سهامداران تعاونی ها ادعا دارند
تعداد بازدید : 149
تعاونی ها قربانی مدیریت دستگاه های متولی
نویسنده : اسدی
افشره
با این که تعاونی ها باید سهم مشخصی در اقتصاد کشور و استان داشته باشند اما این امر به دلیل مشکلات سلسله واری که در تعاونی های استان وجود دارد محقق نشده و تنها بخش ناچیزی از این سهم توسط چند تعاونی عملیاتی شده است.
در حالی که تعاونی ها در 25 درصد اقتصاد کشور باید سهم داشته باشند چه دلیلی دارد که این چنین جنازه تعاونی ها بدون متولی افتاده باشد؟ باید گفت تعاونی ها به حال و روزی افتاده اند که سهام داران بیشتر از این که به فکر ارتقا باشند در اندیشه توبه اند! سهام داران، مسئولان و دستگاه های متولی را مقصر می دانند، آن ها ادعا می کنند مدیریت دستگاه های متولی نتوانسته استعدادها را شکوفا کنند و به این سرمایه مردمی سامان بدهند. به اعتقاد آن ها تدبیر مدیران در خصوص تعاونی ها دارای علامت سوال های متعددی است و لذا تعاونی ها به جای پیشرفت، دچار پسرفت شده اند، سهام داران تمام کاسه کوزه ها را نثار مسئولان می کنند و معتقدند زمین گیر شدن تعاونی ها نتیجه مدیریت دستگاه های متولی است، اگرچه مسئولان ادعای دیگری دارند، آن ها مدیریت سنتی را دلیل زمین گیر شدن تعاونی ها می دانند.
خراسان شمالی دارای حدود 170 تعاونی روستایی است که نیمی از آن ها غیر فعال هستند. در سال 94 این استان بیش از 3 هزار و 200 تعاونی داشت که نیمی از آن ها غیر فعال بودند. با این که آمار دقیقی از میزان تولیدات این تعاونی ها و عملکرد اقتصادی آن ها در دست نیست اما به اذعان مسئولان، تعاونی های استان در سال های گذشته چندان موفق نبوده اند و رغبتی برای تشکیل تعاونی در استان وجود ندارد. به خوبی مشخص است که تعاونی های استان مانند تعاونی های کشور نتوانسته اند سهم خود را در اقتصاد محقق کنند و تعاونی های مختلفی همچنان درگیر مشکلات و مسائل مالی و مدیریتی هستند، این مشکلات در حالی است که تعاونی ها نقش مؤثری در بالا بردن نرخ اشتغال دارند و برای تامین استقلال اقتصادی کشور و ریشه کن کردن فقر و محرومیت اجرای اصل 44 قانون اساسی از مهم ترین گزینه هاست. اصل 44 قانون اساسی، «دولت»، «تعاون» و «بخش خصوصی» را به عنوان سه رکن اقتصاد ملی معرفی کرده و این به معنای اهمیت بالای تعاون و حضور بخش خصوصی در این بخش است.«اکبری» یک کارشناس اقتصادی با بیان این که نگاه خانوادگی و سنتی به تعاونی، سوء مدیریت و آگاهی کم از ظرفیت های این بخش از مهم ترین عوامل رکود تعاونی های استان است، می افزاید: فرهنگ تعاون و کار جمعی در استان هنوز تبدیل به فرهنگ عمومی نشده است و همچنان با توجه به سابقه نامناسب تعاونی ها در استان، رغبتی برای تشکیل تعاونی ها در استان وجود ندارد.وی می گوید: چالش های مدیریتی یکی دیگر از مشکلات تعاونی های استان است، چرا که هنوز از سیستم مدیریت سنتی بهره می برند و بیشتر تعاونی های غیر فعال استان هم دارای این شیوه مدیریتی هستند.
این کارشناس با بیان این که تعاونی های روستایی در استان با مشکلات متعددی مواجه هستند، ادامه می دهد: کمبود نقدینگی از مهم ترین مشکلات تعاونی های روستایی و کشاورزی است زیرا این تعاونی ها با سرمایه خیلی کم اعضا شکل می گیرند و توان مالی برای ادامه فعالیت و توانایی رقابت با تعاونی های دیگر استان ها را ندارند.
مسئول یکی از تعاونی های استان که بیش از 10 سال است که غیر فعال شده، می گوید: در سال های متمادی به دنبال احیای تعاونی بودیم اما کمبود نقدینگی، بدهی های بانکی و مشکلات اقتصادی مانع این حرکت شده است و ما با بیش از 3 هزار عضو همچنان غیر فعال هستیم و سودی از تعاونی نصیب ما نمی شود.
وی با بیان این که حمایت های لازم از تعاونی ها نمی شود، ادامه می دهد: بیشتر تعاونی ها در استان به جای تولید در کار خدمات هستند و این وضعیت در حال حاضر برای تعاونی ها صرفه اقتصادی ندارد. با این که برخی از تعاونی های تولید قوی در استان وجود دارند اما آن ها هم زیر ظرفیت خود فعالیت می کنند و بازار فروش کافی برای محصولات شان ندارند.
وی می افزاید: با این که می گویند مدیریت سنتی باعث رونق نگرفتن تعاونی ها در استان شده است اما در اصل بستر لازم و آموزش های مورد نیاز هم در این بخش در نظر گرفته نشده است.
وی با بیان این که زمانی تعاونی ها می توانند در اقتصاد استان سهیم باشند که پایه و اساس مستحکمی داشته باشند، ادامه می دهد: بنای بیشتر تعاونی های استان سست است و نمی توان از آن ها انتظار مشارکت در چرخه اقتصادی را داشت.«شیرزادی» مسئول یکی از برترین تعاونی های استان هم می گوید: مشکلات زیادی برای تعاونی ها و تولید در استان وجود دارد. شرکت تعاونی ما از سال 80 شروع به کار کرد و تاکنون با تلاش بسیار به فعالیت خود ادامه داده و در تمام این سال ها وعده ها و قول هایی داده شده و انتظار ایجاد کرده اما هیچ وقت عملیاتی نشده است.
وی مسائل مالیاتی تعاونی ها را یکی از بزرگ ترین مشکلات تعاونی های استان ذکر و اعلام می کند: با این که بر اساس قانون تعاونی ها 25 درصد از پرداخت مالیات معاف هستند اما این موضوع در استان اجرایی نمی شود.وی ادامه می دهد: پرداخت نشدن تسهیلات یارانه ای و حمایتی و پرداخت تسهیلات با سختی زیاد از دیگر مسائلی است که ما با آن مواجه هستیم.وی اضافه می کند: با این که گفته می شود تعاونی ها باید 25 درصد در اقتصاد کشور سهم باشند اما به دلیل مشکلاتی که وجود دارد این تعاونی تنها 2 درصد در اقتصاد استان سهیم بوده و این در حالی است که ظرفیت افزایش این توان وجود دارد.
وی با بیان این که قصد گسترش تعاونی را داریم اما با این شرایط کسی تمایلی به سرمایه گذاری ندارد، می افزاید: با این که در سال 90 درخواست دریافت تسهیلات برای خرید ماشین آلات را داشتم اما سال 94 تسهیلات مورد نظر به این تعاونی پرداخت شد و این در حالی است که در سال 90 دستگاه مورد نیاز یک میلیارد تومان بود و در سال 94، 4 میلیارد دلار و این موجب شد تمام سرمایه و زندگی خود را برای خرید ماشین آلات از دست بدهم و از جریان تولید و اقتصاد عقب بمانم.
وی ادامه می دهد: هیچ عارضه یابی در این بخش وجود ندارد و کسی پیگیر این موضوع نیست که چرا یک تعاونی موفق باید پسرفت داشته باشد.
وی اعلام می کند: در چنین شرایطی که تعاونی های استان غیرفعال و نیمه فعال هستند و یا زیر ظرفیت خود فعالیت می کنند به طور قطع نمی توان انتظار داشت که آن ها سهمی در اقتصاد استان داشته باشند.
در همین باره، رئیس اداره اشتغال اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان این که فرهنگ مشارکت در استان بسیار ضعیف است، می گوید: تعاونی ها با مشکل سرمایه های اجتماعی مواجه هستند، زیرا فرهنگ مشارکت پایین است و رغبتی برای کار تیمی و گروهی وجود ندارد.
«نجفی» با بیان این که در برنامه هایی که برگزار می شود هم این موضوع به عینه دیده می شود، اظهارمی کند: تیم سازی در استان بسیار ضعیف است و اعضای تعاونی ها به یکدیگر اعتمادی ندارند و بسیار این اندیشه وجود دارد که اگر خودمان به تنهایی کاری را انجام دهیم موفق ترخواهیم بود.
وی با بیان این که هدف از تشکیل تعاونی ها تجمیع سرمایه های خرد و داشتن سهم مهمی در اقتصاد کشور است، ادامه می دهد: به دلیل تشکیل نشدن تعاونی ها این سرمایه های خرد تجمیع نمی شوند و نمی توان با این اوصاف انتظار داشت که از نظر مالی تقویت شوند.از سوی دیگر، مدیر سازمان تعاون روستایی خراسان شمالی ماه گذشته در گفت و گویی اظهارکرده بود: «فقط نیمی از تعاونی های روستایی و کشاورزی این استان فعال هستند. به طور کلی 169 تعاونی روستایی، کشاورزی، کشت و صنعت در این استان وجود دارد که از این تعداد 110 تعاونی فعال و بقیه غیر فعال هستند.
کمبود نقدینگی از مهمترین مشکلات تعاونی های روستایی و کشاورزی است و به دلیل این که تعاونی ها با سرمایه خیلی کم اعضا تشکیل شده انداما از سوی دیگر قیمت ها روز به روز در حال بالا رفتن است، این تعاونی ها دچار مشکل شده اند.تعاونی های روستایی و کشاورزی خراسان شمالی نیازمند نقدینگی هستند، وثایق این تعاونی ها به علت این که وثایق املاک روستایی هستند، بانک ها در توثیق آن ها بهانه گیری می کنند. با این که ارائه کود، سم، بذر و نهاده های دامی از جمله فعالیت هایی است که توسط تعاونی های کشاورزی و روستایی انجام می شود، اما باید نقدینگی نیز وجود داشته باشد که این تعاونی ها بتوانند این خدمات را ارائه دهند.
یکی دیگر از مشکلات تعاونی ها سنتی بودن هیئت مدیره به خصوص در تعاونی های راکد است که در سال جاری به دنبال آن هستیم تا این مشکل سامان دهی شود.