مریم ضیغمی- در این روزها که ویروس منحوس کرونا سراسر جهان را فرا گرفته خیلی از مشاغل تعطیل شده اند و یکی از آن ها تولید آثار هنری است. وقتی از «مهدی فقیه» می پرسم که روزهای سخت قرنطینه را چگونه سپری می کند؟ می گوید که در منزل به سر می برد. این بازیگر پیش کسوت برای نخستین بار در فیلم سینمایی «خروج» با «ابراهیم حاتمی کیا» همکاری کرد. این فیلم اکنون به صورت آنلاین و سینما ماشین در حال اکران است. فقیه سال گذشته از سوی داوران فیلمهای قرآنی جشنواره فیلم فجر جایزه ویژه را به خاطر بازی در فیلم «خروج» و به پاس یک عمر فعالیت هنری دریافت کرد. به بهانه اکران آنلاین فیلم سینمایی «خروج»تازه ترین فیلم «حاتمی کیا» با این هنرمند شیرازی و بااخلاق همکلام شدیم.
شما برای بازی در فیلم «ملک سلیمان» سیمرغ گرفتید و بعد گزیده کارتر شدید، امسال هم بعد از چند سال دوری از سینما داوران فیلمهای قرآنی جشنواره فیلم فجر جایزه ویژه را به خاطر بازی در فیلم «خروج» به شما اهدا کردند. در آن لحظه چه حسی داشتید؟
اصولاً بیشترین جوایز رضوی و فیلم های دفاع مقدس را می گیرم و داوران به من لطف دارند اما برایم اهمیت دارد که از مردم جایزه بگیرم. اصلاً جایزه را مردم می دهند و خیلی برایم مهم است. خیلی ها نزدیک ماه رمضان یا محرم من را که در خیابان و کوچه می بینند می پرسند که کاری برای پخش در این ایام دارم؟ این نشان می دهد آن ها به آثار مذهبی علاقه مند هستند. هنگام دریافت جایزه از داوران ویژه قرآنی حس خوبی داشتم و خودش سعادتی برایم بود.
بعد از تماشای فیلم خروج در کاخ جشنواره منتقدان در نشست مطبوعاتی اظهار نظرهای متفاوتی داشتند.
من در نشست همه حرف ها را شنیدم و از همان ابتدا سوالات غیرمرتبط می پرسیدند و عده ای می خواستند به حاتمی کیا حمله و جو را متشنج کنند. معتقدم جو علیه حاتمی کیا بود.
بازتاب سینماهای مردمی را هم گرفتید؟
خیلی خوب بود و خیلی ها به خود من گفتند که فیلم و بازی ام را پسندیده اند.
این همه گزیده کاری به چه دلیلی است؟
در کارهایی که در شأن مردم نباشد بازی نمی کنم. احتیاج دارم و می روم کار سخت انجام می دهم اما در مورد کاری که حرفه ام است و درسش را خوانده ام اگر چیزی در شأن مردم نباشد نمی پذیرم حتی اگر پول خوبی بدهند.
شما بعد از سه سال دوری از بازیگری با فیلم «خروج» ابراهیم حاتمیکیا برگشتید؛ چه چیزی سبب این همکاری شد؟
به خاطر خود حاتمی کیا پذیرفتم. او همیشه آثار دفاع مقدسی می سازد و سال ها توفیق همکاری با او را نداشتم و وقتی پیشنهاد بازی داد با کمال میل پذیرفتم.
نقش تان دارای چه ویژگی هایی بود؟
اول بگویم که کشاورزان حق خودشان را با آرامش طلب می کنند و شلوغ هم نمی کنند و جزئی از مردم هستند. همان روحانی فیلم «خروج» با نام «ملا آقا» که نقش آن را بازی کردم هم آدمی صاف و ساده است؛ فردی که تراکتور خود را می راند، کشاورزی می کند، شخم می زند، با مردم است و پیشنهاد اول را برای دیدار با رئیس جمهور می دهد و بقیه کشاورزان راهی تهران می شوند.
«خروج» فیلمی مردانه و کار سختی بود.
همین طور است. البته بازی در پروژه های خوب سخت و بازی در آثار آپارتمانی آسان تر است. ما سه ماه پیش تولید داشتیم و تراکتور راندن را یاد گرفتیم و آموزش دیدیم. برای هدایت و رانندگی تراکتور تمرینات سنگینی انجام دادیم. رانندگی تراکتور خیلی سخت است، وقتی ترمز می زنی دو، سه متر آن طرف تر می ایستد. «خروج» کار بسیار سختی بود اما خوشحالم که با «ابراهیم حاتمی کیا» کار کردم.
همکاری تان برای اولین بار با ابراهیم حاتمی کیا چگونه بود؟ آن گونه که در نشست خبری جشنواره فیلم فجر و حرف های مطرح شده مشخص بود حاتمی کیا کارگردانی به شدت سختگیر و جدی است.
همین طور است. خیلی در کار دقیق و بسیار جدی بود؛ البته باید باشد. یعنی تمام عوامل از طراح صحنه گرفته تا گریمور و بازیگر باید تفکرات کارگردان را پیاده کنند.
پدرانه ترین نقشی که بازی کردید چه نقشی بود؟
نقش های بسیاری را بازی کرده ام اما پدرانه ترین نقش ام در «هور در آتش» بود. «بابا عقیل» به دنبال پسرش «رحمت» است و در پی پسرش به جبهه می رود و «رحمت» را پیدا می کند.
از مسیری که برای بازیگری طی کردهاید، راضی هستید؟
به لحاظ کاری در آثار خوبی بازی کرده ام اما به لحاظ مادی من و تمام دوستان هنرمندم که در این رشته تحصیل کرده اند، مشکل داریم.
وقتی شما گزیده کار هستید از چه طریقی گذران زندگی می کنید؟
کارهای سخت انجام می دهم تا زندگی ام بگذرد. در 76 سالگی در کارگاه یکی از دوستانم نجاری می کنم. البته همیشه این کار را انجام نمی دهم چون بازار خوبی ندارد. مثل کار هنری است و هر روز کار نیست. متاسفانه این روزها هم به دلیل کرونا همه پروژه ها متوقف شده است و خانه نشین شده ایم.
در این شرایط بیمه و بازنشستگی دارید؟
بله بیمه وزارت ارشاد هستم اما آن چه پرداخت می کنند خیلی کم است و به تازگی رقم آن را بیشتر کرده اند.