آتش نبود امکانات چشم جنگل ها و منابع طبیعی استان را سوزاند
تعداد بازدید : 345
چند «آب پاش» و«آتش بر» ودیگر هیچ
آتش سوزی در 147 هکتار جنگل و مرتع در سال جاری
نویسنده : بهروز
افشره
آتش که زبانه می کشد ترو خشک را با هم می سوزاند و امسال هم هزاران هکتار از اراضی و مراتع و جنگل های ما در آتشی که مردم بی احتیاط مسبب آن بودند سوختند و از دیگر سو نبود امکانات و تجهیزات و هم چنین نیروی انسانی کافی و آموزش دیده این آتش را شعله ورتر کرد.سال ها از تأسیس استان می گذرد اما هنوز هلی کوپتری برای اطفای آتش سوزی منابع طبیعی و جنگل ها و مراتع نداریم تا با کمک آن سرعت مهار آتش را افزایش دهیم و به گفته متولیان امکانات لجستیکی و تجهیزات انفرادی هم به اندازه کافی نیست و هم چنین در موقع ضرورت نمی توان بر کمک بهنگام دستگاه های مختلف تکیه کرد و همین ها موجب شده تا امسال با آتش سوزی های مراتع و جنگل ها جنگ تن به تن داشته باشیم و به گفته متولیان اگر کمک مردم محلی و بومی نباشد آتش سوزی ها پهنه وسیع تری را در بر می گیرد.
ماه قبل بود که خبر آتش سوزی 30 هکتار از مراتع و منابع طبیعی در نوار مرزی استان، دل همه طبیعت دوستانی را که با این مناطق و طبیعت راز و جرگلان آشنا بودند، آتش زد. این حریق 5 ساعت طول کشید و اگر چه با تلاش مردم و مسئولان اطفا شد اما به گفته متولیان و کارشناسان خطر هنوز هم به طور کامل رفع نشده است و از سویی منشاء این آتش سوزی در کشور همجوار بود نه در داخل مرزهای خراسان شمالی. از سویی در 2 روز گذشته نزدیک به 70 هکتار از منابع طبیعی و مراتع شیروان آتش گرفت و این آتش سوزی با وجود این که چند ساعت از آغاز آن در روز یک شنبه می گذشت اما تا عصر همان روز مهار نشد و علت آن هم نبود امکانات، تجهیزات مدرن و نیروی انسانی به اندازه کافی بود.به گفته شاهدان محلی اگر مشارکت افراد محلی ، شوراها و دهیاری ها نبود این آتش سوزی مهار نمی شد و ممکن بود ادامه پیدا کند. پیشتر در مرداد ماه هم آتش سوزی در مناطق مرزی ترکمنستان و در نزدیکی مرز ایران در منطقه جرگلان خراسان شمالی رخ داد.
به گفته مسئولان، روستاهای آیرقایه و اشتوت جزو مناطق درگیر آتش سوزی بودند.
سوختن حتی یک درخت هم زیاد است
این ها فقط یک پرده از آتش سوزی منابع طبیعی هستند. به گفته یک کارشناس ارشد محیط زیست طبیعی هر سال ده ها هکتار از مراتع و منابع طبیعی ما را می سوزد و نابود می شود و عامل انسانی مهم ترین دلیل بروز این رخداد است.
احمدیان می گوید: در هفته های اخیر بارها خبرهایی مبنی بر آتش سوزی در نقاط مختلف به گوش رسیده است که هریک به دلایل مختلف و اغلب به دلایل نقص ایمنی و اهمال انسانی رخ داده است. وی ادامه می دهد: اما شاید درد آورترین آتش سوزی ها ، آتش سوزی در منابع طبیعی کشورمان ازجمله جنگل هاست، جنگل هایی که طی صدها سال ایجاد شده اند ناگهان یک شبه به خاکستر تبدیل میشوند و دست آخر هم کاشف به عمل می آید که یک فرد سهل انگار با روشن کردن آتش در طبیعت باعث آتش سوزی گسترده در مناطقی مانند شیروان و فاروج شده که دردو روز گذشته شاهد آن بودیم.
وی تصریح می کند: اگرچه رئیس سازمان جنگل ها و مراتع کشور از کاهش 16 درصدی آتش سوزی در جنگل ها در 4 ماه نخست سال خبر می دهد اما در عین حال آماری ارائه داده مبنی بر این که در ماه های گذشته حدود ۶ هزار هکتار آتشسوزی در سطح جنگلها و مراتع اتفاق افتاده است و طی آن حدود ۵ هزار هکتار از مراتع و در حدود هزار هکتار از مراتع مشجر و جنگلها از بین رفته اند. وی می افزاید: یعنی درواقع به طور متوسط در سال 15 هزار هکتار جنگل و مرتع دچار آتشسوزی میشود که ۳۲۰ میلیارد تومان خسارت از این طریق وارد می شود اما سوختن جنگل و مراتع به زبان، ساده است اما در عمل برای شکل گیری این منابع صد ها سال زمان لازم است و سوختن حتی یک درخت هم زیاد به نظر می رسد آن هم در هنگامی که تبدیل نهال به یک درخت تنومند ده ها سال طول می کشد و برای تشکیل یک جنگل باید صد سال صبر کرد.
وی ادامه می دهد: نکته دیگر این که در کشور ما که به اذعان همه فعالان عرصه محیط زیست تقریبا همه گونه های جانوری در معرض انقراض قرار دارند با ازبین رفتن جنگل ها و مراتع دیگر جایی برای زندگی بسیاری از گونه های جانوری باقی نمی ماند و از سویی در یک آتش سوزی جنگلی صدها حیوان زبان بسته نیز از بین می روند، بنابراین با یک حساب سرانگشتی می توان متوجه شد که سوختن ۱۵۰ میلیون متر مربع جنگل در یکسال چقدر می تواند برای ما هزینه غیرقابل جبران داشته باشد.
آتس سوزی های نوار مرزی در راز و جرگلان و مراتع شیروان اگر چه زنگ خطری برای تجهیز امکانات و تامین نیروی انسانی لازم بود اما از همه مهم تر هماهنگی و همپوشانی لازم بین دستگاه هاست که می توانند بروز خسارت ها را به حداقل ها برسانند و این در حالی است که به گفته مدیر کل مدیریت بحران لازم است در این مواقع دستگاه های دیگر هم که می توانند وارد عمل شوند.
در عین حال «عظیمی» بر کمبود و نبود امکانات و تجهیزات و نیروی انسانی تأکید می کند و می گوید: برای تامین تجهیزات لازم برای اطفای حریق نیازهایی داریم که مهمترین آن هلی بورد و هلی کوپتر است که باید تامین شود.
مدیرکل حفاظت محیطزیست خراسان شمالی هم با بیان این که بارندگیهای خوب و پوشش گیاهی مناسب، زمینه برای وقوع آتشسوزی در عرصههای طبیعی را در روزهای گرم مهیا کرده است می گوید: از گردشگران انتظار میرود از روشن کردن آتش در زیر درختان اجتناب کرده و حتماً از خاموش شدن آتش اطمینان حاصل کنند و از سویی با گرم شدن هوا، این اداره کل در حال تدارک تجهیزات برای مهار آتشسوزیهای احتمالی است و نیروهای یگان حفاظت در حالت آمادهباش هستند.
«مطهری» در بخش دیگر سخنان خود به کمبودها و مشکلات برای اطفای حریق در عرصههای طبیعی استان اشاره و تصریح می کند: علاوه بر خرید خودروی پیکاپ آتشنشانی برخی تجهیزات موردنیاز برای اطفای حریق ازجمله تجهیزات فردی و آتش کوب نیز تهیهشده تا در زمان حوادث به کار گرفته شود.
وی بر اهمیت مهار آتشسوزی های احتمالی در جنگل گلستان نیز تأکید می کندو می افزاید: محیط زیست خراسان شمالی در زمینه اطفای حریق و مهار آتش سوزیها در عرصههای طبیعی با محدودیتهایی در تأمین تجهیزات مورد نیاز روبه رو است و کمبودهای اطفای حریق در تجهیزات انفرادی بیشتر است و از سویی اطفای حریق عرصههای طبیعی نیازمند اعتباری ویژه است که به استان ماداده نشده است.
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست هم در این مورد می گوید: با بودجه ای که برای سازمان در نظر گرفته اند فقط توانستیم چند آب پاش و آتش بر و تجهیزاتی اندک خریداری کنیم.مجید تقدیسی بیان می کند:با این تجهیزات فقط توانسته ایم اداره کل را مجهز کنیم و در شهرستان ها نتوانستیم کاری انجام دهیم.اگر هلی کوپتر داشته باشیم مهمترین مشکل اطفای حریق ما رفع می شود و می توانیم از سوختن بخش اعظمی از منابع طبیعی و مناطق تحت حفاظت محیط زیست جلوگیری کنیم که گمان نمی کنم بتوانیم امسال هم خریداری کنیم.
وی ادامه می دهد: علاوه بر امکانات، نیرو هم کم داریم و امسال با توجه به همین کمبود نیرو اگر چه توانستیم از گسترش آتش سوزی در جنگل های ارس جلوگیری کنیم اما باز هم 20 درخت ارس که عمری بالغ بر 500 تا هزار سال داشتند سوختند که از ذخایر ژنتیک ما بودند در حالی که اگر امکاناتی مانند هلی کوپتر بود می توانستیم در همان لحظه اول آتش را مهار کنیم. وی با بیان این که با توجه به وسعت مناطق تحت الحفظ باید 140 نیروی آموزش دیده داشته باشیم می گوید: متأسفانه فقط 60 نیرو داریم که بخشی از آن ها هم در واقع آچار فرانسه هستند نه نیروی آموزش دیده.مدیر کل آبخیز داری و منابع طبیعی هم با تأکید بر کمبود امکانات اطفای حریق در جنگل ها و منابع طبیعی بیان می کند:عمده مشکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی کمبود اعتبارات ، نیرو، امکانات و تجهیزات اطفای حریق است. وی می افزاید: امسال در ۱۴7 هکتار از عرصه های ما آتش سوزی اتفاق افتاده است و بیشتر آن ها بر اثر بی احتیاطی مردم بوده است.