ا سدی
به روزهای آخر سال نزدیک می شویم، سالی که گذشت با توجه به شیوع کرونا برای همه ما تلخ بود، از 30 بهمن 98 تاکنون بیش از 60 هزار نفر از هم وطنان مان را به خاطر ابتلا به این ویروس منحوس از دست داده ایم.
از آن تاریخ مهمانی ناخوانده آمده و وحشت را با خود آورده؛ مهمانی که همه ما را از هم دور کرده است. ملزم به حضور در چاردیواری های پروتکل ها شده ایم، بدون همراه داشتن ماسک و مایع ضدعفونی کننده و الکل جایی نمی رویم، دست های مان یخ زده است از بس فشرده نشده اند، لبخندهای مان خشک شده از بس پشت ماسک ها پنهان مانده است، اما امیدمان را از دست ندادیم؛ چون از همان ابتدا گفتیم «کرونا را شکست می دهیم». در این بین وقتی جان فشانی های «مدافعان سلامت» و تلاش های مسئولان را دیدیم قوت قلب گرفتیم، هر چند کرونا همه چیز را تحت تأثیر قرار داده است.
شرایط زندگی مان رنگ بندی شده است، رنگ این روزها می گوید که چگونه باید زندگی کنیم، به کجا برویم و تا چه ساعتی در بیرون از خانه باشیم. اگر چه کرونا این روزها با نوع انگلیسی خود جولان می دهد اما دوازدهم اسفند 98 بود که با ثبت نخستین بیمار مبتلا به کووید 19 در استان، خراسان شمالی از وضعیت سفید کرونایی خارج شد. دکتر «هاشمی» رئیس دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی آن روز از استقرار ایستگاه های سلامت در مسیر تردد و ورودی های شهرستان های استان خبر داده و اظهارکرده بود: به منظور غربالگری و انجام اقدامات پیشگیرانه برای انتشار «کرونا ویروس» به استقرار ایستگاه های سلامت در ورودی شهرها اقدام کردیم.شانزدهم اسفند 98 هم خبر فوت اولین بیمار مبتلا به کرونا در خراسان شمالی اعلام شد.
فروردین 99، زمانی که خیلی ها گمان می کردند، گرما عامل مرگ ویروس خواهد بود و زنجیره شیوع شکسته می شود، همه به استقبال بهار رفتیم، بهاری متفاوت که بوی عید دیدنی نداشت، اگر چه برخی از مردم هم پیش از این به توصیه ها عمل نکرده و برای خرید شب عید جایی برای سوزن انداختن در بازار نگذاشته بودند، اما عید تصویر دیگری داشت.
به جز فروشگاه های مواد غذایی همه ملزم به تعطیلی بودند، قرنطینه ها آغاز شد و ترس مانند خوره ای به جان شهروندان افتاد. برخی ها حتی خودشان نان را در خانه می پختند تا مبادا این ویروس وارد بدن شان شود.اواسط فروردین بود که دکتر «وحید یحیوی» از اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی و پزشک فوق تخصص انکلوژی استان در مسیر خدمت رسانی به بیماران کرونایی بر اثر ابتلا به بیماری کرونا جان خود را از دست داد.
شرایط ویژه و تعطیلی های کرونایی تا اردیبهشت ادامه داشت. از هفتم مرداد 99 وضعیت کرونایی خراسان شمالی قرمز شد و تا چندین ماه ادامه داشت. این روزها یک جای خالی بزرگ در جهان وجود دارد؛ جای خالی زندگی بی دغدغه کرونا. این روزها اگر چه کرونای انگلیسی هم آمده است اما امیدوارانه تر به آینده نگاه می کنیم زیرا به جز این که کم کم واکسیناسیون انجام می شود، دل مان عجیب به مدافعان سلامت گرم است؛ آنانی که اگر چه سال فوق العاده سختی را گذرانده اند اما همچنان با تمام توان در حال خدمت رسانی هستند. اگر چه رنگ شهرهای خراسان شمالی این روزها قرمز نیست اما از یاد نبریم که این وضعیت شکننده است و کم توجهی به پروتکل ها می تواند همه زحمات را هدر دهد. با هم 2 روایت از فعالیت ها و جان فشانی های مدافعان سلامت در خراسان شمالی را از زبان ۲ مسئول مرور می کنیم و با صدای بلند می گوییم: خداقوت؛ تن تان سالم.
افزایش تعداد تخت های
ویژه بیمارستانی
معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی در مبارزه با بیماری کرونا، فعالیت های ارزنده ای انجام داده است.معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، تعیین 3 بیمارستان ریفرال در استان جهت ارائه خدمات به بیماران کرونایی را از جمله فعالیت های مهم بر می شمرد و می گوید: این بیمارستان ها شامل بیمارستان آموزشی و پژوهشی امام حسن(ع) با 320 تخت در شهرستان بجنورد، بیمارستان آموزشی آیت ا... هاشمی رفسنجانی با 218 تخت در شهرستان شیروان و بیمارستان 69 تختخوابی جوادالائمه(ع) با 28 تخت در شهرستان جاجرم(مجموعاً 607بستری کرونایی) است.
آن گونه که دکتر«بیانی» اظهارمی کند، افزایش تعداد تختهای ویژه بیمارستانی icu از 40 تخت به 102 مورد در بیمارستانهای دانشگاهی با تغییر کاربری، پیگیری تهیه تجهیزات پزشکی سرمایه ای، استقرار پزشک مقیم (پزشک متخصص بیهوشی، پزشک متخصص داخلی) در بخش های بستری ویژه کرونا به منظور ارائه خدمات باکیفیت و ایمن و تفکیک تیم پزشکی بیماران کرونایی (متخصص عفونی و داخلی) از تیم پزشکی بیماران غیرکرونایی از فعالیت های شاخصی است که در خراسان شمالی انجام شده است.
وی در ادامه به اختصاص هر بخش کرونا جهت ویزیت روزانه به یک پزشک متخصص(داخلی و عفونی) به منظور ارتقای کیفیت خدمات اشاره و زوایای دیگری از فعالیت های انجام شده را بیان می کند و ادامه می دهد: استقرار تیم تنفسی و سلامت روان در بیمارستان های ریفرال کرونا، ارتباط بین بخشی با سایر نهادهای همکار به منظور سامان دهی درمان بیماران کرونایی (تجهیزاتی، پرسنلی و...)، تشکیل کمیته علمی درمان کووید 19، تشکیل کمیته بررسی علل مرگ بیماران کووید 19 و الزام بیمارستان ها به کنترل پرونده های فوتی و انجام مداخلات لازم جهت ارتقای کیفیت مستندات و خدمات صورت گرفته است.
غربالگری کادر درمانی استان با استفاده از تست آنتی بادی اختصاصی کووید 19، تامین نیروی انسانی با توجه به شرایط بحرانی، لوکالیزه کردن تست های غیر اورژانسی بیمارستان های دولتی و تجمیع آزمایشات (در جهت مدیریت بهره برداری از خدمات آزمایشگاهی )، تامین اعتبار لازم برای راه اندازی آزمایشگاه رفرانس در استان، غربالگری مراجعان، تریاژ بیماران مشکوک جهت بیماریابی (رعایت پروتکل خط خاکستری) و انتقال و جا به جایی بخش های بستری بیمارستان های ریفرال به سایر مراکز درمانی جهت ارائه خدمات غیرکرونایی از دیگر مواردی است که دکتر «بیانی» به آن ها اشاره می کند؛ اقداماتی که نقش مهمی در مسیر مبارزه با بیماری کرونا داشته است.
راه اندازی تیم مراقبت های تنفسی
دکتر «بیانی» در ادامه فهرستی از دیگر فعالیت های انجام شده توسط معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی استان را بیان می کند و یادآور می شود: خارج کردن مادران باردار و پرسنل در معرض خطر طبق نامه ارسالی معاونت پرستاری و درمان از بخش های لیبل دار و به کارگیری در بیمارستان های غیرعفونی یا واحدهای کم خطر و اعطای مرخصی های استعلاجی، پیگیری دریافت مجوز به کارگیری 89 روزه پذیرفته شدگان 30 آبان، به کارگیری نیروهای تمدید طرح به مدت 30 ماه برای بیمارستان های سانترال، راه اندازی بخش Pre ICU (بخش حاد تنفسی) در بیمارستان های امام حسن(ع) و هاشمی رفسنجانی، راه اندازی تیم مراقبت های تنفسی در بیمارستان های امام حسن(ع) و هاشمی رفسنجانی و به کارگیری نیروهای داوطلب جهادی در بیمارستان ها از جمله فعالیت های این معاونت بوده است.
وی در ادامه اظهارمی کند: تلاش در جهت تامین تجهیزات حفاظت فردی (PPE) با استفاده از ظرفیت های داخلی از قبیل تهیه ماسک های سه لایه، شیلد محافظ صورت و دوخت گان های«KAVERA» که جنس این گان ها از پارچه های گورتکس است که با توجه به این که مانع نفوذ آب و ترشحات از بیرون می شود، باعث تهویه مناسب تر دمای بدن می شود و توزیع آن ها در بین کارشناسان تمام بیمارستان ها و اورژانس پیش بیمارستانی، تعیین پروتکل پوشش حفاظتی در بخش های مختلف کرونا و غیرکرونا و حمایت روانی و تغذیه ای از کارکنانی که در قرنطینه به سر می برند با تهیه پکیج های بهداشتی، غذایی، ورزشی، اینترنت و ... از جمله اقدامات معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی برای مقابله با بیماری کروناست.به گفته وی، جا به جایی دستگاه های موجود در آزمایشگاه های بیمارستانی مطابق بررسی آمار و نیاز بیمارستان ها، هماهنگی با اعضای هیئت علمی جهت انجام آزمایشات مولکولی کووید 19 در استان و راه اندازی و انجام آزمایشات غربالگری آنتی بادی کووید 19 برای همکاران شاغل در درمان را می توان از اقدامات دیگر این معاونت برشمرد.
جلب حمایت های خیران
وی ادامه می دهد: جلب حمایت های خیران برای کمک در تامین وسایل حفاظت فردی، فعالیت خیران به عنوان همیار مدافعان سلامت و کمک به بیماران و خانواده های متوفیان از جمله فعالیت های صورت گرفته است. وی همچنین اضافه می کند: کنترل روند نمونه گیری بیماران و انجام دقیق پروتکل نمونه برداری، اجرای دستورالعمل های تحویل متوفیان، راه اندازی دوراپزشکی در 2 بیمارستان امام حسن(ع) و هاشمی، برخورد با اشخاص متخلف جهت روند کاهش ابتلا و اجرای پروتکل ها، بررسی و نظارت بر نحوه مناسب دفع پسماندهای بیمارستانی و درمانگاه ها و مراکز درمانی، مشارکت در گشت های مشترک بهداشت و تعزیرات برای ارزیابی اقدامات پیشگیرانه کرونا در محیط های درمانی، تامین نیروی کارشناس بهداشت در بیمارستان امام حسن(ع) بجنورد و بیمارستان امام خمینی(ره) و هاشمی شیروان و نیز بازدیدهای مستمر از واحدها جهت رعایت پروتکل ها هم از جمله اقدامات انجام شده توسط این معاونت است.
فعالیت مراکز ۱۶ ساعته
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی همچنین یادآور می شود: مراکز ۱۶ ساعته به منظور رفاه شهروندان و ارائه خدمات مورد نیاز در خصوص ویروس کرونا در خراسان شمالی فعال است.دکتر «دلشاد» اظهار می کند: پزشک معالج در مراکز ۱۶ ساعته با توجه به شرایط و وضعیت بیماری فرد تصمیم گیری می کند.
4 گام بلند برای مقابله با کرونا
معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با 4 گام عمده اقدامات خوبی در جهت پیشگیری و درمان بیماری کرونا از زمان شیوع تاکنون انجام داده است.با دکتر «دلشاد» معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی هم که گفت و گو می کنیم این مطلب را بیان و اضافه می کند: در گام نخست 3 مرحله غربالگری کرونا در استان از 28 اسفند 98 تاکنون و راستی آزمایی این طرح نیز از 2 تا 9 اردیبهشت امسال انجام شده است.وی با بیان این که انجام فعالیت های بهداشت محیط و حرفه ای مرتبط با کرونا گام دوم این معاونت بوده است که از 30 فروردین امسال تا 17 اردیبهشت انجام شد، خاطر نشان می کند: پیمایش سرولوژیک کووید 19 در 701 نفر از جمعیت کل نیز گام سوم ما بوده است.دکتر «دلشاد» به تشریح گام چهارم نیز می پردازد و می افزاید: این گام، اجرای طرح شهید «سلیمانی» با همکاری بسیج و هلال احمر بود که پانزدهم آذر آغاز شد و تست های PCR و رپید تست انجام شده است.وی آموزش خانوارها، سفیران سلامت، رابطان بهداشتی، پرسنل ادارات و سازمان ها و کارگران کارخانه ها و... در دو مرحله را بخشی از این گام بر میشمرد که هنوز ادامه دارد.
تب سنجی در مبادی ورودی استان
دکتر«دلشاد» می گوید: تب سنجی در مبادی ورودی استان از اسفند 98 تا فروردین 99 انجام شد و 142 هزار و 691 نفر در این مدت تب سنجی شدند و پیگیری موارد تب دار همچنان ادامه دارد.
3 مرحله غربالگری کووید 19
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی با اشاره به انجام 3 مرحله غربالگری کووید 19 در استان خاطرنشان می کند: با استفاده از تمام نیروهای ستادی و محیطی مرحله اول از تاریخ 28/12/98 تا 17/01/99 بدون وقفه حتی ایام تعطیل عید نوروز و 13 فروردین غربالگری در 7 شهرستان استان صورت پذیرفت که کل جمعیت غربالگری شده در مرحله اول 752000 نفر بود.در این مرحله راستی آزمایی طرح مذکور از تاریخ 02/02/99 تا 09/02/99 با یک تیم متشکل از هماهنگی و گسترش، مبارزه با بیماری ها، آموزش سلامت، بهداشت خانواده و محیط در 7 شهرستان به صورت آمارگیری تصادفی انجام شد.دکتر «دلشاد» یادآور می شود: مرحله دوم غربالگری از تاریخ 26/01/99 تا 31/03/99 در 7 شهرستان انجام شد که 540600 نفر از جمعیت بالای 15 سال استان غربالگری شدند.به گفته وی، مرحله سوم از تاریخ 19/05/99 شروع شده و هنوز ادامه دارد که تاکنون در این مرحله بیش از 349700 نفر غربالگری شده اند.وی همچنین با اشاره به اجرای ۲طرح دیگر ادامه می دهد: طرح تحقیقاتی بررسی میزان آگاهی و عملکرد مردم استان خراسان شمالی در زمینه بیماری کرونا و طرح مداخله ای در مناطق روستایی در خصوص کرونا نیز اجرا شده است.
فعالیت های گروه بهداشت
محیط و حرفه ای
دکتر «دلشاد» با اشاره به فعالیت های گروه بهداشت محیط و حرفه ای در گام دوم از تاریخ 30/01/99 تا17/12/99 از 182293 بازدید در این راستا خبر می دهد و اضافه می کند: تعداد بازدیدهای انجام شده توسط نیروهای بسیجی داوطلب 17423، توسط گشت مشترک (گروه اقدام)25263، توسط بازرسان مراکز بهداشت شهرستان139607 و توسط نیروهای هلال احمر 2689 مورد بوده است.معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در پایان به فعالیت های آموزشی مرتبط با ویروس کرونا در استان اشاره می کند و یادآور می شود: در بخش سفیران سلامت خانوار، محله و رابطین به 24921 نفر آموزش ارائه شد، همچنین در بخش رابطین و پرسنل ادارات وشرکت ها 8642 نفر آموزش دیدند.692738 نفر در بخش عموم مردم مورد آموزش قرار گرفتند که از این تعداد7761 مسافر توسط تیم های تب سنجی آموزش داده شدند، 11240 رسانه نیز شامل پوستر، پمفلت، تیزر، بنر و... توزیع شد.
انجام بیش از 20 هزار تست سریع کرونا در طرح شهید «سلیمانی»
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی از انجام بیش از 20 هزار تست سریع کرونا در طرح شهید «قاسم سلیمانی» خبر داد.دکتر «دلشاد» در خصوص اقدامات انجام شده از ابتدای اجرای طرح شهید «قاسم سلیمانی» در استان تاکنون اظهارکرد: از ابتدای شروع این طرح 145 تیم نظارتی با 600 عضو، 37 تیم مراقبتی با 75 عضو و 498 تیم حمایتی با 1423 عضو تشکیل شده است.وی با بیان این که 20 هزار و 903 تست سریع کووید 19 در این طرح گرفته شده است، افزود: از این تعداد 717 مورد تست کرونا مثبت اعلام شده است. همچنین از 1547 مورد از افرادی که تست آن ها منفی بوده ولی دارای علایم کرونا بوده اند نمونه تست کرونا (PCR) گرفته شد و 1656 مورد نیز جهت ارائه خدمات جامع و کامل به مراکز منتخب کرونا ارجاع داده شدند.دکتر «دلشاد» اضافه کرد: از ابتدای اجرای طرح تاکنون 74 هزار و 532 مورد بازدید انجام شده که 2 هزار و 729 مورد اخطاریه دریافت کردند و 64 مورد پلمب و همچنین 217 منزل گندزدایی و ضدعفونی شدند.وی خاطرنشان کرد: در اجرای این طرح 392 مورد مراقبت در منزل انجام شد و 3 هزار و 255 خانواده آسیب پذیر نیز حمایت شدند.معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی از تحت پوشش قرار دادن 769122 نفر در استان در اجرای طرح شهید «سلیمانی» تا ۱۸ اسفند امسال خبر می دهد.
نقش مهم کارکنان بهداشت
در بیماریابی و کنترل اپیدمی
دکتر «دلشاد» نقش کارکنان بهداشت در بیماریابی و کنترل اپیدمی کرونا را مهم ذکر می کند و خواستار همراهی بیشتر مردم برای مقابله با کروناست.