صنعت نقش مهمی در اقتصاد و ایجاد ارزش افزوده و اشتغال زایی دارد با این حال خراسان شمالی با وجود دارا بودن صنایع بزرگی همچون آلومینا، پتروشیمی، سیمان، فولاد و لوله گستر همچنان از رکود صنعتی رنج می برد و هنوز نتوانسته است رونق صنعتی مطلوبی در استان ایجاد کند. دلیل این امر هم به گفته کارشناسان، محرومیت استان و استفاده نشدن از ظرفیت های صنعتی است در حالی که خراسان شمالی استان بکری است که از ظرفیت های صنعتی آن خیلی کم استفاده شده است و به غیر از چند مورد اندک صنایع بزرگ، از لحاظ صنعتی و معدنی کار زیادی در استان انجام نشده است.
طبق آمارهای ارائه شده در حال حاضر 363 واحد صنعتی در استان داریم که از این تعداد، 289 واحد فعال و نیمه فعال و 74 واحد معادل 20 درصد غیرفعال است.
یک صنعتگر که به دلیل مشکلات نقدینگی به ناچار یک سوم ظرفیت اسمی واحد صنعتی اش تولید می کند، می گوید: مشکلات صنعتی در استان به قدری زیاد است که استفاده از تسهیلات طرح رونق تولید هم نمی تواند این مشکلات را برطرف کند و باید چاره ای اساسی از سوی متولیان امر اندیشیده شود.
«احمدی» می افزاید: با این که سال گذشته از تسهیلات طرح رونق تولید برخوردار شدم اما توانستم فقط یک شیفت کاری بیشتر تولید داشته باشم این در حالی است که برای بازار فروش همچنان با مشکل مواجه هستم.
وی اظهارمی کند: خراسان شمالی ظرفیت های صنعتی بسیار زیادی دارد اما تا زمانی که مشکلات پیش رو برطرف نشود، هیچ تأثیری در اقتصاد و تولید نخواهد داشت.
«نوایی» تولیدکننده دیگری که او نیز به گفته خودش عمده صنایع موجود در استان با ظرفیت های بسیار پایینی تولید می کنند، میگوید: وقتی صنایع مادری همچون پتروشیمی، آلومینا، فولاد، لوله گستر و کارخانه قند در استان می توانند تولید داشته باشند، صنایع پایین دستی آن ها نیز می توانند به رونق اقتصادی کمک کنند، این در حالی است که از ظرفیت های صنعتی استان به طور کامل استفاده نمی شود.
وی اضافه می کند: امکان ایجاد صنایع پایین دستی در استان وجود دارد اما زیرساخت هایی که برای ایجاد نیاز است هنوز در استان فراهم نیست.
نماینده سابق مردم 5 شهرستان استان نیز در این باره می گوید: به لحاظ صنعتی، خراسان شمالی رتبه 13 را در کشور دارد اما صنایع مادری که داریم با رکود یا مشکلات تولید مواجه هستند.
«ثروتی» می افزاید: با توجه به این که پتروشیمی عمر مشخصی دارد پس از مدتی این صنعت می خوابد و باید طرح جایگزینی برای آن در نظر گرفته شود که به همین منظور کلنگ طرح جی تی پی پی سال گذشته زده شد اما هیچ اقدامی در این زمینه صورت نگرفت.
وی اظهار می کند: مجتمع فولاد اسفراین هم به دلیل این که شرکت نفت لوله هایش را وارد می کند اکنون با رکود مواجه شده و نیازمند سرمایه گذاری و تضمین خرید محصولات از طریق دولت است.
وی خاطرنشان می کند: 12 سال قبل کلنگ شمش آلومینیم زده شد و قرار بود که 3 ساله به بهره برداری برسد که همچنان نیازمند سرمایه گذاری و خرید محصولات است.
وی اضافه می کند: کارخانه سیمان بجنورد هم به دلیل این که ساختمان سازی در کشور افت کرده درآمد کافی ندارد و کارخانه سیمان سمنگان هم با 60 درصد پیشرفت فیزیکی به دلیل پرداخت نشدن تسهیلات همچنان راکد است.وی با اشاره به واردات قند و شکر هم می گوید: با این شرایط چغندرکاری در استان هم سودی ندارد و به همین دلیل گاهی کارخانه قند با کمبود نیرو مواجه می شود.وی با اشاره به میزان پایین تولید ناخالص در استان می گوید: در حال حاضر میانگین درآمد استان، نصف میانگین درآمد کشور است که این مسئله نشانگر فقیر بودن استان است.
«ثروتی» با اشاره به کمبود آب در بخش صنعت نیز می گوید: سد قردانلو می تواند در بحث آب استان کمک مؤثری باشد اما هیچ یک از مسئولان وقت این موضوع را پیگیری نکردند و منطقه ویژه با مشکل کمبود آب مواجه است.
به گفته وی، عمده واحدهای تولیدی استان کمتر از ظرفیت های اسمی خود کار می کنند و برخی از آن ها تعطیل هستند در حالی که با ایجاد صنایع پایین دستی و بالادستی صنایع پتروشیمی، آلومینا و فولاد می توان رونقی در بخش صنعت ایجاد کرد.وی کم توجهی به اجرای اقتصاد مقاومتی را عامل این عقب ماندگی ها می داند و می گوید: در حالی که واردات محصولات تولید شده در داخل ممنوع است اما همچنان واردات انجام می شود و این بی قانونی ها به تولید داخلی آسیب می زند.معاون صنایع و معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی درباره وضعیت تولید کارخانه های استان می گوید: در حال حاضر 363 واحد صنعتی در استان داریم که از این تعداد، 289 واحد فعال و نیمه فعال و 74 واحد غیرفعال است.
«قلی پور» می افزاید: میزان اشتغال اسمی این واحدها 13 هزار و 371 مورد است که در حال حاضر برای 8 هزار و 982 نفر اشتغال زایی شده است.
به گفته وی، واحدهایی که بالاتر از 30 درصد ظرفیت تولید داشته باشند، فعال و واحدهایی که کمتر از 30 درصد ظرفیت تولید داشته باشند نیمه فعال هستند.
وی مساحت زمین 5 شهرک صنعتی استان را هزار و 72 هکتار و مساحت نواحی صنعتی را 181 هکتار ذکر می کند.
وی با اشاره به صنایع مادر استان، میزان تولیدات آن ها طی سال 95 را 2 میلیون و 79 هزار و 422 تن ذکر و خاطرنشان می کند: به طور میانگین 30 درصد از ظرفیت واحدهای تولیدی استان فعال است که براساس ثبت آمارهای موجود، 390 واحد برای دریافت تسهیلات بانکی ثبت درخواست کرده اند که از این تعداد 261 واحد در کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید برای دریافت تسهیلات به بانک معرفی و تاکنون 120 واحد موفق به دریافت این تسهیلات شده اند.
وی اضافه می کند: در سال 96 نیز 49 مورد ثبت درخواست تسهیلات بانکی انجام شده است که از این تعداد، 32 مورد به بانک معرفی شده اند و هنوز پرداختی انجام نشده است.
وی ادامه می دهد: با اجرای طرح رونق تولید و بهره مندی واحدهای تولیدی از این طرح، به طور میانگین، ظرفیت تولید در استان حدود 10 درصد افزایش یافته و اشتغال موجود در این واحدها تثبیت شده است.
وی بیان می کند: در صورت فروش محصولات واحدهای تولیدی استان به مصرف کنندگان و دستگاه های اجرایی، شاهد رونق اقتصادی، افزایش منابع بانک ها، تثبیت و ایجاد اشتغال، افزایش سرانه درآمد و جلوگیری از مهاجرت نیروی کار به شهرهای بزرگ خواهیم بود.