آبادی آبادی ها در دست انداز
نویسنده : اسدی
عمران روستایی یکی از اهداف کلان توسعه کشورهاست، همین جایگاه ویژه موجب شده است تا توسعه و عمران روستایی به یکی از دغدغه های اصلی توسعه در کشور تبدیل شود. عمران و توسعه روستایی وابسته به مجموعه عواملی از جمله راه، مسکن، اشتغال، وضعیت تعاونی های روستایی و دیگر عواملی است که وضعیت آن ها جایگاه عمران روستایی را مشخص می کند.
نیمی از جمعیت خراسان شمالی روستایی هستند و در این میان دست یافتن به توسعه مناسب روستایی برای نگه داشتن روستاییان در روستاها ضروری است در حالی که این موضوع به دلیل عقب ماندن از شاخص هایی مانند توسعه راه روستایی، یکپارچه سازی اراضی و گسترش تعاونی های دامداری و کشاورزی از توسعه پایدار بازمانده است.
تعاونی های روستایی و اشتغال غیر کشاورزی یکی از عوامل عمران و توسعه روستایی است که در استان وضعیت مناسبی ندارد. عضو شورای روستای روئین با بیان این که تعاونی ها زیر ساخت توسعه اشتغال روستایی هستند، می گوید: با این حال وضعیت تعاونی های روستایی به دلیل سابقه نامناسب تعاونی ها در روستاها مناسب نیست و نمی توان در روستاهای استان به اشتغال وابسته به تعاونی و توسعه در این بخش متکی بود.
«اکبرنیا» توسعه کارگاه های خرد خانگی و توسعه اشتغال غیرکشاورزی را درگیر مسائلی از جمله تأمین مواد اولیه و بازاریابی و فروش می داند و این موانع را از عوامل بازدارنده رشد در این بخش برمی شمرد و می افزاید: اعتبارات عمرانی که به روستاها اختصاص پیدا می کند ناچیز و بسیار کمتر از نیاز پروژه های عمرانی و توسعه روستایی است.
وی توسعه معابر روستایی را از دیگر الزامات زیر ساختی عمران روستایی ذکر می کند و اظهارمی دارد: توسعه معابر روستایی به تنهایی نیازمند 400 میلیون تومان اعتبار سالانه است که اختصاص نمی یابد و عمران در این بخش به کندی پیش می رود.
بخشدار روستاهای مرزی استان هم در این باره از ضعف تعاونی های روستایی و نرسیدن به عمران روستایی در این بخش سخن می گوید و وضعیت اراضی کشاورزی روستاهای مرزی را مانع اجرای برنامه های توسعه ای کشاورزی روستاهای این بخش می داند.
«ابراهیمی» با اشاره به ضعف های عمران روستایی در استان، خاطرنشان می کند: وضعیت توسعه روستایی استان در حال حاضر نمی تواند مانع مهاجرت روستاییان به شهرها شود.
مسکن و طرح توسعه برای روستاها از دیگر فاکتورهای عمران روستایی است. بخشدار مرکزی شهرستان بجنورد اما تعریف نشدن سمت توسعه برای روستاهای مرکزی و عملکرد ضعیف دستگاه های متولی را دلیل مهاجرت روستاییان بخش مرکزی این شهرستان ذکر می کند و با بیان این که روستاهای بخش مرکزی اشباع شده است، می گوید: یکی از عوامل مؤثر در عمران روستایی داشتن سمت توسعه و امکان زیر بنایی اسکان است که در این بخش با چالش مواجه شده است.
«نودهی» با بیان این که در 10 روستای بخش مرکزی بیش از 500 واحد غیر مجاز مسکونی احداث شده است، ادامه می دهد: شرط نگه داشتن روستاییان در روستاها و به دنبال آن توسعه روستایی تعریف سمت توسعه روستایی است.
وی با اشاره به وضعیت تعاونی های روستایی اذعان می دارد: شرکت های تعاونی هم در وضعیت مطلوبی قرار ندارند.
بدون شک توسعه راه های روستایی یکی از مهم ترین زیرساخت های توسعه و عمران روستایی است که در وضعیت مطلوب به سر نمی برد و علاوه بر عقب ماندگی از برنامه، همانند بسیاری دیگر از پروژه ها در تأمین نشدن اعتبارات نیز مانده و فاکتور اساسی توسعه و عمران روستایی را با چالش جدی مواجه کرده است. براساس گفته های ساکنان روستاهای مرزی این شاخص در این روستاها بسیار ضعیف و نگران کننده است.
در عین حال، مدیر ساخت و توسعه راههای اداره کل راه و شهرسازی خراسان شمالی درباره وضعیت راه های روستایی استان می گوید: طول راه های روستایی استان 4 هزار و 645 کیلومتر است که تاکنون حدود 2 هزار کیلومتر، معادل 43 درصد این راه ها آسفالت شده است.
«یارمحمدی» با بیان این که با این روند احداث راه روستایی در استان، 12 درصد نسبت به میانگین کشوری عقب ماندگی دارد، ادامه می دهد: در حال حاضر 60 محور روستایی با حدود 730 کیلومتر راه روستایی در حال ساخت و180 کیلومتر از این مسیر آماده آسفالت است و اوایل سال آینده به شرط تأمین اعتبار آسفالت می شود.
وی با بیان این که نیازمند 450 میلیارد ریال اعتبار برای آسفالت این میزان راه روستایی هستیم، اظهارمی دارد: بخشی از این اعتبار تأمین شده و امیدواریم تا پایان سال بخش باقی مانده هم تأمین شود.وی با بیان این که آسفالت روستاهای بالای 20 خانوار در برنامه پنجم توسعه قرار داشت، عنوان می کند: قرار بر این بود که این روستاها تا پایان برنامه پنجم توسعه از نعمت راه مناسب برخوردار شوند، اما نبود اعتبارات این موضوع را به برنامه ششم توسعه کشانده است.
وی اعتبارات استانی بسیار کم و عقب ماندگی زیاد استان در این بخش را مانعی برای اجرای آسفالت روستایی ذکر و عنوان می کند: 730 کیلومتر از راه های روستایی استان، نیازمند تأمین اعتبار برای آسفالت است که 128 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
وی به 425 کیلومتر راه روستایی بالای 20 خانوار که هیچ عملیات عمرانی برای آن ها انجام نشده است اشاره می کند و ادامه می دهد: این میزان راه به 250 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد. نقص در اجرای پروژه های راه روستایی و تأمین نشدن اعتبارات کافی نشانگر وضعیت عمران روستایی در استان است و در کنار آن تجمیع نشدن اراضی کشاورزی، توسعه اندک مشاغل غیرکشاورزی، وضعیت نامطلوب تشکیل تعاونی و راه های روستایی نامطلوب را قرار دهید و خود بخوانید حدیث مفصل را از این مجمل.