یکی از مدیران سینمای ایران است؛ «محمد حیدری» را می گویم. او دبیر سی و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر به عنوان بزرگ ترین رویداد سینمایی کشور بود. این مدیر سینمایی مطرح اهل بجنورد است.برگزاری جشنواره فیلم و عکس سالوک در خراسان شمالی بهانه گفت و گوی ما با او شد که در ادامه می خوانید.
با توجه به این که شما سابقه فعالیت در بخش های مختلف سینمایی، به عنوان مدیر و هنرمند را دارید، به نظرتان ضرورتها و پیشنیازهایی که باعث برگزاری یک جشنواره می شود چیست؟
برگزاری جشنواره ها یا رویدادهای بزرگ فرهنگی، هنری مانند رویداد فجر با سابقه بیش از سی سال در وهله نخست به نظر میآید کار خیلی سختی نباشد؛ ولی با توجه به این که ساز و کار و ساختار خیلی به صورت مشخص و کامل به وجود نیامده بسیار کار سختی است. اصولاً بستری که برای چنین رویدادی باید وجود داشته باشد در کشورمان هنوز به طور کامل فراهم نیست.
یعنی امکاناتی که داریم درمقایسه با آن برنامه ای که می خواهیم پیاده کنیم پاسخ گو نیست. تجربیات افراد مختلف را در این چند سال داریم. افرادی که آمدند و حول و حوش برگزاری این جشنواره بزرگ چیزهایی کشف کردند و آورده هایی شاید با خود به همراه داشتند. ولی بعد از سی و پنج دوره برگزاری جشنواره فیلم فجر، بستر و امکانات برای چنین رویدادی هنوز فراهم نشده است.
حتی در خود تهران بر اساس امکاناتی که در سینماها وجود دارد این بستر فراهم نیست؛ در شهرستان ها و مراکز استان ها که جای خود دارد و قطعا آن بستر وجود ندارد. چون خیلی از مراکز استان های مان سالن سینما ندارند و برخی هم تنها یک سالن سینما دارند. تقاضاها روز به روز بیشتر می شود و حضور مردم در عرصه های فرهنگی و هنری پر رنگ تر می شود اما ما ظرفیتش را با توجه به تقاضا ها به وجود نیاوردیم. قطعا کمبود امکانات، برگزاری چنین رویداد مهمی را روز به روز سخت تر می کند. تعداد مخاطبان بیشتر می شود و باید در بخش فضاهای موجود فکرهای جدی شود. برای این که مردم در یک مقطع زمانی بیایند فیلم و تولیدات سینمای ایران را دریک سال به صورت جشنواره ای ببینند الزاماتی وجود دارد.
باید این جشنواره ها برگزار شوند و شور و هیجان را در مردم به وجود آورند. برگزاری جشنواره فیلم فجر با این بزرگی و عظمت کار بسیار سختی است و باز هم بیشتر از تجربیات افراد استفاده می شود. در صورتی که باید ساختار بسیار محکمی داشته و کاملا حرفه ای باشد و امکاناتی به این جشنواره و فضا اضافه شود.
جشنواره فیلم فجر چه خروجی برای کمک به هنرمندان به خصوص سینماگران شهرستانی داشت؟
شاید بستر کاملا برای هنرمندان شهرستانی فراهم نیست. چون شهرستانیها در بخش تولید آثار خیلی دخیل نیستند و بیشتر هنرمندان تهرانی آثار حرفه ای تولید می کنند. تولیدات برای نخستین بار در جشنواره فیلم فجر رونمایی می شود و اصولاً این فضا در استان ها و یا مراکز شهرستان ها فراهم نیست. به ندرت اتفاقی غیر از این می افتد. مثلاً در دوره قبلی جشنواره فیلم فجر، فیلمی در استان آذربایجان شرقی تولید شده بود و در جشنواره به نمایش در آمد. این شرایط در مراکز استان ها فراهم نیست. وقتی مرکز استانی تنها یک سینما دارد و شاید همان یک سینما در خیلی از مراکز استان ها به صورت مجتمع فرهنگی است و رویدادهای دیگر هم درآن اتفاق می افتد و تمام و کمال در اختیار مخاطب به عنوان سالن سینما نیست، خیلی نباید انتظار داشت در بخش تولیدات اتفاق های جدی بیفتد؛ چون تولیدات سینمایی نیازمند امکانات و حمایت هایی است که شرایطش در مراکز استان ها فراهم نیست و در این بخش کاری انجام نشده است.
در دهه های 60 و 70 برخی دفاتر در مراکز استان ها مثل اصفهان، مشهد و تبریز فعال بود؛ ولی اکنون آن ها وجود ندارند و امکانات و همه پتانسیل ها در تهران تجمیع شده است و هر فردی حتما باید بیاید پایتخت کار تولید و سپس در جشنواره شرکت کند. اگر بخواهند فکر جدی تری برای هنرمندان شهرستانی شود باید بسترش در خود مراکز استان ها فراهم شود.
چون خیلی از هنرمندان از مراکز استان ها و شهرستان ها به تهران آمده و به علت عدم امکانات و برنامه به پایتخت هجوم آورده اند و دارند از امکانات پایتخت استفاده می کنند که به نظرم این تجمیع به حرفه ای بودن سینمای ایران نتوانسته کمک شایانی کند.
چه پیشنهادی دارید برای این که هنرمندان شهرستانی به پایتخت مهاجرت نکنند و در استان خود فیلم بسازند؟
پیشنهاد دادن شعار است، چون بسترش فراهم نیست. همان گونه که اشاره کردم وقتی مرکز استانی سینما ندارد شوخی است که پیشنهاد بدهم. حق طبیعی فیلم سازان جوان است که در شهر خودشان امکاناتی داشته باشند و فیلم تولید کنند. ولی به نظرم اگر بخواهم حرفی بزنم که مهاجرت نکنند خیلی شوخی است چون باید بسترش خیلی در سطح پایین تری فراهم شود. منظورم این است که همه امکانات در تهران متمرکز نشود البته این هم پاسخ گوی شهرستان ها نیست.
شوخی است که در کل کشور ما 260تا270 سالن سینمای فعال داریم که 80 درصد آن در تهران است و 20 درصد دیگر درشهرستان هاست. هر استانی سهمش یک سالن سینماست و نهایتا برخی مراکز استان ها شاید دو سالن داشته باشند.
با توجه به حجم سالن سازی که خوشبختانه در بخش خصوصی انجام می شود امیدوارم مسئولان استانی مثل استانداری و شهرداری بر اساس قوانین موجود از مراکز فرهنگی بخش خصوصی حمایت کنند.
در وهله اول سالن سازی شود تا مخاطب بیاید فیلم ببیند و بعد وقتی حجم مخاطب و تقاضاها بالا برود تولیدات هم قطعا افزایش پیدا می کند. شاید امکانات به مراکز استان ها کشیده شود و آن ها هم بتوانند فیلم تولید کنند و در این بخش قرار بگیرند.
جشنواره فیلم، فیلم نامه و عکس سالوک بعد از 11 سال در استان خراسان شمالی برگزار شد؛ آیا برگزاری مداوم جشنواره ها در پیشرفت سینمای شهرستان ها و کشور میتواند تاثیر بگذارد؟
برگزاری هر رویداد هنری در شهرستان ها و مراکز استان ها می تواند شرایط خیلی خوبی را برای هنرمندان شان به وجود آورد. متاسفانه عدم تداوم به کیفیت جشنواره لطمه می زند. با تغییر مدیریت ها همه چیز تغییر می کند و شاید خیلی از این نگاه ها دغدغه فردی شود به جای این که تبدیل شود به یک برنامه ریزی دراز مدت و بر اساس فکر و اندیشه جدی تاثیراتش را در استان و کشور بگذارد. متاسفانه با تغییر مدیریت ها به دلیل این که برنامه ریزی و چشم اندازی برای آن رویداد وجود ندارد، شاید آن اتفاق تعطیل شود صرفا بر اساس دغدغه مدیری یا تیمی که مستقر می شود. به نظرم به دلیل عدم برنامه ریزی در سطح کلان در بخش های مدیریتی فرهنگ و هنر کشور است که خیلی توجه جدی به این بخش نشده است. شاید بخش زیادی از اتفاق هایی که می افتد به دلیل پی گیری جوانهایی است که می آیند و مطالبه می کنند و شاید برخی از این رویدادها در بعضی استان ها برگزار شود. هر چقدر این جشنواره ها در استان ها برگزار شود به نفع فرهنگ و هنر کشور است، چون این بخش هر چقدر گسترش پیدا کند قطعا تاثیرش را در زندگی اجتماعی و سیاسی ما می گذارد. ولی متاسفانه خیلی در این عرصه کار نشده است. همه این جریانات یک جاهایی براساس یک حرکت دغدغه مند از سوی شخصی یا گروهی شکل می گیرد و تبدیل به یک جریان فرهنگی و هنری میشود.
رد پای جریان جوانهای مطالبهگر در این عرصه را در استان خراسان شمالی هم میشود پی گیری کرد؟
از اولین دوره تئاتر رضوی در استان خراسان شمالی شاهد بودم که استقبال بی نظیری شد. کسی باورش نمی شد برای هر نمایشی در هر سالن 500، 600 نفر مخاطب وجود داشته باشد و بیننده نمایش ها باشند. کلا چون در مراکز استان ها جریان های فرهنگی ادامه دار نیست به این دلیل مردم نمی توانند روی آن حساب باز کنند. با توجه به مطالبه ای که مردم دارند به خصوص نسل جوان، امروز قطعا این نگاه ها گسترده تر است و ایده های زیادی وجود دارد. نگاه کردن به همه ایده ها و دیدن همه این نگاه ها و آدم های خلاقی که دارند وارد این عرصه می شوند احتیاج به مدیریت و برنامه ریزی دارد. قطعا نه تنها در استان خراسان شمالی بلکه در همه استان ها این مشکل به دلیل عدم استمرار مدیریت ها وجود دارد. همیشه شاید جریانی در یک تاریخی به وجود می آید و بعد دوباره فروکش می کند و شاید در دوره بعد اتفاق دیگری بیفتد و شاید اصلاً نیفتد.