوان استان در این رشته ثبت شود، اما گویا فعالان این عرصه نتوانستند بعد از این اتفاق آن طور که باید در بازارهای جهانی بدرخشند و در راستای عرضه تولیداتی با اصالت های منطقه گام بردارند.
«محمدزاده» بر این باور است که با وجود تلاش ها و حمایت های اداره کل میراث فرهنگی استان، برای ورود به بازارهای جهانی نیازمند عزم جدی دولت هستیم و سازمان میراث فرهنگی باید روی آثاری که موفق به دریافت مهر اصالت شدند در کشورهای مختلف مانور دهد و بسترها را فراهم کند.
وی عنوان می کند: صنایع دستی باید در بازارهایی عرضه شود که آگاهی و اشراف کافی نسبت به ارزش و جایگاه فرهنگ و سنت های ما داشته باشند.
زمینه برای حضور در بازار جهانی
در این میان «عابدی» معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی با بیان این که فراهم کردن بسترهای حمایتی در حوزه تسهیلات و در اولویت قرار گرفتن برای حضور در نمایشگاه های داخلی از برنامه های حمایتی از دارندگان مهر اصالت یونسکو است، می گوید: تاکنون برای صنایع دستی به عنوان هدیه جایگاهی درنظر گرفته نشده است اما سعی کردیم به اشکال مختلف از آنها حمایت کنیم.وی حضور نداشتن آثار دارندگان مهر اصالت یونسکو در بازارهای جهانی را متاثر از تحریم ها ذکر می کند و می افزاید: طبق تصمیم شورای جهانی صنایع دستی، از این پس آثاری که موفق به دریافت مهر اصالت یونسکو می شود در اختیار این شورا قرار می گیرد و در نمایشگاه ها ارائه می شود که در بازارهای بین المللی برای صنعتگر مثمر ثمر خواهد بود.