راه طولانی درمان با بیمههای روستایی
نویسنده : اسدی
افشره
530 هزار نفر در استان تحت پوشش بیمه های روستایی و دارای دفترچه های درمانی روستایی هستند، اما نبود بسترهای لازم موجب شده روستاییان فرایند طولانی را برای درمان طی و هزینه بسیاری را پرداخت کنند با این حال به نظر می رسد برنامه جامعی برای رفع مشکل بیمه ای روستاییان وجود ندارد
دولت مکلف است طبق قوانین، از محل درآمدهای عمومی و حاصل از مشارکت مردم، خدمات مالی لازم را به افراد در کشور ارائه کند. بر همین اساس مطابق قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی، بیمه های روستایی و عشایری برای حمایت های مطرح شده طراحی و اجرا شدند با این حال بسترهای لازم برای استفاده از بیمه های درمانی روستاییان به خوبی فراهم نیست و این امر موجب ناکارآمدی دفترچه های درمانی روستاییان شده است.
یکی از روستاییان و از دهیاران سابق روستای «نرگسلو» با بیان این که روستاییان مشکلات بیمه ای متعددی دارند، می افزاید: دفترچه های روستایی در شهرها اعتبار ندارد به نحوی که روستاییان نمی توانند از این دفترچه ها به خوبی استفاده کنند.
وی که تمایلی به ذکر نام خود در این گزارش ندارد، اظهارمی کند: ساکنان روستای نرگسلو برای هر بیماری باید ابتدا به درمانگاه بدرانلو بروند و دفترچه بیمه روستایی شان را مهر بزنند تا بتوانند از مراکز درمانی شهری بهره مند شوند.وی با بیان این که این موضوع مشکلات زیادی را برای روستاییان ایجاد می کند، ادامه می دهد: برخی از روستاها فاصله زیادی از یکدیگر دارند و همیشه هم امکان مهر زدن دفترچه ها وجود ندارد و این به آن معناست که احتمال استفاده از این دفترچه ها در مواقع ضروری و اضطراری بسیار کم است.
یکی از اهالی روستای تاتار هم می گوید: بارها پیش آمده است که به دلیل تعطیلی درمانگاه نتوانسته ایم دفترچه ها را مهر بزنیم بنابراین مستقیم به پزشکان شهر مراجعه کرده ایم و با این که بیماری حاد بوده است اما از پذیرفتن دفترچه های درمانی روستایی خودداری کرده اند و ما با این درآمد کم با تعرفه آزاد ویزیت شده ایم.
وی با بیان این که هزینه های درمان به این شکل برای روستاییان زیاد می شود، ادامه می دهد: رفت و آمد به روستای مورد نظر برای تایید دفترچه و بعد مراجعه به مراکز شهری هزینه های مازادی را بر دوش روستاییان قرار می دهد.
این روستایی ابراز می کند: داشتن دفترچه بیمه به این شکل برای روستاییان خیلی مفید نیست.
جدا از تمام مزیت هایی که مسئولان نظام بیمهای کشور برای بیمه روستایی طراحی کرده اند، آنچه در عمل اتفاق افتاده، صدور دفترچه هایی است که در بخش درمان فاقد کارایی لازم است.
دفترچه بیمه درمانی روستایی زیر نظر سازمان بیمه سلامت اداره می شود، اما پوشش این دفترچه، به هیچ وجه شبیه پوشش درمانی بیمه تامین اجتماعی یا حتی شبیه دفترچه های بیمه همگانی نیست. در حالی که با تجمیع بیمه ها و در نتیجه افزایش توان مالی بیمه پایه می توان به یکسان شدن پوشش دفترچه بیمه ها امیدوار بود، روندی که به طور قطع به افزایش پوشش دفترچه بیمه های روستایی وتوسعه عدالت در درمان منجر خواهد شد.
یکی از بانوان ساکن روستای تیمورتاش می گوید: هر زمان نیاز به دکتر داریم باید ابتدا از مسافربر های شخصی استفاده کنیم و به روستای بیدک برویم، اگر شانس بیاوریم و پزشک در درمانگاه باشد دفترچه مهر می خورد، پس از آن دوباره باید به روستا بر گردیم تا یک روز از زمان ویزیت بگذرد و روز بعد دوباره مسیری را طی کنیم و به مراکز درمانی شهری برویم.
«اسدزاده» با بیان این که بعضی از خدمات درمانی مانند برخی آزمایش ها با دفترچه های بیمه روستایی انجام نمی شود، ادامه می دهد: بیشتر مراکز خدماتی و درمانی مانند آزمایشگاه ها و مراکز عکس برداری و سونوگرافی به بیمه های روستایی خدمات نمی دهند و این موضوع را با نصب برگه ای در این مراکز اطلاع رسانی کرده اند؛ به عنوان مثال لیست بیمه های دارای قرار داد در کنار میز منشی نوشته شده است و در این لیست خبری از بیمه های روستاییان نیست.
وی با بیان این که دارای فرزند کوچک بیمار است، اضافه می کند: این رفت و آمدها هزینه های زیادی را برای ما در پی داشته و ما را خسته کرده است.
یک کارشناس علوم اجتماعی با بیان این که بیمه روستاییان به هنگام مراجعه به مراکز درمانی شهری ارزش خاصی ندارد، می افزاید: شاید بیمه روستایی را بتوان یک نسخه ناقص از بیمه تامین اجتماعی به حساب آورد زیرا با این دفترچه ها خدمات کاملی به روستاییان ارائه نمی شود.
«لنگری» با بیان این که 47 درصد جمعیت استان روستایی است و بخش بزرگی از این جمعیت از دفترچه های روستایی استفاده می کنند، اظهارمی کند: با تصویب قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی که مبنای تشکیل وزارت رفاه و تأمین اجتماعی است انتظار می رفت بیمه اجتماعی کشاورزان و روستاییان تحقق پیدا کند. اجرای دقیق و کامل این طرح، بسیاری از مشکلات جامعه کشاورز و روستایی و عشایر کشور را در بخش تامین اجتماعی حل می کند اما نبود زیر ساخت های لازم برای اجرای کامل این طرح موجب شده است تا جامعه تولیدی کشور با چالش های مهمی در زمینه بیمه مواجه شود.
وی ادامه می دهد: به طور کلی بررسی ها نشان می دهد که متاسفانه بیمه روستایی در حال حاضر ساز و کار مناسبی ندارد و کمک چندانی به روستاییان نمی کند.
بخشدار مرکزی شهرستان بجنورد هم می افزاید: اگر پزشکان در روستاها حضور داشته باشند مراجعه به آن ها و در صورت لزوم ارجاع به پزشکان متخصص در شهر به نفع روستاییان خواهد بود و از هزینه های اضافی جلوگیری می کند، اما در حال حاضر چون پزشکی وجود ندارد پایبند بودن به قوانین بیمه درمانی از سوی روستاییان مشکلاتی را برای آن ها ایجاد کرده است.
«نودهی» با بیان این که پراکندگی روستاها و نبود بسترهای لازم از مشکلات بیمه ها و دفترچه های درمانی روستاییان است، می افزاید: به عنوان مثال ساکنان روستاهای رختیان و تیمورتاش با وجود فاصله زیاد به دلیل نبود پزشک باید ابتدا با صرف هزینه به روستای بیدک بیایند و دوباره به روستای خود باز گردند و روز بعد دوباره برای درمان و استفاده از دفترچه به پزشک در شهر مراجعه کنند.وی ادامه می دهد: اگر عارضه ای حاد و به فوریت پزشکی نیاز باشد با این شیوه مشکلات بسیاری برای روستاییان ایجاد می شود.
وی با اشاره به 8 مرکز بهداشتی و درمانی که در روستاهای استان ایجاد شده است، اعلام می کند: اگر این مراکز بهداشتی در مکان های بیشتری وجود داشته باشد روستاییان برای استفاده از دفترچه ها با مشکلات کمتری مواجه می شوند و در برخی موارد نیازی به مراجعه به شهر نخواهند داشت.
وی با اشاره به مشکلات درمان در روستاهای استان به سکونت مسئولان خانه های بهداشت در شهرها و نبودن آن ها در ساعت های لازم در روستاها سخن می گوید.
وی با بیان این که مراجعان اصلی خانه های بهداشت کودکان و زنان باردار هستند، خاطرنشان می کند: این بخش از جامعه روستایی نیازمند خدمات درمانی فوری هستند که به دلیل مشکل مطرح شده این اقدام به خوبی انجام نمی شود.وی به نبود خدمات درمانی در روستاها به ویژه تزریقات اشاره و اعلام می کند: روستاییان برای یک تزریقات باید به شهر مراجعه یا از افراد غیر متخصص استفاده کنند که مخاطرات خود را دارد.
در همین باره مدیر کل بیمه سلامت خراسان شمالی با بیان این که تمام شهرهای زیر 20 هزار نفر و روستاییان استان تحت پوشش بیمه های روستایی هستند، می افزاید: حدود 530 هزار نفر از موارد مذکور دارای دفترچه های درمانی روستایی هستند.
دکتر«رعنایی» با بیان این که با اجرای طرح تحول نظام سلامت وضعیت پزشکان و مراکز بهداشتی و درمانی روستاها بهتر شده است، ادامه می دهد: در تمام کشورهای پیشرفته دنیا طرح پزشک خانواده در حال اجراست و بر این اساس هر 3 تا 4 هزار نفر تحت پوشش یک پزشک قرار می گیرند و هر فرد باید به پزشک خانواده خودش مراجعه کند.
وی با اشاره به فوریت های پزشکی اعلام می کند: بیمارستان ها تمام فوریت های پزشکی را می پذیرند و سپس مدارک بیمه فرد مورد نظر برای ما ارسال می شود و مورد تأیید قرار می گیرد.وی ادامه می دهد: درباره ارائه خدمات درمانی به بیمه های روستایی هم اگر دفترچه مورد نظر توسط پزشک مهر و امضا شده باشد همانند دیگر بیمه ها خدمات کامل به روستاییان ارائه می شود و تنها بیمه ای که مورد قبول نیست صندوق بیمه همگانی و بیمه روستایی همانند دیگر بیمه ها در نظام سلامت است.