سرپرست ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد خراسان شمالی از ثبت 525 کلاس تابستانی توسط این کانون ها در سامانه بچه های مسجد خبر داد. دکتر «تقی صادقی» با بیان این که فعالیت های تابستانی کانون ها از اوایل تیر ماه در قالب دومین دوره طرح ملی «مسجد، کانون نشاط» آغاز شده است، گفت: تاکنون 525 کلاس تابستانی در سامانه بچه های مسجد ثبت شده است. وی اضافه کرد: این کلاس ها در قالب سه شبستان فرهنگ و هنر و نوآوری با 12 رواق زیر مجموعه  شامل نور، قلم، کتاب، رسانه، فیلم، نمایش، سرود، کارآفرینی، فناوری، ترنج، دانش و همدلی طراحی و در مساجد نقاط مختلف استان، هم اکنون در حال برگزاری است. 

وی با بیان این که مهلت ثبت اولیه کلاس های تابستانی در سامانه بچه های مسجد به زودی پایان می یابد، اعلام کرد: مدیران و رابطان کانون ها تا 10 مرداد(امروز) فرصت دارند تا با ورود به ناحیه کاربری کانون در این سامانه و انتخاب  گزینه «ثبت برنامه های تابستانی» در بخش مدیریت کانون فعالیت های برنامه ریزی شده خود را در قالب این کلاس ها ثبت کنند.

 وی افزود: در تکمیل فرم ثبت کلاس تابستانی کانون، می بایست کلاس های فوق به صورت تفکیکی و در رده سنی مختلف انجام گیرد و زمان شروع کلاس ها نیز یک روز پس از تاریخ ثبت فرم قید و ذخیره شود. دکتر «صادقی» گفت: سال گذشته و در اولین دوره اجرای طرح ملی «مسجد، کانون نشاط»،  10 کانون فرهنگی هنری مسجد این استان، جزو برترین ها و فعالان این طرح در سطح کشور شناخته شدند که مورد حمایت ستاد هماهنگی کانون های مساجد کشور قرار گرفتند و تقدیر شدند.

حوزه هنری چهارمین دوره جشنواره نمایشنامه نویسی «گلدسته‌ها» را با هدف ارتقای سطح کیفی نمایشنامه‌های ویژه تئاتر مردمی بچه‌های مسجد برگزار می‌کند. فراخوان ارسال آثار این جشنواره از تیر شروع شد و ۱۲ مرداد به پایان می‌رسد. «سیدمصطفی موتورچی»، دبیر جشنواره گلدسته‌ها در گفت و گویی جزئیات مهمی درباره این جشنواره را اعلام کرد که در ادامه می توانید آن را مطالعه کنید.

 

  این جشنواره شامل چند مرحله است و شرکت‌کنندگان و برگزیدگان تا پایان پروسه اجرای تئاتر چه میزان در آن دخیل هستند؟

 ابتدا طرح‌های نمایشی را دریافت می‌کنیم. سپس طرح‌ها مورد قضاوت قرار می‌گیرند و قبول یا مردود می‌شوند، ولی در این مرحله مشروطی نداریم. مردودشده‌ها حذف می‌شوند. به کسانی که طرحشان مورد قبول قرار گرفته اطلاع داده می‌شود، حدود یک ماه و نیم به آن‌ها فرصت داده می‌شود تا مراحل نگارش متن را شروع کنند. وقتی که متن را نوشتند و بازه زمانی حدود یک ماه و نیم گذشت و متن را تحویل دادند، دوباره هیئت داوران جمع می‌شوند و متون نمایشی را بررسی می‌کنند؛ این‌بار غیرمشروط است، یعنی یا تایید می‌شود یا رد می‌شود یا مشروط. آن‌هایی که رد شدند کنار گذاشته می‌شوند، آن‌هایی که قبول شدند که تایید شده‌اند و به آن‌هایی که مشروط می‌شوند باز مهلت اصلاح می‌دهیم با این قید که کارشناس بالاسر کارشان بیاید، یعنی هر متنی که مشروط شد، یکی از کارشناسان هنرهای نمایشی با نویسنده مرتبط می‌شود و اصلاحاتی را که هیئت داوران گفتند اعمال می‌کنند. در نهایت دوباره آن متون مشروط می‌آیند و در آن جلسه داوری بررسی می‌شوند. برای بار دوم دیگر مشروطی وجود ندارد، یا قبول یا مردود می‌شوند. در نهایت این قبولی‌هایی که از دل مشروطی بیرون می‌آیند و آن قبولی‌های مرحله بازخوانی متون، تایید و این‌ها به عنوان برگزیدگان جشنواره نمایشنامه‌نویسی گلدسته‌ها اعلام می‌شوند.

 

   برای برگزیدگان چه جوایزی درنظر گرفته شده است؟

 به آثار تأیید شده نهایی مبلغ ۴۰ میلیون ریال تعلق خواهد گرفت و برای چاپ به انتشارات سوره مهر معرفی خواهند شد. همچنین به نمایشنامه‌هایی با موضوع امام رضا(ع) مبلغ ۴۵ میلیون ریال تعلق خواهد گرفت.

 

   شما از ابتدا در طراحی جشنواره نمایشنامه نویسی گلدسته‌ها حضور داشتید؟ طرح جشنواره نمایشنامه نویسی گلدسته‌ها از چه دغدغه‌ای نشأت می‌گیرد؟ جشنواره‌های گذشته چه نقاط ضعفی داشتند که باید برطرف می‌شدند؟

 این جشنواره چهارمین دوره است و من دوره اول داور جشنواره و دوره دوم تا چهارم دبیر جشنواره بودم. اصلی‌ترین دغدغه جشنواره گلدسته‌ها تامین نمایشنامه برای گروه‌های تئاتر بچه‌های مسجد بود. ما در سراسر کشور قریب به ۸۰۰ گروه فعال داریم. این گروه‌ها دو رکن اساسی دارند: اول این که به مربی نیاز دارند تا این مربی‌ها گروه را جمع کنند و با آن‌ها شروع به کار کنند که البته وظیفه جشنواره گلدسته‌ها نیست. رکن دوم، نمایشنامه است. از آن جایی که بدنه بچه‌ها آماتور یا نیمه‌آماتور هستند، خیلی نمی‌شد روی تولید متون در آن سطح روی بچه‌ها حساب باز کرد لذا باید متن آماده به بچه‌های تئاتر مساجد داد.

جشنواره گلدسته‌ها با این رویکرد به وجود آمد که ما بتوانیم متن برای گروه‌های سراسر کشورمان تامین کنیم و این متن‌ها را دراختیارشان بگذاریم تا بتوانند کار کنند. خروجی دوره‌های قبل هم موجود و عیان است؛ خروجی جشنواره گلدسته‌ها تبدیل شد به سلسله رویدادهای تولیدی محرابیان- سلسله رویدادها و همایش‌های استانی تئاتر مردمی بچه‌های مسجد- که در سراسر کشور آثاری تولید شد و در مساجد به اجرای عمومی رفتند. یا بعد از محرابیان که هر استان ۳ اثر برگزیده اعلام کردند که خروجی آن می‌شود جشنواره پانزدهم بچه‌های مسجد که همین یکی‌دو ماه پیش برگزار شد. همه این‌ها زنجیروار به هم وصل است و رکن اساسی مقدمه تولیدات ما در مساجد سراسر کشور است.

 

  آیا شرکت در جشنواره محدودیت سنی دارد؟

 خیر. بازه سنی نداریم، اما متونی که شخصیت‌هایش نوجوان و تازه‌جوان باشند، در اولویت قرار خواهند گرفت. به‌خاطر این که عمده گروه‌های ما در سراسر کشور و بدنه بازیگرهایمان نوجوان و تازه‌جوان هستند یعنی بین ۱۸ تا ۲۰ سال. اگر متنی باشد که شخصیت‌هایش مثلاً پیرمرد یا پیرزن باشند در اولویت ما نخواهند بود چون برای ما کاربردی نیست. متنی برای ما کاربردی است که گروه تئاتری ما در مساجد سراسر کشور آن را به راحتی بتواند اجرا کند. یعنی متن‌ها به اکسسوار نباید وابسته باشند، به طراح صحنه نباید وابسته باشند. در نهایت شخصیت‌هایی که در نمایشنامه هست خارج از این قاعده نباشند.

 

  علت نامگذاری بخش ویژه جشنواره به بخش ویژه امام رضا(ع) چیست؟

 ما از یک جشنواره‌ای حمایت می‌کنیم به اسم جشنواره تئاتر روستایی رضوی. این جشنواره هرساله با حمایت مرکز هنرهای نمایشی برگزار می‌شود. لذا می‌خواهیم برای آن جشنواره هم تامین متن کنیم. خلأ اصلی گروه‌هایی که برای جشنواره روستایی می‌آیند خلأ متن است. لذا این بخش را گذاشتیم تا از فرصت این جشنواره برای جشنواره روستایی هم استفاده کنیم و برای آن‌ها هم متن تولید کنیم.

 

 آیا جشنواره گلدسته‌ها و رویداد «محرابیان» کمک‌کننده و تقویت‌کننده هم هستند؟

کارهای ما همه زنجیروار به هم وصل است. جشنواره نمایشنامه‌نویسی گلدسته‌ها که برگزار می‌شود، صرفاً چاپ متون جشنواره برای ما مهم نیست. متونی برای ما مهم‌ هستند که کاربردی و قابل اجرا باشند. همان طور که جشنواره گلدسته‌ها خروجی می‌دهد به سلسله رویداد محرابیان که نمایشنامه‌ها به تولید بینجامد، همان مقدار هم رویداد محرابیان باید خروجی بدهند به جشنواره سراسری گلدسته‌ها. اگر ما مربی‌ها را آموزش می‌دهیم، مربی‌ها باید بروند در استان‌های خودشان و آن‌ها هم مربی تربیت کنند و آن تربیت‌شده‌ها هستند که گروه‌های اصلی تئاتر بچه‌های مسجد را شکل می‌دهند. 

لذا امیدواریم این مجموعه فعالیت‌های همکارانمان در دفتر تئاتر بچه‌های مسجد، به این نقطه برسد که ما ان‌شاءا... بتوانیم گروه‌هایی درخور، هم به لحاظ فکری که برای مسجد سازنده باشند و هم هنرمند تربیت کنیم.

نویسنده پیشکسوت ادبیات کودک و نوجوان گفت: جشنواره‌هایی همچون جشنواره کتاب کودک و نوجوان به توسعه ادبیات این حوزه در کشور کمک می‌کنند. با این اوصاف همچنان نیازمند ترجمه آثار ایرانی به سایر زبان‌ها هستیم. ‌به گزارش ستاد خبری نخستین جشنواره ملی و بین‌المللی کتاب کودک و نوجوان، «عباس جهانگیریان» نویسنده و پژوهشگر مطرح حوزه کودک و نوجوان است که در حوزه‌های سینما و تئاتر هم آثار ماندگاری از خود به جای گذاشته است. از جمله آثار او در حوزه ادبیات کودک و نوجوان می‌توان به «شازده کدو»، «دفترچه مشکل‌گشا»، «قصه هامون و دریا»، «ترکه انار»، «فارابی»، «سایه هیولا»، «خواب دخترها چپ نیست» و «پسران نان و نمک» اشاره کرد. «فرهنگ فیلم‌های کودکان و نوجوانان از آغاز تا سال ۱۳۶۷»، «از هامون تا دریا؛ روند اقتباس سینمایی از رمان هامون و دریا» و «فرهنگ تئاترها و نمایش‌های تلویزیونی از آغاز تا ۱۳۷۴» نیز از جمله آثار پژوهشی جهانگیریان به شمار می‌روند. صحبت های این نویسنده و پژوهشگر پیشکسوت درباره نخستین جشنواره ملی و بین‌المللی کتاب کودک و نوجوان را با هم می خوانیم.

وی در پاسخ به این سوال که برگزاری یک جشنواره مجزا در زمینه کتاب کودک و نوجوان چه تغییری در این حوزه ایجاد خواهد کرد، گفت: این جشنواره‌ها به توسعه ادبیات کودک و نوجوان کمک می‌کند، البته به شرطی که نگاه دولتی و غیر دولتی یا خودی و غیر خودی نشود و ملاک و معیار فقط ادبیات باشد. همچنین در انتخاب داوران باید مستقل عمل شود و جهت‌گیری‌های سیاسی وجود نداشته باشد، در این صورت برگزاری این جشنواره‌ها خوب است. در خیلی از کشورها هم جایزه دولتی و هم غیردولتی وجود دارد. فکر می‌کنم هر اتفاقی که بتواند ادبیات کودک و نوجوان را جلو ببرد و از آن حمایت کند به سود ادبیات است. نویسنده کتاب «جنگ که تمام شد بیدارم کن» در ادامه با اشاره به این که محتوای ارائه شده در جشنواره به هیئت داوران و سیاست‌گذاران جشنواره بستگی دارد، اظهارکرد: اگر آن‌ها معیارهای دولتی داشته باشند ممکن است برخی نویسندگان و ناشران در آن شرکت نکنند چرا که فکر می‌کنند آثارشان در این جشنواره مورد توجه قرار نمی‌گیرد و با سیاست‌های رسمی آن همخوان نیستند. اگر در پایه گذاری مبنا ادبیات باشد، خوب است. «جهانگیریان» درباره آثار ترجمه‌ای در بازار ادبیات کودک و نوجوان گفت: این اتفاق از خیلی وقت پیش شروع شده است. زمانی توازن برقرار بود، یعنی تعدادی ترجمه و تعدادی هم تالیف می‌شد ولی دو سه سالی است که این توازن به هم خورده است، مثلاً در ازای ۱۰ کتاب ترجمه باید ۱۰ عدد کتاب تالیف شود. ممکن است بگویند الان خیلی کتاب تالیف می‌شود و این توازن برقرار است، اما هر کتابی که اثر محسوب نمی‌شود. در سال ۵۰۰ یا هزار کتاب کودک در کشور  تالیف می‌شود اما خیلی از آثاری که منتشر می‌شود به معنای واقعی ادبیات نیستند. یک سری کتاب آموزشی و کتاب‌هایی با جنبه مهارتی هستند یا اگر ادبیات هم باشند کارهای ساده و پیش پا افتاده‌ای هستند. نویسنده رمان تاریخی «انوشیروان» افزود: منظور من از ادبیات، رمان نوجوان است. من کارم رمان است و فکر می‌کنم در حوزه رمان برای نویسنده امکان مانور بیشتری وجود دارد تا ادبیات خلق کند. برای همین بیشتر روی رمان نوجوان تاکید می‌کنم. در حال حاضر رمان تالیفی برای نوجوان به نسبت ترجمه خیلی کمتر شده و این توازن را به هم ریخته است. این عامل می‌تواند به ادبیات نوجوان آسیب برساند. باید توازنی بین ترجمه و تالیف برقرار شود. ما مثلاً سالی هزار رمان از زبان‌های دیگر به فارسی ترجمه می‌کنیم. اما فاجعه این جاست که تعداد رمان‌هایی که از فارسی به زبان‌های دیگر ترجمه می‌کنیم در طول یک سال به انگشتان یک دست هم نمی‌رسد. این جا هم بی‌عدالتی رخ داده است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانه کتاب و ادبیات ایران باید راهکارهایی پیدا کنند که این توازن برقرار شود.

نویسنده رمان تاریخی «ابن مقفع» در ادامه با اشاره به این نکته که همه باید در راستای ترجمه ادبیات کودک و نوجوان ایران به سایر زبان‌ها کمک کنند، گفت: نه فقط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانه کتاب و ادبیات ایران بلکه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ناشران، آژانس‌های ادبی، حوزه هنری و همه نهادهای دیگر باید کمک کنند تا ادبیات کودک و نوجوان به زبان‌های دیگر ترجمه شود، به کشورهای دیگر راه پیدا کند و مخاطبان غیرفارسی زبان بخوانند تا ادبیات ایرانی به جهانیان معرفی شود. وی اضافه کرد: اثری از من در مصر ترجمه شده است. مترجم می‌گفت این اثر در مصر خیلی مورد استقبال قرار گرفته است. به هرحال این‌ها نشان می‌دهد که آثار ما می‌تواند در کشورهای دیگر هم مخاطب داشته باشد. ما انتظار داشتیم که حداقل سالی یکی از آثار ما را به زبان های دیگر ترجمه کنند ولی متاسفانه این اتفاق نیفتاده است.

بچه مسجدی ها در بجنورد همراه هنرمندان گروه هنری «طلوع» شدند و به تماشای روایتی متفاوت از قهرمانان کربلا نشستند و برای حضرت سید الشهدا(ع) سوگواری کردند و اشک ماتم ریختند. به گزارش روابط عمومی ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد خراسان شمالی، تعدادی از فعالان و اعضای کانون های فرهنگی هنری مساجد شهرستان بجنورد با حضور در سالن گلشن بجنورد  به تماشای اثر نمایشی «روایت عشق» نشستند. «روایت عشق» روایتی متفاوت از داستان واقعه کربلا  است که با  کارگردانی «رضا تقی نژاد» و  حمایت قرارگاه شهید «آوینی» وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تولید شده و برای عموم علاقه مندان  به روی صحنه رفت. همچنین این اثر هنرمندانه و ارزشی را هنرمندان گروه فرهنگی و هنری «طلوع»  با همکاری اداره کل اوقاف و امور خیریه، ناحیه مقاومت بسیج، شهرداری بجنورد و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان جان بخشیده است.

در این شماره تعدادی از اشعار کودکان و نوجوانان خوش ذوق را که برای روزنامه «خراسان شمالی» ارسال کرده اند و مورد تأیید برای انتشار قرار گرفته است مرور خواهیم کرد.

 

رنگین کمان

 

رنگین کمان می بارد

و همه جا را پر از رنگ می کند

برف می بارد 

رنگین کمان را سفید می کند

برف آب می شود

رنگین کمان سر جایش برمی گردد

«پارسا خسروی» 12 ساله از بجنورد

*****

دلم خوش بود به اون چشمات

دلم خوش بود به خنده هات

دلم خوش بود نفس هاتو

و رنگ خاص چشماتو

تو رفتی تا ابد پیشم 

نموندی و دل ریشم

تو رفتی خاطرات رو 

گذاشتی جا کنار من

تو رفتی روزم من شب شد

تنم لبریز از تب شد

«سید طاها هاشمی» ۱۴ ساله

****

قصه 

کناره پنجره ای نشستم  

خورشید نظاره می کند 

پرنده ای در دلم نشست

مثل پر سبک شدم

رها در آسمان

و قصه ای آغاز شد

 

«ثنا آب برین» ۱۳ ساله