چراغ رو به خاموشی کارگاه های راهسازی در محور بجنورد-گلستان
تعداد بازدید : 258
اولویت دار ترین مصوبه سفر رئیس جمهور، بدون غلتک
نویسنده : محمد آگاهی
«مرگ وعده ها در جاده مرگ»؛ این تعبیر در محور بجنورد-گلستان را پیمانکاران و ده ها کارگر ساختمانی شاغل در این محور به خوبی درک می کنند. پیمانکارانی که با وعده های پی در پی مسئولان مختلف تمام بنیه مالی خود را صرف حذف جاده مرگ کردند اما 9 ماه است که خبری از پرداخت شدن 670 میلیارد ریال طلب آن ها نیست تا پول کارگرانشان را پرداخت کنند. رئیس جمهور 2 سال پیش اختصاص هزار و 600 میلیارد ریال اعتبار برای حذف جاده مرگ را در صدر مصوبات سفر خود به خراسان شمالی قرار داد اما بنابر اعلام مسئولان راه و شهرسازی تاکنون 600 میلیارد ریال آن البته در قالب اوراق قرضه پرداخت شده است. اوراقی که البته جای تزریق نقدی را برای پیمانکاران نمی گیرد تا با آن و اجرای پروژه، آمار مرگ هموطنان و هم استانی ها را در این جاده کمتر کند. با توجه به تخصیص نیافتن اعتبارات لازم تاکنون تنها 55 کیلومتر از 140 کیلومتر جاده مرگ حذف شده است و هم اکنون نیز اولویت دار ترین مصوبه سفر رئیس جمهور به خراسان شمالی بدون غلتک مانده است.
با این وجود پیمانکارانی که خود از نزدیک شاهد مرگ افراد مختلف در این جاده بوده اند حاضر هستند با کمتر شدن سودشان کار خود را ادامه دهند اما 9 ماه است که از آن هم محروم شده و درمانده شده اند که با میلیارد ها ریال بدهی چگونه پاسخگوی طلبکاران و کارگرانشان باشند. کارگرانی که حتی شب عید نه تنها عیدی و پاداش نگرفتند بلکه حقوق معوقه آن ها نیز پرداخت نشد تا شرمنده خانواده شان نشوند. اما تأسف بار تر زمانی است که می شنویم 12 نفر تاکنون در قسمت های 2 طرفه این قتلگاه استان طی سال جاری جانشان را از دست داده اند و خانواده هایی داغدار و بی سرپرست شدند. 2 هفته مانده به آغاز سفرهای تابستانی و اوج تردد در جاده موسوم به مرگ، راهی آن می شوم تا آخرین اقدامات انجام شده را از نزدیک ببینم. اکنون که 10 کیلومتر نخست این محور چهاربانده شده است با خیال راحت از آن عبور می کنیم. با آن که در ماه رمضان قرار داریم اما تردد همچنان در این محور زیاد است. البته اغلب رانندگان خودروهای سواری اهالی خراسان شمالی هستند که برای سرکشی از باغ ها و مزارع خود عازم روستاهای واقع در این محور شده اند و با پیچ و خم ها و خطرات آن آشنا هستند اما همین رانندگان آشنا نیز ممکن است با آغاز سفرهای تابستانی و عبور رانندگان ناآشنا و خواب آلود با خطر تصادفات و مرگ مواجه شوند.
خبری از آسفالت نیست
با پایان 10 کیلومتر نخست ماشین های راهسازی نمایان می شوند. تا 4 کیلومتر بعدی خودروهای راهسازی شرکت توس نصیر دیده می شوند و آن چه مشخص است این 4 کیلومتر آماده آسفالت ریزی است اما خبری از آغاز عملیات آسفالت ریزی نیست. با کارگران که صحبت می کنم آن ها می گویند کار نیمه تعطیل است و شرکت پولی ندارد تا با آن آسفالت بخرد و کار ادامه پیدا کند. کارگران شروع به درددل می کنند و از پرداخت نشدن حقوق، پاداش و معوقات خود می گویند. در تماس با مدیر شرکت توس نصیر وی با تأیید نبود اعتبار لازم برای آسفالت 4 کیلومتر آماده شده و پرداخت نشدن حقوق کارگران اظهار می کند: از پایان مهرماه سال گذشته که مقداری اسناد خزانه اسلامی به ما داده شد دیگر هیچ پرداختی نداشته ایم. «پیوندی» ادامه می دهد: برای خرید قیر و آسفالت به نقدینگی نیاز داریم اما با توجه به نبود نقدینگی بیش از 5 ماه است که حقوق و معوقات کارگران را پرداخت نکرده ایم و اگر نقدینگی وجود داشت شرکت ما می توانست این 4 کیلومتر را سال گذشته آسفالت کند و به بهره برداری برساند. وی خاطرنشان می کند: اگر مسئولان همت کنند و نقدینگی لازم را تأمین کنند می توانیم قبل از شهریورماه و در اوج مسافرت های تابستانی کیلومتر 10 تا 14 این محور را زیر بار ترافیک ببریم. مدیر این شرکت با انتقاد از بی انضباطی مالی در پرداخت نقدینگی به پیمانکاران و پرداخت پول به جای فصل کار و گرما در فصل سرد بیان می کند: این موضوع کیفیت کار را کاهش می دهد.
این جا پیشرفت صفر است
با پایان کیلومتر 14 متوجه می شویم همچنان پس از گذشته 8 سال از آغاز پروژه 4 بانده کردن محور بجنورد - گلستان کار عمرانی در کیلومتر 14 تا 20 آغاز نشده است و پیشرفت پروژه در آن صفر است. به گفته مدیر شرکت توس نصیر هنوز به دلیل نقدینگی منازل روستاییان و املاک کشاورزی آنان تملک نشده است تا کار در این محدوده آغاز شود. با پایان کیلومتر 20 جاده دوباره 4 بانده و خیال مان راحت می شود که دیگر خودرویی با انحراف به چپ و سبقت خطرناک جان مسافران را به خطر نمی اندازد. با گذر از شهر آشخانه خوشبختانه تا 6 کیلومتر پس از آن نیز جاده چهار بانده است اما با پایان آن جاده دو طرفه و دوباره خطرناک می شود و با عبور هر کامیون و خودرویی که با سبقت غیر مجاز به ما نزدیک می شود مرگ را جلوی چشم مان می بینیم. هر چند پروژه بعد از کیلومتر 6 آشخانه ادامه پیدا کرده است اما به عینه کندی پیشرفت کار نسبت به سال گذشته دیده می شود و با وجود آن که خودروهای راهسازی حضور دارند اما توقف کرده اند و کار به نظر تعطیل می رسد. با رسیدن به محدوده روستای کشانک و پس از آن دیگر خبری از خودروهای راهسازی نیست و تا 20 کیلومتر پس از آن و رسیدن به روستای چمن بید همچنان پیشرفت کار در این قطعه چیزی نزدیک به صفر است و اندک محدوده هایی که چند سال گذشته خاک برداری شده بود دوباره جای آن ها علف سبز شده و به قول راننده همراه ما با این شرایط تا 3 سال آینده هم نمی شود به چهار بانده شدن این محدوده امیدوار بود.
با رسیدن به پلیس راه چمن بید توقف می کنیم و با کارشناسان پلیس راه به گفت و گو می نشینم. فرمانده پلیس راه چمن بید با اشاره به تأثیر بهره برداری از 24 کیلومتر بهره برداری شده طی سال گذشته می گوید: هر چند در گذشته ما در این محدوده به طور مداوم و در فواصل کوتاه شاهد تصادفات مرگبار بوده ایم اما از مهرماه سال گذشته تاکنون تصادفات مرگبار کاهش چشم گیری داشته است و طی سال جاری تاکنون تنها یک نفر بر اثر بی احتیاطی و واژگونی خودرویش در این محدوده روانه بیمارستان شد اما در محدوده حوزه استحفاظی ما که هنوز 4 بانده نشده است تاکنون 10 نفر جانشان را بر اثر تصادفات از دست داده اند و طی 2 ماه نخست سال جاری نیز 47 فقره تصادف جرحی با مصدومیت 59 نفر رخ داده است. به گفته سرگرد «مهربان» طی این مدت انحراف به چپ و تصادفات رخ به رخ بیشترین علت تصادفات در این محور بوده است. وی خاطرنشان می کند: طی این مدت نسبت به مدت مشابه سال گذشته تعداد تصادفات جرحی نیز 6 فقره کاهش یافته که نتیجه بهره برداری از پروژه در محدوده هایی از این جاده بوده است. وی تصریح می کند: به طور قطع با بهره برداری از ادامه پروژه ما شاهد کاهش چشم گیر تصادفات مرگبار نه تنها در این محدوده بلکه در استان خواهیم بود. آمار پلیس راه خراسان شمالی گواه صحبت های این کارشناس پلیس راه است چرا که طی سال جاری تاکنون در مجموع 25 درصد قربانیان سوانح جاده ای استان در محور بجنورد-گلستان بوده است. آماری که البته طی 3 سال گذشته چیزی نزدیک به 50 درصد بود اما با اقدامات انجام شده هر سال روند کاهش به خود گرفته است و اگر وعده های دولتمردان سر موعد انجام شده بود امروز دیگر جاده مرگ تبدیل به جاده زندگی شده بود.
3 ماه طلایی
درباره چرایی تعطیلی پروژه در این محدوده مدیر شرکت آب و خاک از به وجود آمدن مشکلی جدید به جز پرداخت نشدن مطالبات و نقدینگی برای پیمانکاران خبر می دهد و می گوید: بیمه تأمین اجتماعی اوراقی را که دولت به شرکت های پیمانکاری داده است به عنوان بیمه کارگران نمی پذیرد و هم اکنون حدود یک ماه و نیم است که این شرکت به دلیل مورد تأیید بیمه نشدن کارگرانش کار را تعطیل کرده است. «وزیری» می افزاید: 70 میلیارد ریال آورده ام را در این محور هزینه کرده ام اما وعده های مسئولان محقق نشده است و دیگر از همان اوراقی که پیمانکاران را دچار زیان می کرد هم خبری نیست تا حداقل پشتوانه مالی داشته باشیم. وی ادامه می دهد: با همین شرایط با توجه به قولی که داده بودم باز هم در تلاش بودم تا بتوانیم عملیات آسفالت ریزی را آغاز کنیم اما دیگر با توجه به بیمه نبودن کارگرانم نمی توانم به کار ادامه بدهم. وی خاطرنشان می کند: به جای واریز پول نقد اوراق ارائه شده از طرف دولت به حساب مرکزی بیمه داده شده است اما تأمین اجتماعی خراسان شمالی پول نقد می خواهد و به همین دلیل لیست بیمه کارگران ما را نپذیرفته است. وی تصریح می کند: تاکنون در اغلب استان های کشور سرمایه گذاری عمرانی کرده است اما تاکنون هیچ استانی را مانند خراسان شمالی در بی توجهی به پیمانکار و نداشتن تعامل لازم با پیمانکار ندیده است. وی تصریح می کند: با سرمایه گذاری شرکت ما برای 100 نفر به طور مستقیم و 200 نفر به شکل غیر مستقیم در خراسان شمالی اشتغالزایی ایجاد شده است و در این مدت همه تلاشمان را کرده ایم تا با این شرایط پرداخت نقدینگی هر چه سریعتر این پروژه بهره برداری شود و افراد کمتری کشته و مجروح شوند. به گفته «وزیری» با تزریق 30 میلیارد ریال نقدینگی 8 کیلومتر قطعه آماده آسفالت ریزی طی 2 ماه بهره برداری می شود. وی نیز با اشاره به گذشت 3 ماه فرصت مناسب برای آسفالت ریزی می گوید: سال گذشته به دلیل ارائه دیر هنگام اوراق در نزدیکی های فصل سرما قطعات آماده آسفالت ریزی را آسفالت کردیم و به همین دلیل جاده و آسفالت آن کیفیت لازم را ندارد و اگر نقدینگی امسال نیز به موقع تزریق نشود دوباره شرایط سال گذشته تکرار می شود و آسفالت ریزی در زمان مناسب انجام نخواهد شد.
مدارک نیامده است
اما در رابطه با ادعاهای پیمانکاران محور بجنورد-گلستان کارشناس ارشد سازمان تأمین اجتماعی خراسان شمالی این ادعاها را رد می کند و می گوید: مدارکی بابت ارائه اسناد اوراق به جای نقدینگی به دفتر مرکزی بیمه داده نشده است و کارشناسان بیمه استان نه تنها در دفتر خود بلکه به هر جایی که پیمانکار بگوید حاضرند بروند و اسناد را بررسی کنند و در صورت ارائه سند لیست بیمه کارگران آنان تایید خواهد شد. «رضایی» با بیان این که تاکنون تعاملات لازم با شرکت های پیمانکاری انجام شده است اظهار می کند: برخی از شرکت های پیمانکاری این محور از سال 1391 تاکنون بیمه کارگران شان را پرداخت نکرده اند و تأمین اجتماعی خراسان شمالی نیز بیش از این نمی تواند خارج از ضوابط و مقررات عمل کند.
بیشترین نقاط حادثه خیز
در ادامه سفربه جاه مرگ با پایان قطعات بهره برداری شده دوباره وارد جاده 2 طرفه ای می شویم که بیشترین نقاط حادثه خیز از 26 نقطه حادثه خیز شناسایی شده در این محور 140 کیلومتری در این محدوده 30 کیلومتری قرار دارد اما آن چه بدیهی است این است که پیشرفت پروژه در 30 کیلومتر وحشت آفرین پایانی این محور همچنان نزدیک به صفر است. طی سال های گذشته مسئولان استانی بارها وعده آغاز عملیات در 15 کیلومتر از این قسمت را داده بودند اما از عملی شدن این وعده مسئولان خبری نیست و به نظر می رسد ما همچنان باید منتظر شنیدن خبرهای دردناک همچون سال های گذشته در این محدوده باشیم. محدوده ای که هر چند نیمی از آن در جنگل زیبای گلستان قرار دارد که میلیون ها مسافر را به سمت خود می کشاند اما این رانندگان باید از پیچ های 90 درجه ای عبور کنند که همواره زوزه مرگ از آنان به گوش می رسد. هنگام بازگشت از این پیچ های دلهره آور با خودم می گویم کاش رئیس جمهور خود یک بار از این جاده عبور کند و به یاد بیاورد که 2 سال پیش در همین زمان چه وعده ای به میلیون ها زائر امام رضا (ع) و گردشگران جنگل های زیبای گلستان و طبیعت زیبای خراسان شمالی داد. البته در این میان نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی نیز می توانند تأثیر گذار باشند اما به قول یکی از مسئولانی که دوست ندارد نامش ذکر شود دریغ از کوچکترین توجهی از طرف نمایندگان استان به این جاده . نمایندگانی که برخی از آن ها در دوران کاندیداتوری به مردم وعده می دادند در صورت انتخاب حذف جاده مرگ را در اولویت برنامه هایشان قرار خواهند داد.