برخی با تولید غیر استاندارد مصالح ساختمانی جان و سرمایه را به بازی گرفته اند
تعداد بازدید : 234
جای خالی دوربینهای نظارتی قانون
نویسنده : اسدی
افشره
خشت اول برخی از ساخت و ساز ها در استان کج بنا نهاده شده است، خشت اول این بناهای ناامن استفاده از مصالح نامرغوب و غیر استاندارد است که به واسطه برخی سودجویی ها و ارزان تر شدن ساخت و ساز ها انجام می شود. با این که آمار متناقضی درباره استفاده از مصالح غیر استاندارد در استان وجود دارد و هیچ دستگاهی به درستی نمی داند که چنددرصد مصالح موجود در استان غیر استاندارد و نامرغوب است و به قول معروف توپ از این دستگاه به آن دستگاه پاس داده می شود اما به این موضوع اذعان دارند که بخشی از مصالح غیر استاندارد است و این خلاف مقررات ملی ساختمان است.
استفاده از مصالح غیر استاندارد یکی از آسیب های جدی ساخت و سازهای بخش مسکن و فعالیت های عمرانی در استان است همان طور که بارها تذکر داده شده است بخشی از مصالح استفاده شده در ساخت و سازها بی کیفیت و غیر استاندارد است، با این که رعایت استانداردهای لازم در به کارگیری مصالح ساختمانی در طرح های ساختمانی و عمرانی ضرورت دارد اما همچنان استفاده از این مصالح ادامه دارد.
در بخش ساخت و ساز های مسکن و بخش خصوصی استفاده از مصالح ساختمانی غیراستاندارد بیشتر از دیگر پروژه های عمرانی است، این امر با توجه به خطر پذیر بودن استان و قرار داشتن روی کمربند زلزله مخاطراتی را به دنبال دارد به نحوی که در زلزله دو ماه گذشته بجنورد شاهد تخریب واحدهای تازه ساختی بودیم که در مرحله نازک کاری بودند و پایان کار هم دریافت نکرده بودند. گذشته از مخاطراتی که این موضوع ایجاد می کند بار اقتصادی منفی هم برای استان دارد در زمانی که رکود صنعت ساختمان بیشترین ضربه را به مشاغل مرتبط می زند، و فروش به شدت کاهش یافته است همان تقاضا و بازار اندکی که برای مصالح تولیدی استان وجود دارد هم نصیب مصالح غیر استاندارد و ارزان می شود و مصالح تولید استان به اجبار دپو می شود.
مدیر فنی یکی از کارخانه های آجر ماشینی خراسان شمالی با بیان این که استفاده از مصالح غیر استاندارد به صنعت تولید مصالح ساختمانی استان ضربه زده است، می گوید: با این که مصالح استاندارد و با کیفیت در استان تولید می شود اما شاهد ورود مصالح غیر استاندارد از استان های همجوار مانند گرگان به استان هستیم.«گریوانی» با بیان این که شرایط آب و هوایی خراسان شمالی با گرگان بسیار متفاوت است، اظهارمی دارد: در استان بحث سرما وجود دارد بنابراین باید ویژگی هایی مانند یخ زدگی و جذب آب مصالح متناسب با منطقه خراسان شمالی باشد.وی ادامه می دهد: مصالح مورد نظر ممکن است در منطقه خودشان استاندارد های لازم را داشته باشد اما برای استان ما که افت دمای بیشتری در زمستان ها دارد این مصالح مناسب نیست و دارای حداقل های لازم هم برای ساخت و ساز نیست.
وی عنوان می کند: با این که استاندارد محصولات ساختمانی دارای رده بندی است اما در هنگام ساخت و ساز فقط به استاندارد نگاه می کنند و به رده بندی و مناسب بودن آن توجهی نمی شود.
وی با بیان این که محصولات وارد شده از گرگان فاقد کیفیت و ارزان قیمت تر از محصولات تولیدی استان است، ادامه می دهد: نظارت در این بخش توسط استاندارد انجام می شود اما بودجه دفاتر نظارت از تهران تأمین می شود که مبالغ کمی است و این موجب شده نمونه برداری ها از بازار مستمر نباشد. وی در باره نظارت دستگاه هایی همچون نظام مهندسی بر ساخت و سازها و استفاده از مصالح استاندارد، ابراز می دارد: نظارت ها بیشتر در زمان اجرای کار است و بیشتر این نظارت ها متمرکز بر نوع ساخت و نه کیفیت و استاندارد بودن مصالح استفاده شده است.
وی ادامه می دهد: این امر در حالی است که باید مصالح دارای استانداردهای خمشی و کششی باشند تا در مواقع زلزله توانایی و تحمل ارتعاش ها را داشته باشد، اما در ساخت و سازها به این موضوع توجهی نمی شود. وی با بیان این که اطلاعات درباره استاندارد مصالح ساختمانی در استان بسیار اندک است، می افزاید: باید به بحث آموزش استاندارد در استان بیشتر اهمیت داده شود.وی با بیان این که با وجود تأکید مسئولان نسبت به خرید مصالح استاندارد داخل استان این موضوع توسط برخی دستگاه ها اجرایی نمی شود ادامه می دهد: این امر در حدی است که برای پروژه ساخت بیمارستان امام حسن(ع) هم از مصالح وارد شده از گرگان استفاده شد.
وی به تبعات این فرآیند اشاره و ذکر می کند: از سال 95 با این که هیچ گونه افزایش قیمتی نداشتیم اما فروش محصولات کم شده و به اجبار تولیدات کارخانه دپو می شود.
رئیس نظام مهندسی خراسان شمالی در خبری منتشر شده از سوی روابط عمومی نظام مهندسی به رعایت نشدن قوانین ملی ساخت و ساز اشاره کرده است که در این خبر آمده است: «در زلزله گذشته بجنورد 4 هزار واحد ساختمانی در مناطق شهری خسارت دیده اند، این واحدها که عمدتا به شیوه سنتی و بدون توجه به قوانین و مقررات ملی ساختمان احداث شده اند.» توجه به این نکته حائز اهمیت است که مقررات ملی ساختمان شامل استفاده از مصالح استاندارد می شود.
ارزش هر بنا در مصالح به کاررفته در ساخت آن نهفته است و هر ساختمان باید بر اساس مصالح به کاررفته ارزشگذاری شود بنابراین برای این که ساختمان به عنوان یک کالای استاندارد و کالای باکیفیت مورد اطمینان بدل شود باید تمام مشخصات آن به صورت مستند در دفترچه های فنی و ملکی به ثبت برسد.
در خبر دیگری که از سوی بسیج مهندسان خراسان شمالی منتشر شده است به نامرغوب بودن مصالح غیراستاندارد استان و رابطه مستقیم آن با هدر رفت سرمایه و کاهش امنیت ساختمان ها اشاره شده است در این خبر عنوان شده است «در حالی که استفاده از مصالح ساختمانی غیراستاندارد و نامرغوب رابطه مستقیمی با هدررفت سرمایه و کاهش امنیت ساختمان ها دارد اما متاسفانه این موضوع در خراسان شمالی به صورت نگران کننده ای دیده می شود.
بیش از ۱۰ سال از اجباری شدن مقررات ملی ساخت و ساز می گذرد اما این مقررات همچنان در خراسان شمالی به درستی رعایت نمی شود، این موضوع در حالی روی می دهد که رعایت نشدن مقررات ملی ساخت و ساز امنیت جانی، مالی و آسایش شهروندان را در هنگام حوادث غیرمترقبه با خطر مواجه می سازد.
استفاده از مصالح ساختمانی غیر استاندارد و نامرغوب می تواند هدر رفت سرمایه را به دنبال داشته باشد اما بر اساس آمارهای ارائه شده بیش از ۳۰ درصد از مصالح ساختمانی مورد استفاده در ساخت و سازهای کشور به روش غیراستاندارد تولید می شوند آماری که متأسفانه برای خراسان شمالی به صورت دقیق اعلام نشده اما به نظر می رسد در این استان هم آمار چنین باشد.»
بر اساس گفته های تولید کنندگان حدود 90 درصد تیرچه و بلوک ها بدون استاندارد تولید می شوند و کم تعداد بودن کارگران ساختمانی دارای کارت مهارت و وجود مصالح ساختمانی غیر استاندارد از مهم ترین عوامل اجرا نشدن طرح های مقاوم سازی در خراسان شمالی محسوب می شوند نقایصی که برای رفع آنها و اجرای کامل طرح های مقاوم سازی، افزون بر نظارت دقیق در اجرای ساخت و ساز به کارگران ماهر و مصالح ساختمانی استاندارد نیاز است.
بر اساس آخرین اطلاعات موجود در پورتال دستگاه های متولی محصولات تولید شده از دانه های پلی استایرن نامرغوب هستند که دلیل آن استقبال زیاد مردم از آن و نیز هزینه های پایین تولید این مصالح در مقایسه با محصول استاندارد است. معان مسکن و ساختمان اداره کل راه و شهرسازی خراسان شمالی در این باره می گوید: اداره استاندارد متولی ارائه آمار میزان استفاده از مصالح غیر استاندارد در استان است و آمار باید از سوی این دستگاه ارائه شود.
«محمدی» با بیان این که نظارت هایی از سوی راه و شهرسازی بر استفاده از مصالح غیر استاندارد انجام می شود، اظهارمی دارد: هر جا شک و تردیدی وجود داشته باشد پی گیری می شود و مصالح کنترل کیفی می شوند.
وی با بیان این که ارزان تر بودن مصالح غیر استاندارد دلیل استفاده از آن است، ادامه می دهد: ساخت مسکن توسط بخش خصوصی بیشتر در معرض این آسیب قرار دارد.
وی عنوان می کند: بیشتر مصالح غیر استانداردی که در استان مورد استفاده قرار می گیرد شامل مصالح تولیدی از پلی استایلن، شن و ماسه، بلوک و آجر است.وی با بیان این که مصالح وارد شده از دیگر استان ها کنترل کیفی می شوند، ادامه می دهد: خریداران و مصرف کنندگان این مصالح باید این موضوع را رعایت کنند زیرا استفاده از مصالح غیر استاندارد دیگر استان ها پیگیری و با آن ها برخورد می شود.
معاون اداره کل استاندارد خراسان شمالی با بیان این که در سال جاری 2 هزار بازرسی از بازار استان انجام شده است، می گوید: 41 پرونده مصالح غیر استاندارد برای 599 مورد کالای نامرغوب و غیر استاندارد در استان تشکیل شده است.
«حلوانی» با بیان این که آماری از میزان مصالح غیر استاندارد در این نهاد وجود ندارد، اظهارمی دارد: اداره استاندارد تنها محصولات بازار را کنترل و بر آن ها نظارت می کند و کنترل مصالح در ساخت و سازها بر عهده نظام مهندسی است و آمار هم توسط این نهاد باید اعلام شود.وی ادامه می دهد: بیشتر کارگاه های تولید مصالح ساختمانی در استان پروانه استاندارد دارند و برخی دیگر در حال دریافت مجوزهای لازم هستند اما آماری از کارگاه های زیرزمینی وجود ندارد و رسیدگی منوط به رسیدن گزارش هایی از این کارگاه هاست.
وی ادامه می دهد: کنترل محصولاتی که از دیگر استان ها وارد می شود بر عهده نظام مهندسی است، زیرا این محصولات مانند مواد غذایی نیستند که وارد بازار شوند بلکه مستقیم به مکان های ساخت و ساز منتقل می شوند که در حیطه وظایف این دستگاه نیست.
وی عنوان می کند: نظام مهندسی باید تمام مصالحی را که در ساخت و سازها استفاده می شود کنترل و بررسی کند.
وی دلیل استفاده از مصالح غیر استاندارد را ارزان بودن این مصالح می داند و به این نکته هم اشاره می کند که کنترل و رصد بازار به شکل مستمر انجام می شود.
حقیقت موضوع این است که تصمیم گیری های درستی بر پایه اطلاعات و آمار دقیق انجام می شود بنابراین نداشتن آمار و اطلاعات برای تجزیه و تحلیل شرایط یک نقص عمده و مهم محسوب می شود و تا زمانی که استان برای تصمیم گیری های خود با نقص های آماری مواجه باشد این مشکلات در همه بخش ها ادامه دار خواهد بود. کنترل واردات محصولات از دیگر استان ها موضوع دیگری است که گویا با توجه کمی انجام می شود، بر اساس گفته تولید کنندگان مصالح ساختمانی استان بخش مهمی از کالاهای نامرغوب ره آورد واردات مصالح از دیگر استان هاست که باید مورد بررسی قرار گیرد. این نکته را نباید از یاد برد که خراسان شمالی روی کمربند حادثه قرار دارد و کمترین فاکتور حفاظت از سرمایه های ملی و انسانی رعایت استانداردهاست. جایگاه خالی آموزش هم موضوع دیگری است که به شدت احساس می شود. استفاده از مصالح غیر استاندارد به واسطه ارزانی نشان از بی اطلاعی برخی ها دارد که باید برای آن هم چاره ای اندیشید. خشت اول برخی سازه ها و مساکن در استان کج بنا نهاده شده است؛ این را به خاطر داشته باشیم.