داستان کوچ و شیوه زندگی عشایرهمواره شنیدنی و دیدنی بوده است اما این قشر سختکوش در گذر زمان با مشکلات مختلفی روبه رو بوده اند که سبب شده است بعضی از عشایر به دلیل مشکلات و کاستی هایی که دارند به یکجا نشینی تمایل پیدا کنند.
با حضور در جمع عشایر آشخانه به سراغ خانم عشایری که لباس های محلی بر تن دارد و زیر آفتاب سوزان کارهای روزمره اش را انجام می دهد می روم.
حضورم را به گرمی پاسخ می دهد و می گوید: جا و مکان مناسبی برای زندگی کردن نداریم و همیشه در حال رفت و آمد هستیم به طوری که فرزندان مان از ما جدا شده اند و ماه ها نمی توانیم آنها را ببینیم.
وی می افزاید: قبلا راه مخصوص کوچ عشایر داشتیم که از طریق آن و در مسیر آن راه رفت و آمد و کوچ می کردیم که این راه روز به روز کوچکتر می شود و در بعضی از قسمت ها ناپدید شده است به طوری که وقتی می خواهیم دام خود را از مسیر جاده اصلی عبور دهیم با تصادفات زیادی مواجه می شویم.
وی ابراز می دارد: اخیراً بیش از 50 رأس از گوسفندان خود را به همین دلیل از دست داده ایم.
«امیری» یکی دیگر از عشایر منطقه می گوید: واکسیناسیون دام ها را دیر انجام داده اند و داروهایی که قبلا به دام ها می دادند بهتر بود و داروهای الان هیچ تاثیری ندارد به طوری که گوسفندان بیماری لنگی گرفته اند.
«نعمتی» که به چوب چوپانی اش تکیه داده است می گوید: با توجه به بالا رفتن هزینه ها باید بابت اجاره زمین ها در هر هکتار 110 هزار تومان پرداخت کنیم.بوی نان تازه که به مشامم می رسد به سراغ گل جان خانم که یکی از زنان عشایر است می روم. از چین و چروک دستانش که با آن خمیر نان را ورز می دهد می توان فهمید که مادر بزرگ نوه های زیادی در ایل است .
پای درد دل هایش که می نشینم می گوید: قیمت سهمیه آرد عشایر افزایش یافته است و مشکل آب رسانی هم برای دام ها و هم برای شرب وجود دارد.
وی در حالی که نفسی تازه می کند ابراز می دارد: زندگی عشایری با گذشته فرق کرده و نبود آب و چرای مناسب باعث شده است بسیاری از فرزندان و نوه هایم از ما جدا شوند و زندگی شهرنشینی را ترجیح دهند.ذهنم روی حرف های گل جان خانم متمرکز است که متوجه پرچم جمهوری اسلامی ایران در سردر یکی از چادرها می شوم . این چادر مدرسه بچه های عشایر است.به سمت چادر می روم ولی معلمی در چادر نیست.دختر کوچکی جلو می آید. خود را زهرا و کلاس پنجم معرفی می کند و در جواب سوالم که معلمت کجاست می گوید:معلم ما باید در هفته 4 روز بیاید که الان هفته ای 2 بار می آید و ما درس را خوب متوجه نمی شویم و عقب می مانیم .
«جوادی» پسر برومندی که برخلاف همسن و سال هایش به جای درس خواندن چوپانی گله را انتخاب کرده است می گوید: مدت هاست که تصمیم به ازدواج گرفته ام ولی درآمدمان مثل گذشته که پدرم می گفت نیست و صدور پروانه چرا که قبلا 1000 رأسی بود الان 100 رأسی شده است.
وی می افزاید: علوفه در فصول سرد سال با قیمت های آنچنانی عرضه می شود.
در همین ارتباط رئیس اداره امور عشایر شهرستان مانه و سملقان با بیان این که دامپزشکی مانه و سملقان با کمبود دارو مواجه است می گوید: بحث واکسیناسیون در مراوه تپه خوب بوده است اما کیفیت داروها دست ما نیست و متولی آن شبکه دامپزشکی است .
«حیدری» در خصوص بالا رفتن اجاره های زمین نیز می افزاید : خود عشایر باعث بالا رفتن اجاره زمین ها می شوند و بحث رقابت را به وجود می آورند و متولی خاصی متوجه این مشکل عشایر نیست.
وی اضافه می کند: با توجه به بارندگی های خوب و ازدیاد علوفه برای دام ها این مشکل امسال برطرف شده است.وی ابراز می دارد: خود عشایر زندگی عشایری را انتخاب کرده اند و مجبورند در راستای چرای دام های خود مسیر ییلاق و قشلاق و بالعکس را طی و دوری از خانواده را تحمل کنند و اصل زندگی آن ها بر همین اساس است. وی در جواب تخریب راه های مخصوص کوچ عشایر ابراز می دارد : تخریب گاهی در مسیر توسط کشاورزان و روستاییان انجام شده است و روز به روز هم این تخریب ها بیشتر و بیشتر شده است و عشایر مجبور به عبور از جاده های اصلی هستند که بارها با تصادفات فجیعی روبرو شده اند و باید دستگاه های متولی مانند منابع طبیعی برای رفع این مشکل ورود پیدا کنند .
«حیدری» درباره افزایش قیمت سهمیه آرد تصریح می کند : سهمیه عشایر افزایش یافته است ولی تغییری در قیمت آن نداشته ایم، به طوری که سهمیه سال گذشته نفری 9 کیلو بود که امسال به 12 کیلو افزایش پیدا کرده است .
وی بیان کرد : عشایر تعدادی سهام در شرکت تعاونی عشایری دارند که اعضای آن را خود عشایر تشکیل داده اند و به ازای سهم شان علوفه خریداری می شود و در اختیار اعضا قرار می گیرد .رئیس اداره امور عشایر مانه و سملقان با اشاره به این که صدور پروانه چرا در دست منابع طبیعی است ابراز می کند: تاریخ ورود و خروج ها و حد و حدود مرتع توسط منابع طبیعی طی یک کارت صادر می شود و عشایر هر ساله باید مبلغی را برای تمدید این کارت به منابع طبیعی پرداخت کنند.
«حیدری» در بحث مشکلات آب رسانی عشایر عنوان می کند: 4 دستگاه آب رسانی از بهترین چاه های قره میدان آشخانه آب برداشت می کنند و در اختیار عشایر قرار می دهند. وی اظهار می دارد: عشایر مراوه تپه آب قابل شرب ندارند به طوری که قبلا از آب رودخانه اترک استفاده می کردند و ما با برداشت آب قابل شرب از بهترین چاه های آب شرب شهرستان امداد رسانی به عشایر را انجام می دهیم و از این لحاظ در حال حاضر مشکلی نداریم .وی با بیان این که وام های خشکسالی طی مدت زمانی محدود به عشایر تعلق گرفته است ادامه می دهد: سهم عشایر مانه و سملقان مشخص شده است و با درصد پایین و باز پرداخت 5 ساله و سقف 10 میلیون تومان به تعداد محدودی از عشایر پرداخت می شود تا بتوانند کمی از مشکلات خود را رفع کنند .
وی با بیان این که 250 میلیون تومان اعتبار از محل سفر رهبری برای ساخت جایگاه عشایر و 100 میلیون تومان هم برای ساخت سرویس بهداشتی تخصیص یافته است که تقریبا 30 چشمه در بخش مرکزی و 30 چشمه در بخش سملقان ساخته می شود اظهار می دارد: در حال حاضر 950 خانوار عشایر در مانه و سملقان وجود دارند که از این تعداد 150 خانوار به مراوه تپه می روند .
«حیدری» تصریح می کند : عشایر شهرستان در 15 آذر ماه قشلاق می کنند و به مراوه تپه می روند و 15 اردیبهشت به ییلاق بر می گردند.