ردپای بی قانونی در پرداخت بیمههای کارگری
نویسنده : بیابانی
این روزها کم نمی شنویم شکوه و شکایت کارگرانی را که بیمه هایشان همچنان اندر خم کوچه اول است ولی می گویند چه می شود کرد؛ بازار کاری نیست که بشود دست به انتخاب زد و تن به این شرایط سخت نداد.
بر همین اساس قانونگذار الزاماتی را برای کارفرمایان در نظر گرفته است که یکی از مهم ترین آن ها علاوه بر پرداخت حقوق مصوب، تحت پوشش بیمه قرار دادن تمام کارگرانی است که تحت پوشش بیمه دیگری نیستند ولی در این میان آن چه مسلم است این که برخی از کارفرمایان در این آشفته بازار اشتغال، راه هایی برای دور زدن و حتی گریز از قانون یافته اند و دولت هم راهکاری برای حمایت و برداشتن موانع بیمه کارگران برای کارفرمایان ارائه نمی دهد.
«شهسواری» کارگر یک شرکت خدماتی است که در این ارتباط می گوید: روز اول کفش آهنین به پا می کنی و جویای کار می شوی اگرچه هر روز بارقه های امید در دلت کمرنگتر می شود ولی رفته رفته سطح توقعت را پایین می آوری تا از بلاتکلیفی و بیکاری درآیی چون شرایط اقتصادی ایجاب می کند که سریع تر جذب بازار کار شوی.
وی با بیان این که برخی از کارفرمایان از این شرایط سود می برند و جویندگان کار را به بیگاری می کشند، می گوید: هر روز از ترس این که از کار اخراج نشویم لب به اعتراض باز نمی کنیم و همچنان منتظر پرداخت حقوق معوق مان هستیم.
یکی دیگر از کارگران ساختمانی هم در این ارتباط عنوان می کند: کارگران ساختمانی از جمله مظلوم ترین اقشار جامعه کارگری به شمار می آیند. مشکلات کار دشوار و خطرناک از یک طرف و از طرف دیگر مشکل بیمه کارگران ساختمانی کمر ما را خم کرده است.
وی با بیان این که چند ماه است کرایه خانهام را پرداخت نکرده ام، ادامه می دهد: وقتی به مسئول کارگاه هم گلایه می کنیم از بی رونقی بازار ساخت و ساز می نالد و وعده سر خرمن می دهد، ولی او هیچ وقت نمی تواند درک کند که چطور می توانم هزینه های درمان فرزندم را که همچنان دفترچه بیمهاش تمدید نشده است پرداخت کنم.به گفته وی، وقتی بیمه کارگران به شکل مداوم پرداخت نمی شود نمی توانیم به آینده خوشبین باشیم و با شرایط فعلی حتی بازنشستگی نیز برای ما به رؤیا تبدیل شده است.
وضعیت بیمه کارگران برای بسیاری از کارفرمایان به یک چالش تبدیل شده است به طوری که «کاظمی» یک کارآفرین برتر در این باره می گوید: از روزی که ماده 80 در تأمین اجتماعی اعمال نمی شود، کارفرمایان به خصوص در مناطق کمتر توسعه یافته هم دچار خسران و ضرر شده و شرایطی را ایجاد کرده اند که به ضرر کارگر و کارفرماست.
وی با بیان این که این ماده قانونی به منظور ترغیب کارفرمایان به استفاده از نیروی کار جدید و افزایش اشتغال در سطح بنگاه های اقتصادی مصوب شده است، می گوید: با این قانون درصدی از سهم بیمه به کارفرمایان تخفیف داده می شد، برای همین انگیزه کارفرما برای تحت پوشش قرار دادن کارگران بیشتر می شد.
به گفته وی در حال حاضر کارفرما باید در هر ماه حدود 360 هزار تومان سهم بیمه کارگر پرداخت کند این در حالی است که تا قبل از این با اعمال ماده 80، تنها 180 هزار تومان پرداخت می شد.
وی با ابراز گلایه از ساز و کار سازمان تأمین اجتماعی ادامه می دهد: روند فعلی باعث فرار سرمایه گذار می شود زیرا سود اقتصادی برای سرمایه گذار در استان های کم برخوردار از جمله خراسان شمالی خیلی کمتر از مناطق برخوردار است در حالی که مبلغ سرمایه گذاری چندان تفاوت ندارد.
«کاظمی» از جمله سرمایه گذارانی است که 40 کارگر بیمه شده را تحت پوشش دارد. او در این باره می گوید: در شرایط فعلی اغلب کارآفرینان به فکر تعدیل 10 تا 15 درصدی نیرو هستند در حالی که پیش از این کارفرما هر سال به فکر رونق کسب و کار بود نه کوچک سازی و انتقال سرمایه به دیگر نقاط کشور.
رئیس روابط کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان شمالی در این باره می گوید:بر اساس ماده 148 قانون کار، کارفرما مکلف به بیمه کردن کارگران است .
«نباتیان» می افزاید: کارگران می توانند سوابق و مستندات خود را به کمیته های ویژه ای که در تأمین اجتماعی فعال هستند ارائه دهند و در نهایت با هر تعداد سابقه کاری که دارند بعد از اتمام قرارداد به اداره کار مراجعه و شکایت خود را در این زمینه مطرح کنند تا رسیدگی لازم انجام شود و بر همین اساس کارفرما نمی تواند از زیر بار مسئولیت خود شانه خالی کند و موظف به پرداخت حق بیمه خواهد بود.
به گفته وی، دوره ای به نام دوره آزمایشی در قرارداد کار پیش بینی شده است، این دوره برای کارگران ساده و نیمه ماهر یک ماه و برای کارگران دارای مهارت بالا هم 3 ماه است، در این دوره طرفین حق دارند قرارداد را فسخ و به کار خاتمه دهند ولی در هر صورت کارفرما ملزم به پرداخت حقوق کارگر است.
وی اظهار می دارد: در صنایع بزرگ استان به هیچ وجه تعدیل نیرو نداشتیم زیرا اگر این طور باشد باید آمار بیمه بیکاری و یا شکایت از کارفرما هم بالا برود.
وی خاطرنشان می کند: بر اساس نتایج بازرسی های انجام شده فقط کارگران شهرداری و پیمانکاران حقوق معوق دارند در عین حال هر کارگری در هر کارگاهی اگر حقوق پرداخت نشده دارد می تواند با مراجعه به اداره کار، پیگیر مطالبات خود باشد.