یادنوشتی درباره هنرمند فقید موسیقی مقامی خراسان شمالی؛ استاد «عیسی بخشی»
تعداد بازدید : 6
کیمیای فرهنگ و هنر
گروه فرهنگ و هنر- استاد «عیسی قلی پور»، هنرمند ممتاز عرصه موسیقی مقامی بعد از مدت ها مبارزه با بیماری، 14 اردیبهشت امسال، دار فانی را وداع گفت و موسیقی مقامی خراسان را به سوگ نشاند. صبح 14 اردیبهشت بود که موسیقی مقامی خراسان برای همیشه «عیسی بخشی» را از دست داد؛ خنیاگری که تا دیروز با سرپنجههای سحرانگیزش شوری در جان ها وشوقی در دل ها ایجاد می کرد برای همیشه سازش را بر زمین گذاشت. سازی که یادآور خاطرات شیرین بسیاری برای سرزمین اقوام ها بود، بعد از مدت ها درد و رنج خنیاگرش بر اثر بیماری خاموش شد و شاید دیگر هم برای خاطره سازی به خوبی کوک نشود. اگرچه «عیسی بخشی» هنر نیاکانش را به سه پسر خود «برات»، «علی» و «سیلمان» آموخته است و اکنون هر یک از آنان برای خود استادی شده اند اما جنس نواختن او حال و هوای دیگری داشت. او تنها نوازنده نبود بلکه با وجودکهولت سن، صدای پرطنینی داشت و وقتی آواز سر می داد جوانان به چالاکی حنجره وی غبطه می خوردند. هرچه بود موسیقی مقامی برای همیشه یکی از خوبانش را از دست داد و شاید این رفتن برای این هنرمند آرامشی ابدی به همراه دارد اما برای آنانی که اکنون در این دنیا زیست میکنند، تلخی بی پایانی دارد؛ تلخی ای که به سادگی در واژه ها نمی گنجد و مرگ و خداحافظی افرادی مهم به ویژه از تبار هنر هم سخت است و هم فراموش نشدنی. به پاسداشت این هنرمند بزرگ موسیقی مقامی خراسان شمالی، چند سطر یادنوشت را درباره این استاد فقید مرور می کنیم.
«عیسی قلی پور» از بخشی های موسیقی مقامی شمال خراسان، نوازنده دوتار و پیشکسوت موسیقی محلی در این خطه است که چند دهه سابقه بخشی گری دارد که روز جمعه 14 اردیبهشت به دلیل کهولت سن و بیماری دعوت حق را لبیک گفت. به گزارش ایرنا، این هنرمند موسیقی مقامی خراسان شمالی که با شرکت در برخی جشنواره های موسیقی در داخل و خارج خوش درخشید، متولد سال ۱۳۲۱ در روستای گودعلی سلاخ در ۱۸ کیلومتری شمال غرب بجنورد و از آخرین بازماندگان بخشی های شمال خراسان است. وی که به طور موروثی نوازندگی را در خانواده خود فرا گرفته بود، از نوازندگان قهار عرصه موسیقی خراسان به شمار می رفت، پدر و
پدربزرگ وی نیز بخشی بودند که این هنر را از پدران خود آموخته بودند و آن را سینه به سینه انتقال دادند. وی که اصالتاً ترک زبان بود علاوه بر آوازی که به زبان مادری اش می خواند، چنان که معمول مردم این سامان است به زبان کردی خراسانی نیز آواز می خواند تا خیل عظیمی از مردمان کردزبان این خطه نیز از زیبایی هنرش برخوردار شدند. این بخشی خطه شمال خراسان ده ها آهنگ ساخته بود که از جمله آهنگ های این هنرمند می توان به آهنک «دلال»، «چهارفصل» و «بهار آزادی» اشاره کرد. این هنرمند پیشکسوت که از راه کشاورزی و نیز نوازندگی در مراسم و مجالس امرار معاش می کرد شاگردان زیادی تربیت کرد که علاوه بر فرزندانش، «محمود احمدی»، «محمد طاهری»، «مهدی گوهری» و «ناصر پهلوان» را می توان نام برد. وی در جشنواره های بین المللی، ملی و استانی بارها خوش درخشید و همچنین نشان درجه یک هنری را نیز دریافت کرد. موسیقی مقامی خراسان شمالی با توجه به حضور قبایل و طوایف مختلف از فرهنگ موسیقیایی بسیار غنی برخوردار است که می توان آن را به سه بخش کرمانجی، ترکی و ترکمنی تقسیم کرد. گفتنی است وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی درگذشت حاج «عیسی قلی پور» معروف به «عیسی بخشی» از بزرگان عرصه موسیقی را تسلیت
گفت. در متن پیام «محمدمهدی اسماعیلی» آمده است: «در نهایت تاسف و تاثر خبر درگذشت زنده یاد از بزرگان موسیقی در خراسان شمالی را دریافت نمودم. شادروان حاج عیسی قلی پور که نشان درجه یک هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جمهوری اسلامی ایران در پرونده داشت، سینه اش لبریز از روایات، حکایات و اشعاری بود که زلالی مذهب، عشق، عرفان، حماسه و احساس را تجلی می بخشید. دیدار با این هنرمند فقید و شنیدن هنر روح بخش او از به یادماندنی ترین خاطرات اینجانب در سفر به خراسان شمالی است. اینجانب ضمن نکوداشت نام و یاد این هنرمند فقید، ضایعه درگذشت ایشان را به جامعه هنری ایران اسلامی، هنرمندان خراسان شمالی، خانواده آن مرحوم تسلیت عرض نموده و غفران و رحمت الهی را برای او از درگاه خداوند رحمان مسئلت می نمایم.» «محمود سالاری» معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در پیامی درگذشت مرحوم استاد «عیسی قلی پور» هنرمند پیشکسوت موسیقی مقامی و از آخرین بازماندگان بخشیهای کرمانج خراسان شمالی را تسلیت گفت. متن پیام وی به این شرح است: «بزرگان موسیقی مقامی در این خاک پهناور هر کدام سرمایه ای سترگند که مانندشان یافت نمی شود و باید آنان را کیمیاهای فرهنگ و هنر ایران اسلامی خواند. درگذشت استاد عیسی قلی پور مشهور به عیسی بخشی که از ناموران موسیقی خراسان شمالی بود و به گویشهای ترکی بجنوردی، کرمانجی، فارسی و ترکمنی مسلط و سالیانی را خنیاگر نغمات مذهبی و آیینی بود از همین سنخ است. درگذشت این استاد نامی را به همه هنردوستان و اصحاب فرهنگ و هنر ایران اسلامی تسلیت عرض میکنم. رفتن او سنگین و ثلمه ای است بر پیکر موسیقی خراسان شمالی.
روح مطهرش غرق در رحمت الهی باد.» «محمدرضا حسین نژاد» استاندار خراسان شمالی هم در پی درگذشت هنرمند استان مرحوم مغفور «عیسی قلی پور»پیامی صادر کرد که در آن آمده است: «اطلاع حاصل شد که هنرمند ارزشمندی که دارای دکترای افتخار موسیقی بود مرحوم مغفور عیسی قلی پور به درگاه احدیت لبیک گفتند و دار فانی را وداع کردند. این ضایعه را به جامعه هنرمندان و همه مردم استان که در محافل مختلف از حضور ایشان بهره بردند و همچنین خانواده و بستگان مرحوم، تسلیت عرض می کنم و برای آن مرحوم مغفرت و رحمت واسعه مسئلت دارم.»
مراسم بدرقه خنیاگر و نغمهپرداز خراسان شمالی با حضور گسترده مردم، مسئولان و جامعه فرهنگی و هنری در مجتمع فرهنگی و هنری گلشن بجنورد، برگزار شد. پیکر «عیسی قلیپور» معروف به «عیسی بخشی»، استاد چیره دست موسیقی مقامی خراسان شمالی 15 فروردین روی دوش اهالی هنر و مردم هنردوست خراسان شمالی باشکوه خاصی تشییع شد و در خانه ابدی آرام گرفت. روحش شاد و یادش گرامی باد.