شواهدی قوی از چرخش چرخند در اورانوس
مطالعهای که توسط ناسا انجام شده، امواج رادیویی منتشر شده از اورانوس را بررسی کرده و اکنون تایید کرده است که در این غول یخی، توفان (چرخند) قطبی روی میدهد. به گزارش ایسنا، برای اولین بار دانشمندان توانستهاند شواهدی قوی از چرخش چرخند را در منطقه قطبی اورانوس به دست آورند.
چرخند(Cyclone) اصطلاحی در هواشناسی است که به بررسی مستقیم جهت حرکت یک توده هوا میپردازد. خود توده هوا نیز بستگی مستقیم به منطقه جغرافیایی و محدوده انتقالی توده هوا دارد، به گونهای که جهت حرکت یک توده هوا در نیمکره شمالی با جهت حرکتی یک توده هوا در نیمکره جنوبی دقیقاً برعکس یکدیگر و برخلاف هم است. مطالعه ای که توسط ناسا انجام شده، امواج رادیویی منتشر شده از غول یخی اورانوس را بررسی کرده است.
دانشمندان پس از بررسی دادهها، این پدیده را در قطب شمال این سیاره تایید کردند. آن ها توانستند با استفاده از بشقابهای آنتن رادیویی Very Large Array در نیومکزیکو، نماهای بیسابقهای از این سیاره به دست آورند. این مشاهدات طی سالهای 2015، 2021 و 2022 جمع آوری شده است. پژوهشگران با این دادههای دقیق توانستند آن چه را که در زیر ابرهای جو قطبی اورانوس اتفاق می افتد، بررسی کنند.
دادهها شواهدی از گردش هوای خشک و گرم را در قطب شمال این سیاره یافت که یکی از نشانههای کلیدی یک چرخند قوی است. «الکس آکینز» از آزمایشگاه پیشران جت ناسا در جنوب کالیفرنیا و نویسنده اصلی این مطالعه گفت: این مشاهدات چیزهای بیشتری در مورد داستان اورانوس به ما میگوید؛ این که این دنیا بسیار پویاتر از آن چیزی است که فکر میکنید. اورانوس فقط یک توپ ساده آبی متشکل از گاز نیست. چیزهای زیادی در زیر پوست آن اتفاق میافتد.
کاوشگر «وویجر 2» ناسا برای اولین بار این ویژگی چرخشی غیرعادی را در ناحیه قطبی اورانوس مشاهده کرد. در آن تصویر، یک ابر متان با نشانههایی از بادهای پرسرعت در مرکز قطبی در مقایسه با محیط اطراف میچرخد. با این حال، اندازهگیریهای فروسرخ انجامشده توسط این فضاپیما قادر به نشان دادن تغییرات دمایی که میتواند نشاندهنده این چرخند باشد، نبود. حتی برای تلسکوپهای زمینی، به دلیل مدار غیر عادی این سیاره بیرون از منظومه شمسی، تعیین پویایی جوی این سیاره دشوار بود.اما دانشمندان در این مطالعه به دلیل موقعیت فعلی این سیاره در مدار طولانی آن به دور خورشید، دید بهتری نسبت به همیشه پیدا کردند.
از حدود سال 2015، این سیاره دید بهتری به تلسکوپ زمینی ارائه کرده است بنابراین دانشمندان توانستند به مناطق قطبی اورانوس نگاه کنند. ناسا میگوید که حداقل 84 سال طول میکشد تا اورانوس یک دور کامل به دور خورشید بچرخد. دانشمندان خاطرنشان میکنند که چرخند در اورانوس شکل فشردهای را تشکیل میدهد که شبیه به آن چیزی است که در زحل توسط فضاپیمای کاسینی مشاهده شده است.
اورانوس نیز مانند زحل، هوای گرم و خشک در هسته خود نسبت به محیط اطراف دارد. «آکینز» میگوید: این واقعیت که ما هنوز در حال یافتن چیزهای ساده در مورد نحوه عملکرد جو اورانوس هستیم، واقعاً من را برای یافتن اطلاعات بیشتر در مورد این سیاره مرموز هیجان زده میکند. با توجه به جدیدترین یافتهها، چرخندها یا ضد چرخندها اکنون در قطبهای همه سیارات واقع در منظومه شمسی ما مشاهده شدهاند؛ البته به غیر از سیاره عطارد که عملاً به دلیل نزدیکی بیش از حد به خورشید، جو ندارد.
روند دستیابی به فضای خارج از جو
یک پژوهشگر علوم فضایی با اشاره به روند دستیابی بشر به فضای خارج از جو اظهار کرد: به مرور زمان انسانها توانستند در صنایع مختلف رشد کنند و به موجب این مسئله به تواناییهای خود بیشتر اعتماد کردند. «عمران مرادی» در گفتوگو با ایمنا افزود: در واقع از مقطع زمانی مشخصی به بعد بشر به این نتیجه رسید که میتواند بسیار گستردهتر فکر کند و تخیلات خود را هرچقدر هم که غیرممکن به نظر میرسد، عملیاتی کند. این پژوهشگر علوم فضایی ادامه داد: زمانی که بشر به این نتیجه رسید، به فکر دستیابی به ارتفاعات بالاتر افتاد و به موجب این مسئله هواپیماها و بالنهایی با قابلیتهای بیشتر و قدرت بالاتر اختراع شد. وی تاکید کرد: در این زمان بشر به دنبال دستیابی به لایههایی فراتر از جو زمین بود. در همین حین علاوه بر این که تکنولوژی مورد استفاده بشر توسعه یافت، دانش نیز پیشرفتهتر شد.
«مرادی» درباره اهمیت گسترش دانش در دستیابی بشر به فضا گفت: به مرور زمان دانش بشر به قدری توسعه پیدا کرد و پیشرفته شد که از جو سیاره زمین فراتر رفت و باعث شد که بشر به عرصه فضا قدم بگذارد. وی ادامه داد: با توجه به این مسئله تعریف مناسبی برای فضا ارائه و این ناحیه از کیهان به عنوان منطقهای فراتر از جو زمین شناخته شد. این پژوهشگر علوم فضایی تصریح کرد: با گذر زمان و توسعه علم و دانش، بشر به منطقهای تحت عنوان فضا دست پیدا کرد. این ناحیه مکانی است که لایههای جوی زمین به مقدار بسیار زیادی رقیق میشوند، اما همچنان جو وجود دارد. وی افزود: در منطقهای که امروزه تحت عنوان فضا شناخته میشود، لایههای جوی به قدری رقیق شده است که عملاً هواپیما نمیتواند به کمک ویژگیهایی که دارد در آن منطقه حرکت کند. «مرادی» تاکید کرد: در این صنعت دانش و تکنولوژی هواپیما برای این که مصنوعهای به فضا ارسال کنیم کاربردی نخواهد داشت، زیرا در فضا، جو رقیق است و نمیتوان روی هوا شناور شد.
ماهواره هایی برای تحقیق میدان مغناطیسی زمین
چین دو ماهواره به فضا فرستاده است که برای تحقیق و رصد میدان مغناطیسی زمین به کار می روند. این ماهواره ها روز ۲۱ مارس و ساعت ۱۶ به وقت محلی از مقر پرتاب «جیوکوان» در صحرای «گوبی» به فضا پرتاب شدند. به گزارش مهر، طی ماموریت مذکور که «ماکائو ساینس۱» نام گرفته یک جفت ماهواره به وزن ۵۰۰ گرم همراه یک موشک لانگ مارچ ۲C به فضا پرتاب شدند.
این نخستین ماموریت فضایی چین با همکاری محققان در ماکائو است. ۲ ماهواره مذکور در ۲ مدار اندکی متفاوت فعالیت می کنند. یکی از آن ها در ارتفاع ۴۰۰ و دیگری در ارتفاع ۵۰۰ کیلومتری زمین مدار می زنند. سازمان فضایی چین (CNSA) اعلام کرد ماهواره های مذکور از دقیق ترین ابزارهای رصد میدان مغناطیسی زمین هستند. این سازمان امیدوار است با اجرای این ماموریت به اطلاعات بیشتری درباره میدان مغناطیسی زمین و شیوه تغییر آن در گذر زمان دست یابد. میدان مغناطیسی زمین برای ادامه حیات سیاره ضروری است زیرا بدون وجود آن اشعه های کهکشانی به انسان برخورد می کند و زمین دیگر نمی تواند اتمسفری با قابلیت حفظ حیات داشته باشد.