گره در تار و پود هنر فاروج
میم پرور
فاروج، شهری که با بازارهای رنگارنگ و آجیل هایش شناخته می شود و از این جهت به آن شهر آجیلی هم می گویند، در زیر پوست خود صنعت گرانی ماهر دارد که به اصطلاح خاک را به هنر کیمیا می کنند، تار و پودها را در هم می تنند و با بافت جاجیم های خوش رنگ، نقش خاطره می زنند. این دیار کهن زنان و مردانی دارد که ساعت ها پشت دار فرش های دست باف می نشینند تا هویت صنایع دستی این دیار را زنده نگه دارند، اما حاصل تلاش آن ها آن طور که باید در دسترس علاقه مندان قرار نمی گیرد.
چه بسیار مسافرانی که از این شهر می گذرند و برای خرید آجیل ها و خوراکی های رنگارنگ در کنار مغازه ها توقف می کنند و پس از خرید بی آن که بدانند می توان به صنایع دستی شگفت انگیز این منطقه دست یافت راه خود را ادامه می دهند. دیده نشدن حاصل دسترنج هنرمندان این شهر مشکلاتی را برای آن ها ایجاد کرده است. واگویه های هنرمندان و صنعت گران هنر کهن این دیار شنیدنی و خواندنی است. آن ها می خواهند هنر را حفظ و از طرفی با فروش تولیدات خود امرار معاش کنند، اما با کم و کاستی هایی که در این زمینه وجود دارد، این قشر انگار به فراموشی سپرده شده اند.
البته در مناسبت هایی مانند نوروز مکانی موقت در قالب نمایشگاه های کوچک برای فروش و عرضه محصولات صنایع دستی در نظر گرفته می شود اما این اقدام مسکّنی موقتی است. «رحمانی» یکی از هنرمندان این خطه است، او حرف هایی برای گفتن دارد. او می گوید: جاجیم بافی عشق و علاقه من است و برای همین عشق نیز به این کار اقدام کرده ام تا این هنر را حفظ کنم و کمکی برای بهبود معیشت خانواده ام باشم. او می افزاید: مشکلات صنایع دستی در هم پیچیده و گره خورده است اما شاید بزرگ ترین مشکلی که در سال های گذشته بیشتر خود را نشان داده نبود مکانی ثابت برای فروش محصولات است.
او معتقد است که جاجیم بخشی از شناسنامه تاریخی و هنری این شهر است و برای ماندگاری و فروش این تاریخ و هویت باید آدرسی مشخص وجود داشته باشد. این صنعت گر البته ادامه می دهد: یک خواربار فروشی هم اگر مکان ثابتی داشته باشد مشتری های خود را پیدا می کند، بنابراین ما نیز باید مکان ثابتی برای فروش داشته باشیم.
«زهرا» نیز قالی باف است و می گوید که لحاف دوزی هم می کند و دستی نیز در تولید لباسهای محلی این شهر دارد؛ او هم اعلام می کند که در سال فقط چند بار فرصت فروش محصولات دست باف خود را پیدا می کند و در دیگر روزها این امکان برایش فراهم نیست. او می افزاید: جا به جایی و حمل دست باف ها جدا از سختی هایی که دارد شامل هزینه های مازاد می شود که قیمت محصول نهایی را بالا می برد. او می گوید: اگر مکانی ثابت، حتی کوچک در راسته خیابان اصلی شهر وجود داشته باشد، ما نیز سهمی از خرید مسافران عبوری خواهیم داشت.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در پاسخ به خواسته این هنرمندان و صنعت گران حوزه صنایع دستی می گوید: در تلاش هستیم بتوانیم با سایر نهادهای متولی، مکانی ثابت و دایمی را به عنوان بازار فروش محصولات بومی، محلی و صنایع دستی در شهرستان برپا و شرایطی را برای فروش صنایع دستی و محصولات تولیدی به سایر شهرها و استان های کشور فراهم کنیم.«سعیدیان» ادامه می دهد: نباید ما تنها حمایتگران هنرمندان و صنایع دستی این شهر باشیم و از سویی نباید کارهای جزیره ای انجام و موازی کاری شود.
در این خصوص رئیس شورای شهر فاروج نیز خبر خوشی را برای فعالان این حوزه اعلام می کند، خبری مبنی بر این که از فضای 9 هزار متری مکان سابق شهرداری فاروج، قسمتی به عنوان بازارچه دایمی فروش محصولات بومی، محلی و آثار هنری و صنایع دستی در نظر گرفته شده است. به گفته «قدرت ا... نامدارپور» این پروژه طی 5 فاز در دستور کار شورای شهر و شهرداری قرار گرفته است.
این مسئول اعلام می کند: برای اجرای این پروژه با پیگیری ها و رایزنی های انجام شده 3 میلیارد تومان دریافت شده که در مرحله اول 500 هزار تومان اختصاص می یابد و بقیه طی مراحل پیشرفت فیزیکی طرح واریز خواهد شد.